سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال ایرنا در خصوص ابهامات پیش آمده در موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال اجلاس شرم‌الشیخ و اینکه دعوت حضور از کدام طرف صورت گرفته است، گفت:  دعوتنامه‌ای از سوی رییس‌جمهور مصر خطاب به رییس‌جمهور دعوت کردیم و تصمیمی که گرفته شد توضیح دادیم. همه جوانب امر با دقت در جلسات کارشناسی هم در وزارت خارجه و بیرون از وزارت خارجه بررسی شد.

به گزارش  ایرنا، «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری امروز دوشنبه 21 مهرماه با اشاره به اینکه مهمترین موضوع منطقه ما و موضوع بین‌المللی و جهان اسلام، تحولات غزه و فلسطین اشغالی است، گفت: تحولات در منطقه غرب آسیا نیازمند واکنش‌ها و تصمیم‌گیری‌های به موقع است. بعد از گذشت بیش از 700 روز نسل‌کشی مستمر در غزه و تحمیل گرسنگی به فلسطینی‌ها طی روزهای اخیر این تفاهم حاصل شد که رژیم صهیونیستی حملات خود را متوقف کند. ما مواضع خود را روشن و صریح بیان کردیم. علی‌رغم اینکه بمباران‌ها تا حدودی متوقف شده الان شاهد عمق و شدت جنایاتی هستیم که در این دو سال رخ داد. آواربرداری‌ها نشان می‌دهد چه تعداد از مردم فلسطین در این مدت به انحای مختلف به شهادت رسیدند.

وی ادامه داد: تجاربی که منطقه ما در این چند دهه داشته به شمول بدعهدی‌های مکرر رژیم صهیونیستی و نقض‌های مکرر آتش‌بس در لبنان و بیش از 4500 مورد نقض آتش‌بس، می‌طلبد آنهایی که دغدغه صلح را دارند با چشمان باز مراقبت کنند که این رژیم عادت دیرینه در نقض عهد و اقدامات جنایتکارانه را تکرار نکند.

امیدواریم آزادی خانم اسفندیاری به سرعت صورت بگیرد 

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال ایرنا در خصوص توافق با دولت فرانسه برای تبادل زندانی و آزادی مهدیه اسفندیاری تبعه ایرانی زندانی در این کشور گفت: مقدمات کار از سوی ما فراهم شده است. در خصوص خانم اسفندیاری با جدیت پیگیر موضوع هستیم. مقدمات کار از جانب ما فراهم است و امیدواریم آزادی ایشان هر چه سریع‌تر انجام شود.

رییس جمهور مصر همتای ایرانی را به نشست شرم الشیخ دعوت کرد

بقایی همچنین در پاسخ به سوال دیگر ایرنا در خصوص ابهامات پیش آمده در موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال اجلاس شرم‌الشیخ و اینکه دعوت حضور از کدام طرف صورت گرفته است، گفت: دعوتنامه‌ای از سوی رییس‌جمهور مصر خطاب به رییس‌جمهور دعوت کردیم و تصمیمی که گرفته شد توضیح دادیم. همه جوانب امر با دقت بررسی شد در جلسات کارشناسی هم در وزارت خارجه و بیرون از وزارت خارجه و ابعاد مثبت و منفی شرکت یا عدم شرکت سنجیده و نهایتا به تصمیمی که مصالح و منافع کشور را تأمین کند رسیدیم و اعلام شد.

تنش میان افغانستان و پاکستان می‌تواند تبعاتی فراتر از مرزهای این دو کشور داشته باشد

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا ایران آماده میانجیگری میان پاکستان و افغانستان است، گفت: همان‌طور که در مقدمه اشاره کوتاهی داشتم، یکی از نکات مهم برای ما موضوع امنیت و ثبات در محیط پیرامونی است. افغانستان و پاکستان هر دو همسایگان مسلمان ما هستند و ما معتقدیم هرگونه تنش در روابط میان این دو کشور می‌تواند تبعاتی فراتر از مرزهایشان داشته باشد.   روز گذشته بیانیه‌ای صادر کردیم و موضع خود را به‌روشنی اعلام نمودیم. جمهوری اسلامی ایران خواستار گفت‌وگو و خویشتن‌داری از سوی هر دو طرف شده و تأکید دارد که اختلافات میان افغانستان و پاکستان باید از طریق گفت‌وگو و تعامل حل‌وفصل شود.

نفوذ و اثرگذاری ایران چیزی نیست که بخواهیم به شرکت یا عدم شرکت در یک نشست بین‌المللی محدود کنیم

بقایی در پاسخ به این سوال که برخی تحلیلگران عدم حضور ایران در نشست شرم‌الشیخ را به معنای عدم بازیگری ایران در تحولات منطقه تعبیر می‌کنند، گفت: بازیگری در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی با مشارکت فیزیکی یا عدم مشارکت در یک رویداد شکل نمی‌گیرد و فراتر از آن است. قطعا نفوذ و اثرگذاری ایران چیزی نیست که بخواهیم به شرکت یا عدم شرکت در یک نشست بین‌المللی محدود کنیم. در دو سال گذشته ایران یکی از فعال‌ترین کشورها برای اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی و همدستانش برای توقف نسل‌کشی بوده است. در سطح منطقه تعاملات زیادی داشتیم در سطح سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی تلاش کردیم و فعالانه کار خود را ادامه خواهیم داد و مطمئن هستیم اثرگذاری لازم را داریم.

سفرای ایران در سه کشور اروپایی به محل ماموریت بازگشتند

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این سوال که آیا سفرای ایرانی در کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان که برای مشورت به ایران فراخوانده شده بودند به محل مأموریت خود بازگشتند، گفت: سفرای ما برای مشورت فراخوانده شده بودند و جلسات متعددی برای بررسی ابعاد روابط داشتیم که بعد از انجام کار به محل مأموریت برگشتند.

در بیانیه تروییکای اروپایی حسن نیت و صداقت دیده نمی شود

بقایی همچنین در خصوص بیانیه اخیر تروییکای اروپایی در خصوص ایران گفت: در خصوص بیانیه اخیر سه کشور اروپایی باید گفت که بیانیه جدیدی نیست و تکرار مواضعی است که این کشورها در مقاطع مختلف اتخاذ کرده‌اند. به نظر ما، این بیانیه شامل گزاره‌های کلیشه‌ای است که برخی از آن‌ها موضوعیت ندارد و در برخی دیگر نیز حسن نیت و صداقتی دیده نمی‌شود.

وی ادامه داد: تأکید آن‌ها بر این‌که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، در واقع گزاره‌ای موجود و بدیهی است؛ زیرا ایران نه به دنبال سلاح هسته‌ای بوده و نه چنین سلاحی در اختیار دارد. همچنین، این کشورها مدعی‌اند که خواستار دیپلماسی هستند، در حالی که روند دیپلماسی در جریان بود و این سه کشور اروپایی بودند که با سوء‌استفاده از سازوکار حل‌اختلاف در برجام، موجب شکل‌گیری بن‌بست در روند دیپلماتیک شدند.

بقایی افزود: از این‌رو، کشورهای اروپایی باید نشان دهند که از استقلال عمل، جدیت لازم، توانمندی دیپلماتیک و قدرت تصمیم‌گیری برخوردارند تا بتوانند به‌عنوان طرفی معتبر در مذاکرات، هم نزد افکار عمومی بین‌المللی و هم در نگاه دولت‌ها شناخته شوند. این وظیفه‌ای است که بر عهده آن‌هاست، به‌ویژه با توجه به اقداماتی که متأسفانه در دو تا سه ماه اخیر از سوی‌شان صورت گرفته است

بدرفتاری اسراییل با اعضای کاروان الصمود، یک اقدام تروریستی بود

سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به خبرهایی مبنی بر بدرفتاری با اعضای کاروان الصمود توسط اسراییل گفت: این اقدام هم یک اقدام تروریستی بود و نحوه حمله به کاروان و بازداشت آنها و گزارش‌های متعددی که دال بر شکنجه و برخورد نامناسب با این افراد بوده همه از لحاظ حقوق بشری قابل پیگرد است و بخشی بر عهده دولت‌های متبوع آنهاست ولی با توجه به اینکه هنجارهای بین‌المللی نقض شده یک مسئولیت بین‌المللی است که کشورها در نشست‌های بین‌المللی این موضوع را مطرح کنند.

جوایز نمی‌توانند ملاک تشخیص صلح‌دوستی یا مخالفت با صلح باشند

بقایی در پاسخ به سوالی در خصوص اعطای جایزه صلح نوبل به فردی که حمایت خود را از نسل‌کشی در غزه اعلام کرده بود، گفت: جوایز نمی‌توانند ملاک تشخیص صلح‌دوستی یا مخالفت با صلح باشند. همان‌طور که اشاره کردید، بسیاری از کسانی که نامزد دریافت چنین جوایزی می‌شوند، سابقه روشنی در پیشبرد صلح ندارند و در برخی موارد حتی برعکس، کارنامه‌ای کاملاً متضاد با مفهوم صلح داشته‌اند.

وی ادامه داد: در طول تاریخ، افرادی این جایزه یا جوایز مشابه را دریافت کرده‌اند که سوابق‌شان در بهترین حالت، بسیار سؤال‌برانگیز بوده است؛ اگر بخواهیم از واژه‌ای لطیف استفاده کنیم. با نگاهی به فهرست دریافت‌کنندگان این جوایز، نام‌های متعددی دیده می‌شود؛ از سران رژیم صهیونیستی گرفته تا برخی سیاستمداران آمریکایی که نقش مستقیم در جنگ‌ها و ارتکاب جنایات داشته‌اند. بنابراین، اگر این عملکردها را در کنار هم قرار دهیم، چندان دور از ذهن نخواهد بود که در سال آینده نیز بنیامین نتانیاهو مدعی دریافت این جایزه شود.

دیپلماسی تعطیل نمی شود

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص سخنان وزیر امور خارجه در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در خصوص امکان تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: طرف‌های مقابل، فرصت و رویکرد همراه با حسن نیت جمهوری اسلامی ایران را قدر ندانستند. از ابتدا به‌روشنی اعلام کرده بودیم که اگر اقدام خصمانه‌ای علیه ایران صورت گیرد از جمله تلاش برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده تفاهم قاهره امکان و شرایط اجرا شدن نخواهد داشت.

وی افزود: بنابراین، طرف‌های مقابل، به‌ویژه سه کشور اروپایی، عامل اصلی وضعیت کنونی هستند. البته همان‌طور که پیش‌تر نیز عرض کرده‌ام، دیپلماسی تعطیل‌بردار نیست؛ اما در حال حاضر، به‌صورت مشخص باید بگویم که برنامه‌ای برای تماس، رایزنی یا برگزاری جلسه در روزهای آتی وجود ندارد.

تجربه تلخی از آمریکا داریم

بقایی همچنین در پاسخ به این سوال که رییس جمهور آمریکا در بدو ورود به سرزمین‌های اشغالی بار دیگر از همکاری با ایران سخن گفته است، آیا امکان دارد ایران در این حوزه با واشنگتن همکاری کند، گفت: هیچ کشوری نمی‌تواند بدون در نظر داشتن سوابق قبلی و تعاملات با کشورها تصمیم گیری کند. در مورد آمریکا تجربه خیلی تلخی داریم و در چند دهه گذشته و به ویژه در چهار پنج ماه اخیر شاهد تجاوز نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران بودیم. در آینده با چشمان باز و در راستای مصالح و منافع ایران با هر طرفی که نظام به جمع بندی برسد که دیپلماسی و گفت‌وگو در راستای منافع کشور است، تصمیم لازم را اتخاذ خواهیم کرد.

رفتار برخی رسانه‌های عمانی در شان روابط دوستانه تهران و مسقط نبود

سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در خصوص موضوع اتهام به ایران مبنی بر صادرات آب معدنی آلوده به عمان گفت: موضوع فقط به آب ایران مربوط نمی‌شود؛ چرا که کیفیت آب صادراتی ایران برای همه روشن است. مسئله اصلی، آبروی شرکت ایرانی است که در این روند متأسفانه مخدوش شد. روز گذشته کاردار موقت سفارت عمان به وزارت امور خارجه احضار شد. البته پیش‌تر نیز در تماس‌هایی که در مسقط با مراجع ذی‌صلاح عمانی داشتیم، این موضوع را مطرح کرده بودیم. در دیدار دیروز، از طرف عمانی درخواست شد که هرچه سریع‌تر در این خصوص روشنگری کنند، زیرا اطلاعات موثقی که در اختیار ماست نشان می‌دهد این حادثه ناشی از یک انتقام‌جویی بوده است. بطری آبی که در محل وجود داشته، مسموم شده و ماجرا جنبه‌ای جنایی و خانوادگی داشته است.

وی ادامه داد: متاسفانه، بدون انجام حداقل بررسی‌های لازم و بلافاصله پس از وقوع این حادثه ـ که ما از درگذشت این افراد ابراز تاسف می‌کنیم برخی رسانه‌های عمانی صرفاً به دلیل وجود یک بطری آب در محل، نتیجه‌گیری شتاب‌زده‌ای داشته و اعلام کردند که احتمالاً علت فوت، مصرف آب بوده است. وزارت امور خارجه و به‌ویژه بخش دیپلماسی اقتصادی آن، در چارچوب اهداف خود برای حمایت از حقوق تجاری شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور، اقدامات لازم را انجام داده است. امیدواریم هرچه سریع‌تر از سوی مقامات عمانی توضیحات لازم ارائه شود و به نوعی اعاده حیثیت صورت گیرد؛ هم نسبت به شرکت ایرانی مربوطه و هم در مورد نکاتی که مطرح شده، چراکه چنین مواردی به هیچ عنوان در شأن روابط دوستانه و دوجانبه دو کشور نیست.

برخی کشورها تلاش می کنند نهادهای بین‌المللی را در ابعاد مختلف تحت سیطره خود قرار دهند

بقایی در خصوص واکنش‌ها به انتخاب نمایندگان ایران و چین در کمیته مشورتی شورای حقوق بشر گفت: واقعاً عجیب است که در قبال انتخاب نمایندگان دو کشور برای حضور در یک کمیته مشورتی شورای حقوق بشر، چنین فضاسازی‌ای صورت گرفته است. این واکنش‌ها تنها نشان‌دهنده ذهنیت تمامیت‌خواه و خصلت سلطه‌جویانه کشورهایی است که می‌کوشند تمامی نهادهای بین‌المللی را در ابعاد مختلف تحت سیطره خود قرار دهند.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران عضو سازمان ملل متحد و عضو ناظر شورای حقوق بشر است و بنابراین، کاملاً حق دارد نمایندگان خود را برای حضور در هر یک از بخش‌های مرتبط با کار شورای حقوق بشر نامزد کند. ما اطمینان داریم که حضور ایران و سایر کشورها، از جمله چین، می‌تواند مفید و سازنده باشد؛ چرا که چنین ترکیبی به ایجاد نگاهی متوازن‌تر نسبت به مباحث حقوق بشری و سایر موضوعات بین‌المللی در نهادهای ذی‌ربط کمک خواهد کرد.

تجربه اقدام آمریکا در برجام درخشان نبود که بتواند الگویی برای گفت و گو درباره سایر موضوعات باشد

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص امکان همکاری ایران و آمریکا در موضوعات منطقه‌ای گفت:  سابقه هیئت‌های حاکمه مختلف در ایالات متحده نشان داده است که دولت‌های گوناگون این کشور همواره نگاهی یک‌سویه و تمامیت‌خواهانه نسبت به مباحث میان ایران و آمریکا داشته‌اند. ما همواره تأکید کرده‌ایم که تجربه، بهترین معیار برای تعیین مسیر آینده است.

بقایی ادامه داد: در یک موضوع مشخص یعنی موضوع هسته‌ای با طرف مقابل به تفاهم رسیدیم؛ و این واقعیتی است که کسی نمی‌تواند آن را انکار کند. اما سؤال اصلی این است که عملکرد آن‌ها چگونه بود؟ آیا کسی می‌تواند ادعا کند که تجربه تفاهم هسته‌ای آن‌قدر درخشان و موفق بوده که بتواند الگویی برای تعامل و گفت‌وگو درباره سایر موضوعات باشد؟ فکر می‌کنم پاسخ این پرسش، قطعاً منفی است.

هوشیاری خود در برابر رژیم صهیونیستی را حفظ کرده ایم

بقایی همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص اظهارات رییس جمهور روسیه در خصوص انتقال پیام طرف اسراییلی به ایران گفت: نکات دوستان را می‌شنویم و با چشمان باز مراقب تحولات هستیم و فکر می‌کنیم با توجه به سابقه فریبکاری رژیم صهیونیستی لازم است در همه سطوح از جمله دفاعی هوشیاری خود را همواره حفظ کنیم.

از نظر جمهوری اسلامی ایران، قطعنامه 2231 باید در زمان مقرر خاتمه یابد

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص زمان انقضای قطعنامه 2231 گفت:18 اکتبر برابر با 26 مهرماه، تاریخ پایان قطعنامه 2231 و محدودیت‌های مندرج در آن است. ما بر این باوریم که این قطعنامه باید در موعد مقرر خاتمه یابد. باید توجه داشت که شورای امنیت تصمیم جدیدی اتخاذ نکرده است؛ آنچه تحت عنوان «بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت» مطرح می‌شود، محصول اقدامی از سوی سه کشور اروپایی است. همچنین یادآوری می‌کنیم که پنج قطعنامه‌ای که از سال 2006 تا 2010 با موضوع هسته‌ای ایران به اتفاق آرا تصویب شد یعنی با رأی مثبت هر پنج عضو دائم شورای امنیت اکنون به‌زعم سه کشور اروپایی قرار است بازگردد. اما این اقدام با مخالفت صریح چین و روسیه روبه‌رو شده است. بنابراین از نظر حقوقی، ما شاهد نوعی آشفتگی هستیم و مسئولیت این وضعیت بر عهده سه کشوری است که این روند را آغاز کردند.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه اصل این اقدام غیرقانونی و برخلاف رویه‌های شناخته‌شده درج‌شده در برجام و قطعنامه 2231 است، ما از کشورهای مختلف انتظار داریم از اجرای آن خودداری کنند. مواضع روسیه و چین در این زمینه نیز به‌سرعت به دبیرخانه سازمان ملل متحد منعکس شده است. از نظر جمهوری اسلامی ایران، قطعنامه 2231 باید در زمان مقرر خاتمه یابد و اقدام سه کشور اروپایی، که تلاش داشتند منافع و مطامع سیاسی خود را بر شورای امنیت تحمیل کنند، نباید از نظر حقوقی واجد ارزش یا اثر عملی باشد.

ایران به تامین ثبات از طریق هماهنگی‌های درون‌منطقه‌ای معتقد است

بقایی در رابطه با نشست ایران، آذربایجان و روسیه نیز گفت: در خصوص نشست سه‌جانبه ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه نیز باید گفت که این نشست یکی از سازوکارهایی است که در کنار چند چارچوب منطقه‌ای دیگر برای رایزنی و هماهنگی مواضع در طیفی از موضوعات از اقتصادی و تجاری گرفته تا امنیتی شکل گرفته است.   این امر نشان‌دهنده اهمیتی است که ایران و همسایگانش برای تقویت ثبات و امنیت از طریق هماهنگی‌های درون‌منطقه‌ای قائل هستند

واشنگتن نگاهی یک‌سویه و تمامیت خواهانه نسبت به مباحث ایران و آمریکا دارد

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که با توجه به سخنان وزیر امور خارجه در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، به چه علت ایران حاضر به امضای توافق جامع با غرب نیست در حالی که با کشورهایی همچون چین و روسیه توافق جامع دارد، گفت: در هر تعامل دیپلماتیک و مذاکره‌ای مادامی که طرف‌های مذاکره حقوق اولیه همدیگر را به رسمیت نشناسند، تفاهم و توافق شکل نمی‌گیرد. اگر به صورت خاص مدنظر شما آمریکاست، سابقه هیأت‌های حاکمه‌های مختلف آمریکا نشان داده که نگاهی یک‌سویه و تمامیت خواهانه نسبت به مباحث ایران و آمریکا دارند. ما در مورد یک موضوع و آن موضوع هسته‌ای با طرف مقابل به تفاهم رسیدیم ولی عملکردشان چگونه بود؟ آیا کسی می‌تواند ادعا کند که تجربه توافق هسته‌ای آنقدر مشعشع بود که بتواند برای موارد دیگر به عنوان الگو قرار بگیرد.

متن این خبر تکمیل می‌شود.