اسماعیل بقایی، آخرین نشست مهرماه سخنگویی را با اشاره به زادروز ستارخان، از چهره‌های اثرگذار در تاریخ مشروطیت آغاز کرد و به تحولات دیپلماتیک اخیر در سطح منطقه و جهان پرداخت

جوان آنلاین: سخنگوی وزارت خارجه دیروز در جریان نشست هفتگی با خبرنگاران، با بیان این عبارت که «ظاهراً آقای گروسی دارند به تنظیمات کارخانه برمی‌گردند!»، به اظهارات اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای ایران و اورانیوم غنی شده ایران پس از تجاوز رژیم صهیونیستی و امریکا واکنش نشان داد و یادآور شد که آژانس، مستقل و بدون وابستگی از سازمان‌های بین‌المللی عمل کند. بقایی همچنین در تعبیر اقدامات مخرب سه کشور اروپایی و در عین حال، تمایل برای مذاکره با ایران، از عبارت «شرم است» استفاده کرد. 

اسماعیل بقایی، آخرین نشست مهرماه سخنگویی را با اشاره به زادروز ستارخان، از چهره‌های اثرگذار در تاریخ مشروطیت آغاز کرد و به تحولات دیپلماتیک اخیر در سطح منطقه و جهان پرداخت. خبرنگار «جوان» در این نشست به اظهارات رافائل گروسی در گفت‌و‌گو با روزنامه «نویه زوریخر تسایتونگ» اشاره کرد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که پیش‌تر، گزارش وی زمینه تجاوز صهیونیست‌ها و امریکا به خاک ایران را مساعد کرده است، یک بار دیگر بدون محکوم کردن تجاوز امریکا به تأسیسات هسته‌ای، از نگرانی درباره احتمال دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای سخن گفته است. او درباره 400 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا سخن گفته و اینکه اطلاعات موجود در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که این مواد پس از جنگ، عمدتاً در تأسیسات هسته‌ای شناخته شده در اصفهان و فردو و تا حدودی در نطنز نگهداری می‌شود و مقدار کمی نیز ممکن است به جای دیگری برده شده باشد. «جوان» موضع سخنگوی وزارت خارجه درباره چنین اظهاراتی را جویا شد. بقایی با بیان اینکه: «ظاهراً آقای گروسی دارند به تنظیمات کارخانه برمی‌گردند!» تصریح کرد: «آژانس به‌عنوان نهاد مسئول و فنی در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورها، نقش بسیار مهمی دارد و مادامی که بر اساس صلاحیت‌ها و اختیارات خود و به دور از اعمال نظر و فشار سیاسی برخی از اعضا عمل کند، مورد احترام ماست.» وی افزود: «آن چیزی که ما نسبت به آن معترض و منتقد بودیم و باز هم تکرار می‌کنیم، این است که آژانس باید شخصیت و عدم وابستگی خود را به هیچ یک از ارکان قدرت بین‌المللی حفظ کند و اجازه ندهد در فعالیت‌ها، در تصمیم‌گیری‌ها و در گزارش‌دهی‌های فنی، اغراض و مطامع سیاسی برخی از کشورها، خصوصاً امریکا و سه کشور اروپایی، که متأسفانه ثابت کرده‌اند هیچ حد و مرزی در سوءاستفاده از سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی قائل نیستند، اعمال شود. آژانس نباید اجازه دهد که مورد سوءاستفاده قرار بگیرد.» 

 آشفتگی حقوقی شورای امنیت

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای سه کشور اروپایی برای مذاکره و دیپلماسی با ایران و انتظار ایران از این سه کشور بیان کرد: «شرم است. در این مقطع سه کشور اروپایی باید نشان دهند که اراده و توان لازم را دارند برای اینکه به عنوان یک طرف مذاکراتی قابل اتکا و دارای اعتبار عمل کنند. چنین چیزی را ما ندیدیم. شواهدی را می‌بینیم که نشان می‌دهد طرف اروپایی خودش به ناتوانی و بی‌ارادگی در نقش‌آفرینی مثبت و سازنده معترف است.» وی همچنین در این نشست، به گزارشی از نشست هفته گذشته وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در اوگاندا پرداخت و گفت: «در این نشست کشور‌های عضو (120 کشور) با اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی علیه ایران در شورای امنیت مخالفت و از مواضع و حق ایران حمایت کردند.» سخنگوی وزارت خارجه همچنین با بیان اینکه «ما باید قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل را از بیست‌وششم مهرماه خاتمه یافته تلقی کنیم و دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل نیز باید بر این اساس عمل کند»، خاطرنشان کرد: «البته ما می‌دانیم که اقدام سه کشور اروپایی باعث ایجاد آشفتگی حقوقی در شورای امنیت شده است، البته مسئولیت آن با ما نیست و مسئولیت آن با سه کشور اروپایی است.» وی تأکید کرد: «اکثریت جامعه جهانی با رویکرد امریکا و برخی از کشور‌های اروپایی در ارتباط با سوءاستفاده آنها از سازوکار‌های بین‌المللی مخالف هستند.» در ادامه این نشست خبری، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار کرد: «با توجه به احتمال سوء‌استفاده سه کشور اروپایی از سازوکار حل اختلاف در برجام، ما طی یک سال گذشته تلاش کردیم طرف‌های مقابل را به این جمع‌بندی برسانیم که توسل به سازوکار موسوم به پس‌گشت نه‌تنها کمکی به بهبود روند‌های دیپلماتیک نمی‌کند، بلکه موجب پیچیده‌تر شدن موضوع خواهد شد.» وی با اشاره به مذاکرات نیویورک و تفاهم قاهره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، افزود: «متأسفانه طرف‌های مقابل با تبعیت از خواسته‌های امریکا، بر بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی لغوشده تأکید کردند. منظور قطعنامه‌هایی است که بین سال‌های 2006 تا 2010 به بهانه برنامه هسته‌ای ایران در شورای امنیت تصویب شده بود.» 

 با زیاده‌خواهی، زمینه مذاکره و تفاهم شکل نمی‌گیرد

گفت‌و‌گو‌ها با امریکا و اینکه آیا مصر میانجی جدید مذاکرات ایران و امریکاست، یکی دیگر از محور‌های مورد توجه نشست روز دوشنبه بود. اسماعیل بقایی گفت: «تماس‌هایی بین ما و طرف‌های مقابل با واسطه کم و بیش ادامه دارد، اما این به معنای ورود به مرحله مذاکراتی نیست.» وی افزود: «مذاکره زمانی شکل می‌گیرد که طرف‌های یک موضوع به این جمع‌بندی برسند که مواضع و حقوق یکدیگر را محترم بشمارند و در شرایط برابر، نگرانی‌های همدیگر را مدنظر قرار دهند. ما در این مرحله نیستیم و مادامی که انتظارات و مطالبات زیاده‌خواهانه وجود داشته باشد، زمینه‌ای برای مذاکره و تفاهم شکل نخواهد گرفت.» بقایی با اشاره به تلاش‌های برخی کشور‌ها برای میانجیگری در یک سال گذشته، افزود: «طبیعی است که کشور‌هایی که در این مدت تلاش کرده‌اند برای حل مشکلات نقش‌آفرینی کنند، همچنان به این روند ادامه دهند.» 

 موضوع هسته‌ای ایران موضوع اختلافی بین‌المللی نیست

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ممکن است شاهد حضور امریکا و ایران بر سر میز مذاکره باشیم، گفت: «اعتقاد نداریم موضوع هسته‌ای ایران موضوع اختلاف بین‌المللی است. این را به اصرار و اجبار سه کشور اروپایی و امریکا از سال‌های 2002 و 2003 وارد دستورکار سازمان ملل کردند.» وی افزود: «موضوع هسته‌ای ایران به هیچ عنوان موضوع اختلافی بین‌المللی نیست. بهانه‌ای است که رژیم صهیونیستی ادعا و متأسفانه بر سازمان ملل تحمیل کرد و بعد از آن سه کشور اروپایی و امریکا به بهانه‌های مختلف این را ادامه دادند. این بهانه کماکان ادامه دارد.» بقایی گفت: «همیشه گفته‌ایم موضوع هسته‌ای ایران براساس حقوق ایران طبق معاهده منع اشاعه نگاه شود. حق ملت ایران برای استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای حقی نیست که کسی بخواهد برای ما به رسمیت بشناسد و حقی است که به واسطه عضویت در آن معاهده از این حق برخورداریم. درباره ورود به هر روند دیپلماتیک، هر وقت این جمع‌بندی از سوی طرف‌های مقابل صورت بگیرد که حاضرند در یک گفت‌وگوی معقول و با در نظرگرفتن منافع و حقوق مشروع ایران گفت‌و‌گو کنند، مسیر بسته نیست.»

منبع: روزنامه جوان