به گزارش پارسینه ، در دنیای مدرن، نشستن طولانی مدت به بخشی از سبک زندگی ما تبدیل شده، اما این عادت پنهانی می تواند به مرور سلامت ما را تهدید کند؛ از دردهای جسمی مثل کمردرد و گردن درد گرفته تا اثرات روانی مانند کاهش تمرکز و خستگی مداوم. در این مقاله از دلگرم، بررسی می کنیم که نشستن زیاد دقیقاً چه تأثیراتی بر بدن دارد و چه نشانه هایی از آسیب را باید جدی گرفت؟

زمانی که بدن برای مدت طولانی بدون حرکت یا با حرکت بسیار کم در یک حالت ثابت می نشیند، چند فرآیند فیزیولوژیکی و مکانیکی آغاز می شود که اگر کنترل نشود، به مشکلات جدی می انجامد. ابتدا، فشار بر ستون فقرات افزایش می یابد؛ دیسک ها بین مهره ها تحت فشار بیشتر قرار می گیرند، قوس های طبیعی ستون فقرات ممکن است کاهش یابند یا تغییر شکل دهند، و عضلات کمری که وظیفه پشتیبانی دارند، دچار ضعف یا خستگی مزمن می شوند. به علاوه، عضلات پشتی و شانه ها مجبورند برای نگه داشتن بالا تنه فعال شوند که منجر به درد گردن و شانه، گرفتگی عضلات و کاهش دامنه حرکتی خواهد شد.

در کنار این، گردش خون در پاها و نواحی تحتانی بدن دچار اختلال می شود. نشستن بدون فاصله زمانیِ بلند شدن باعث ایجاد فشار بر عروق و رگ ها، کاهش بازگشت وریدی خون و افزایش احتمال تورم، وریدهای واریسی یا حتی ایجاد لخته خون می شود. از طرف دیگر، متابولیسم بدن کم کار می شود؛ مصرف کالری پایین می آید، توانایی بدن برای تنظیم قند خون و کنترل چربی خون کاهش پیدا می کند؛ همه اینها عوامل خطر افزاینده دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی اند.

همچنین، سیستم های گوارشی و تنفسی تحت تأثیر قرار می گیرند: دیافراگم به دلیل حالت خمیده بدن نمی تواند آزادانه حرکت کند که ممکن است ظرفیت تنفسی کاهش یابد، و حرکتِ روده ها کند شود که باعث مشکلات گوارشی می شود. در نهایت، ذهن و روان انسان هم از این وضعیت زیان می بیند: تمرکز کاهش پیدا می کند، احساس خستگی و سنگینی بیشتر می شود، خلق و خو تحت تأثیر قرار می گیرد و حتی خطر افزایش اضطراب و افسردگی وجود دارد.

تعریف “نشستن طولانی مدت” ممکن است بسته به منبع علمی متفاوت باشد، اما معمولاً وقتی صحبت از نشستن بیش از 6 تا 8 ساعت در روز همراه با وقفه های کم است، وضعیت خطرناک به حساب می آید. اگر در طول این مدت فقط چند دقیقه برای کشش یا تغییر وضعیت بلند شویم، تأثیر کمتری دیده خواهد شد، ولی اگر ساعت ها بدون هیچ تغییر وضعیت تعیین شده ای باقی بمانیم، مشکلات شروع می شود.

همچنین تفاوت مهمی بین نشستن مداوم (مثلاً پشت میز کار بدون بلند شدن تا زمان ناهار یا حتی بعد آن) و نشستن همراه با حرکت های منظم است. حتی زمان های کوتاهِ ایستادن یا قدم زدن پنج دقیقه ای بعد از هر ساعت نشستن می تواند اثرات منفی را به شکل چشمگیری کاهش دهد. به عبارتی، نشستن طولانی مدت نه فقط مجموع زمان نشستن، بلکه توزیع آن در طول روز و امکان وقفه های حرکتی است که تعیین کننده خطر است.

برای بسیاری، تغییر وضعیت نشستن فقط وقتی اتفاق می افتد که درد واقعاً آزاردهنده باشد. اما قبل از رسیدن به آن نقطه، بدن علائم مشخصی ارسال می کند که اگر به آنها توجه شود، می توان از پیشرفت آسیب جلوگیری کرد.

یک علامت رایج، درد مزمن در پایین کمر است، مخصوصاً اگر هنگام بلند شدن احساس سفتی یا قفل شدن داشته باشید. گردن و شانه ها نیز به سرعت تحت فشار قرار می گیرند؛ دردهای منتشرشده و کشش عضلات در این نواحی نشانه ای از نشستن نامناسب یا صندلی بدون پشتیبانی مناسب است. بی حسی یا گزگز در پاها، مخصوصاً ساق ها و ناحیه پشت زانو، ممکن است به خاطر فشار بر عروق یا عصب ها باشد. اگر هنگام نشستن یا بلافاصله بعد از آن خستگی شدید، احساس سنگینی یا ضعف عمومی دارید، این هم می تواند هشداری باشد.