، مهشید ناصحی رییس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت های حاد تنفسی وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری مهر با اشاره به آغاز فصل شیوع بیماری های ویروسی تنفسی گفت: آنفلوانزا یکی از شایع ترین بیماری های ویروسی تنفسی حاد است که هر سال در فصول سرد در سراسر جهان شیوع پیدا می کند و می تواند از علائم خفیف تا شدید را در افراد ایجاد کند.

وی افزود: این بیماری عمدتاً از طریق قطرات تنفسی ناشی از سرفه، عطسه یا صحبت فرد مبتلا و همچنین تماس دست با سطوح آلوده منتقل می شود و علائم اصلی آنفلوانزا شامل تب ناگهانی، سردرد، درد عضلانی، سرفه، گلودرد، آبریزش یا گرفتگی بینی و احساس ضعف و خستگی است و در برخی موارد تب مشاهده نمی شود و در کودکان ممکن است علائمی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال بروز کند.

رییس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت های حاد تنفسی وزارت بهداشت با تأکید بر اهمیت این بیماری اظهار کرد: سرعت بالای انتشار و توانایی ایجاد همه گیری های فصلی از مهم ترین ویژگی های آنفلوانزاست که آن را به تهدیدی جدی برای گروه های پرخطر از جمله کودکان خردسال، سالمندان، زنان باردار، مبتلایان به بیماری های مزمن و کارکنان حوزه سلامت تبدیل کرده است و ابتلاء در این گروه ها می تواند موجب بروز عوارض شدید، بستری شدن و حتی مرگ شود.

ناصحی با اشاره به آمار جهانی گفت: بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، سالانه بین 5 تا 10 درصد جمعیت بزرگسال و 20 تا 30 درصد کودکان در سراسر جهان به آنفلوانزا مبتلا می شوند و از میان آن ها، تا 5 درصد در گروه های پرخطر ممکن است نیاز به بستری پیدا کنند، بنابراین، پیشگیری از طریق واکسیناسیون سالانه و رعایت اصول بهداشتی، مؤثرترین راه کنترل بیماری است.

واکسیناسیون سالانه و اهمیت پیشگیری

وی ادامه داد: واکسن آنفلوانزا هر سال به روزرسانی می شود تا با سویه های ویروسی در گردش مطابقت داشته باشد و تزریق سالانه این واکسن خطر ابتلاء به بیماری و بروز اشکال شدید آن را به ویژه در گروه های پرخطر کاهش می دهد و احتمال بستری و مرگ را در این افراد کم می کند.

ناصحی افزود: بر اساس دستورالعمل کشوری و توصیه های سازمان جهانی بهداشت، گروه های پرخطر در اولویت دریافت واکسن قرار دارند که شامل کارکنان حوزه سلامت به ویژه در بخش های مراقبت ویژه، عفونی و اورژانس، بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی، بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی، بیماران همودیالیزی، تالاسمی ماژور، سالمندان بالای 65 سال، زنان باردار، مبتلایان به بیماری های مزمن از جمله ریوی، قلبی، کلیوی، کبدی، دیابت و کودکان 6 ماه تا 5 سال هستند.

وی همچنین گفت: افرادی با چاقی مفرط، کارکنان در تماس با پرندگان در سازمان دامپزشکی و محیط زیست و مراقبان گروه های پرخطر نیز باید در اولویت دریافت واکسن قرار گیرند.

به گفته ناصحی، از آنجا که فصل شیوع آنفلوانزا در ایران از اواخر مهر تا اوایل بهار است و حدود دو هفته طول می کشد تا ایمنی پس از تزریق در بدن ایجاد شود، بهترین زمان تزریق واکسن از نیمه شهریور تا نیمه مهرماه است، با این حال، حتی اگر تزریق دیرتر انجام شود، تا زمانی که ویروس در جامعه در گردش است، واکسن همچنان می تواند مفید واقع شود.

رییس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت های حاد تنفسی وزارت بهداشت تأکید کرد: اثربخشی واکسن آنفلوانزا در پیشگیری از بروز بیماری به طور میانگین 40 تا 60 درصد است؛ اما حتی در صورت ابتلاء، واکسن نقش مهمی در کاهش شدت بیماری دارد، با این وجود، واکسیناسیون هرگز نمی تواند جایگزین استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و آداب تنفسی شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: سلامت جامعه در گرو آگاهی و همکاری مردم است، چه در زمینه سل و چه در عفونت های حاد تنفسی، اگر مردم آگاه باشند و اقدامات پیشگیرانه را رعایت کنند، می توانیم آینده ای سالم تر و جامعه ای ایمن تر در برابر بیماری های تنفسی داشته باشیم.

رییس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت های حاد تنفسی وزارت بهداشت درباره ایمنی و عوارض واکسن آنفلوانزا گفت: واکسن آنفلوانزا یک واکسن ایمن و مؤثر است و اثربخشی آن بسته به سال و شرایط افراد معمولاً بین 40 تا 60 درصد برآورد می شود و با وجود این، ممکن است برخی افراد پس از تزریق واکسن نیز دچار آنفلوانزا شوند، اما معمولاً بیماری در آن ها بسیار خفیف تر است و واکسن می تواند به شکل چشمگیری از بستری شدن و مرگ جلوگیری کند.

وی درباره عوارض احتمالی واکسن توضیح داد: شایع ترین عوارض شامل درد یا قرمزی محل تزریق، تب خفیف یا بدن درد است که معمولاً طی چند روز برطرف می شود.

وی تأکید کرد: در افرادی که دچار بیماری حاد متوسط یا شدید هستند، واکسیناسیون باید تا زمان بهبودی کامل به تعویق بیفتد و همچنین افرادی که آلرژی به تخم مرغ دارند، در صورت تجویز پزشک می توانند تحت نظر پزشک واکسن دریافت کنند.

به گفته ناصحی، این افراد می توانند از واکسن تولید داخل فلوگارد استفاده کنند، زیرا در فرآیند تولید آن از تخم مرغ استفاده نمی شود.

رییس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت های حاد تنفسی وزارت بهداشت با اشاره به انواع واکسن های موجود گفت: واکسن آنفلوانزا در دو نوع سه ظرفیتی و چهارظرفیتی تولید می شود و سازمان جهانی بهداشت واکسن های سه ظرفیتی را کافی می داند، اما تزریق واکسن چهارظرفیتی نیز بلامانع است.

به گفته ناصحی، میان واکسن های داخلی و خارجی موجود در کشور تفاوتی از نظر کیفیت وجود ندارد و همه آن ها مجوز مصرف از سازمان غذا و دارو را دریافت کرده اند.

وی افزود: با توجه به اینکه اطلاعات مطالعات بالینی واکسن فلوگارد در گروه سنی زیر 18 سال هنوز کامل نیست، استفاده از آن فعلاً برای افراد بالای 18 سال توصیه می شود و تا زمان تکمیل داده های علمی، تزریق آن برای زنان باردار انجام نمی شود.

ناصحی خاطرنشان کرد: واکسن آنفلوانزا از سرماخوردگی های معمولی جلوگیری نمی کند و نباید جایگزین رعایت اصول پایه پیشگیری شود و شستن مکرر دست ها، تهویه مناسب به ویژه در محیط های بسته، رعایت فاصله فیزیکی و استفاده از ماسک در فضاهای شلوغ همچنان از مؤثرترین راه های پیشگیری از ابتلاء به بیماری های تنفسی هستند.

وی با تأکید بر اهمیت رعایت آداب تنفسی گفت: افراد مبتلا به بیماری های واگیر تنفسی باید تا زمان رفع احتمال سرایت، از ماسک سه لایه استفاده کنند و در پایان روز ماسک استفاده شده را در سطل زباله درب دار بیندازند و همچنین در صورت نبود ماسک، هنگام سرفه یا عطسه باید از دستمال استفاده شود و در نبود آن، داخل آرنج یا یقه لباس بهترین گزینه برای جلوگیری از پخش قطرات تنفسی است.

ناصحی در پایان یادآور شد: مردم باید از تماس نزدیک مانند روبوسی و دست دادن خودداری کرده و حداقل دو متر از دیگران فاصله بگیرند، به ویژه در برخورد با افراد سالم یا دارای ضعف سیستم ایمنی، تا از گسترش بیماری های تنفسی پیشگیری شود.