به گزارشس پارسینه به نقل از روزنامه اطلاعات پزشکی یکی از محبوب ترین و در عین حال پرچالش ترین رشته های دانشگاهی است. شاید تحصیل در این رشته آرزوی بسیاری از دانش آموزان و خانواده های آن ها باشد، ولی باید بدانید که این رشته مشکلات و سختی های پنهانی دارد که به جهت گستردگی و پیچیدگی هایی که وجود دارد کمتر کسی از آن ها خبر دارد.

تحصیل در رشته پزشکی مسیری پرچالش اما پرطرفدار است که دانش آموزان زیادی را به رقابتی سخت می کشاند؛ ساعات کاری طولانی، مواجهه با شرایط بحرانی همانند از دست دادن بیمار...

هیچ چیزی در پزشکی تلخ تر از آن نیست که شاهد مرگ بیمارانی باشید که تمام تلاش شما برای نجات آن ها بوده است. خستگی جسمی و از دست دادن بیمار می تواندروان شما را بیازارد.

باید بدانید پزشکی از جمله رشته هایی است که هرگز از آن فارغ التحصیل نخواهید شد، بلکه تا روزی که به این حرفه مشغول هستید همچنان باید در حال مطالعه و کسب مهارت های تازه باشید. مسائل بهداشتی گستره ای وسیع دارند و با توجه به پیشرفت سریع علم، هر روز نکات بهداشتی دقیق تر و شاید متفاوتی ارائه می شود.

دومین دکتر شیخ مشهد

دکتر محمدمهدی حسنی، پزشک رزیدنت درباره انتخاب رشته پزشکی و تحصیل در آن می گوید: من پزشکی را به خاطر پدرم انتخاب کردم. او مهندس است ولی به همه فرزندانش توصیه می کرد به سراغ پزشکی برویم. به نظر می رسد ریشه این علاقه، خاطراتی بود که از دکتر شیخ داشت (دکتر مرتضی شیخ، پزشکی انسان دوست بود که کسی از مردم مشهد نیست که نامی یا خاطره ای از او نداشته یا نشنیده باشد). در اولین روز دانشگاه، استاد عزیز بیوشیمی از همه، علت آمدن به این رشته را پرسیدند. وقتی نوبت به من رسید گفتم: می خواهم دکتر شیخ دوم مشهد باشم!

او می افزاید: من و دیگر همکاران جوانم با وجود حقوق کم، شیفت های فراوان، کم خوابی یا بهتر بگویم بی خوابی، نیاز به مطالعه فراوان شبانه روزی در حین کار، در بسیاری موارد دوری چندساله از خانواده و احتمال ابتلا به بیماری های جسمی و روحی ناشی از کار زیاد، لحظه ای شک و تردید در کار به وجودمان راه نمی دهیم، چون چیزهایی را می بینیم که باعث نادیده گرفتن همه مشکلات می شود. کار ما مستقیم با سلامت و جان انسان ها سروکار دارد. البته عمر و جان و سلامت هر کسی به دست خداست و ما وسیله هستیم!

این پزشک رزیدنت خاطرنشان می کند: بارها از بیماران شنیده ام که اول خدا، دوم شما پزشکان! البته که لطف آن هاست ولی این وسیله بودن، خیلی لذت بخش است. شخصا هر روز که می گذرد بیشتر از انتخاب این رشته لذت می برم. من در رشته آنکولوژی درس می خوانم که مستقیم با زندگی و مرگ بیمار در ارتباط است. بارها به دوستانم در این رشته گفته ام در این نقطه، ما آخرین پزشک بیمار هستیم! یعنی رشته ای که هیچ تخصص دیگری نمی تواند کار آن را انجام دهد.

وقتی همراه بیمار به استادمان می گوید این بیمار را این طوری نگاه نکنید، تا همین امروز صبح حالش خوب نبود اما همین که شما را می بیند حالش خوب می شود و می خندد، من هم که این سخنان را به همراه استادم می شنوم غرق شادی و لذت می شوم. بیماران فراوانی را دیده ام که براساس شواهد کتاب های پزشکی، طول عمرشان، شش ماه بیشتر نبوده ولی با لطف خداوند و هنر استادانم سال های سال به زندگی خود ادامه داده اند. در اینجاست که باید گفت ممکن است علم خسته شود و به پایان برسد ولی عشق و امید همچنان ادامه می دهند.

پزشکانی نظیر استادان بنده، همزمان دانشمند و تسلی دهنده قلب ها هستند. می خواهم به بیماران بگویم که شما تنها نیستید؛ نیمی از درمان در اراده های آهنین شما و نیمی دیگر در دستان

متعهد ماست. در اینجا جا دارد از تمامی استادانم به خصوص جناب آقای دکتر داریوش مسلمی، مدیر گروه محترم و سایر استادان رشته انکولوژی دانشگاه بابل سپاسگزاری کنم، زیرا من به رشته پزشکی علاقه ای نداشتم و به خواسته پدر وارد این رشته شدم اما این استادان بی مانند، چشمانم را به روی دنیایی گشودند که ارزش تمامی این سختی ها را دارد.

پیشینه خانوادگی

دکتر محمدفرزام محبت، با سابقه 25 سال طبابت در رشته پزشکی عمومی می گوید: پزشکی در خانواده ما پیشینه ای تاریخی دارد. حدود 90 سال پیش، عموی مادرم اولین پزشک کرمانشاهی بود که نزد فرانسویان، پزشکی مدرن آموخت. پسرعموی مادرم آقای دکتر مهدوی، اولین دوره پزشکی دانشگاه تهران را گذرانده بودند.

بنابراین حرفه پزشکی در خانواده ما امری آشنا بود و من هم به آن علاقه مند شدم، چون برایم جذاب بود. از آنجا که والدینم هر دو فرهنگی بودند اجباری برای انتخاب رشته وجود نداشت و من رشته ریاضی را انتخاب کردم و دیپلم ریاضی گرفتم اما آن روزها تب پزشکی در جامعه بسیار داغ بود و اغلب دوستانم در کنکور پزشکی شرکت کردند، من هم به اصرار دوستانم، این رشته را انتخاب کردم.

دکتر محبت با بیان این که پزشکی مانند تمامی رشته ها تلاشی است برای معاش و ادامه زندگی، می گوید: وقتی بیمار با مداوای شما سلامتی اش را به دست می آورد و حالش به کلی خوب می شود، آن نگاه قدردان همراهان بیمار که به شما دوخته شده، خیلی بالاتر از تلاش برای معاش به حساب می آید و لذت پزشکی در همین نگاه های سراسر قدردان نهفته است.

نان مهربانی

دکتر محبت از هر فرصتی استفاده می کند تا خدمات خود را صرف مردمی کند که در مناطق محروم زندگی می کنند. ایشان می گوید: در خانواده ما دستگیری از نیازمندان، امری عادی و ضروری است و من از کودکی شاهد آن بودم که همواره والدینم به دیگران کمک کرده اند. در دوران دانشجویی در اتفاقاتی مثل زلزله، همواره حضور داشته ام. پس از آن، هم در منطقه ای مثل سیستان به عنوان پزشک، بیماران زیادی را ویزیت کردم و هم به عنوان یک فرد عادی، کارهایی مثل رساندن کمک های ساده همچون کمک های غذایی، قرار دادن منبع آب و هر کار دیگری که با آن بشود التیامی بر زخم های دیگران گذاشت انجام داده ام. البته سفرهای ما به مناطق محروم، هزینه هایی دارد، چون تشخیص بیماری بدون تهیه دارو و غذا هیچ فایده ای به حال بیمار ندارد.

این هزینه ها گاه به وسیله خودمان، گاه به وسیله دوستان نیکوکار و در بیشتر موارد توسط یک مؤسسه خیریه به نام نان مهربانی که وابسته به گروهی از بازاریان است تأمین می شود. این پزشک خیرخواه در پاسخ به این سؤال که آیا کارهای خارج از برنامه و خیرخواهانه، صدمه ای به زندگی شخصی شما نمی زند می گوید: امر خیر معمولا صدمه ای به دنبال ندارد. در اغلب موارد وقتی به جایی می روم خانمم همراه من است. من کار درمان را انجام می دهم و ایشان در کنار من، قند بیماران را چک می کند یا کمک های غذایی و دارویی را انجام می دهد. بنابراین مشکلی در زندگی شخصی و خانوادگی من ایجاد نمی شود، چون من و همسرم هر دو از این کار لذت می بریم.

پزشکان جوان، قربانیان قوانین بدوی و ظالمانه

در سال های اخیر آمار مرگ های خودخواسته در میان دستیاران و رزیدنت ها و پزشکان جوانی که دوره طرح خود را می گذرانند روبه افزایش است. دکتر علی شهیدی زندی، متخصص بیماری های عفونی و استاد دانشگاه می گوید: استاندارد تقسیم وقت و آموزش دوران دستیاری در کشور ما با استانداردهای جهانی برابر نیست و به نوعی از دستیاران بهره کشی ظالمانه می شود. رزیدنت فقط 10 ساعت در 48 ساعت اجازه مرخصی دارد، یعنی بعد از کشیک 24 ساعته، فردای آن روز هم باید تا ساعت دو بعدازظهر کشیک باشد. با وجود کشیک های سنگین و اجباری، حقوق این قشر بی نهایت اندک است، این نکته را هم باید در نظر بگیرید که حداقل دوره دستیاری چهار سال و حداکثر شش سال است و بعد از آن طرح اجباری ضریب کا وجود دارد که باید در یک منطقه محروم باشد، مسلما فردی که در این مدت کوچک ترین اندوخته ای نداشته و هر چه را که داشته خرج کرده است با دوران طاقت فرسایی روبه رو خواهد شد.

طرح اجباری ضریب کا

دکتر زندی در ادامه خاطرنشان می کند: در نظر داشته باشیم که دستیاران و رزیدنت ها با آن که از بالاترین بهره هوشی برخوردارند ولی بر اساس قانون روان شناسی اجتماعی از نظر هوش عاطفی، حساس تر از دیگر افراد جامعه هستند. طرح اجباری بدون توجه به میزان استعداد فرد در نظر گرفته می شود. در واقع دستیاری که امتحانات سنگین پره بورد و بورد تخصصی را پشت سر گذاشته، درحالی که بیشترین حضور ذهنی را دارد و باید وارد بازار کار شود، به مناطقی فرستاده می شود که کوچکترین و کمترین امکاناتی در خصوص تخصص او وجود ندارد، طرح اجباری ضریب کا برای دستیاران پزشکی در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.