به نقل از scitechdaily، این یافته ها دانشمندان را یک گام به درمان های انسانی نزدیک تر می کند؛ درمان هایی که روزی می توانند روند بهبود پس از آسیب مغزی را متحول کنند.

از هر چهار بزرگسال، یک نفر در طول زندگی خود دچار سکته مغزی می شود، که حدود نیمی از آن ها با آسیب های ماندگار مانند فلج یا اختلال گفتاری مواجه می شوند؛ زیرا خونریزی داخلی یا کمبود اکسیژن باعث مرگ غیرقابل بازگشت سلول های مغزی می شود. در حال حاضر هیچ درمانی برای ترمیم این نوع آسیب ها وجود ندارد. کریستین تاکنبرگ، رییس علمی بخش گروه نورودژنراسیون در مؤسسه پزشکی بازساختی دانشگاه زوریخ (UZH) می گوید: به همین دلیل ضروری است که به دنبال روش های درمانی جدید برای بازسازی مغز پس از بیماری ها یا حوادث باشیم.

سلول های بنیادی عصبی توانایی بازسازی بافت مغز را دارند؛ قابلیتی که تیمی به رهبری تاکنبرگ و پژوهشگر فوق دکترا ربکا وبر، در همکاری با گروهی به سرپرستی روسلان راست از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، به طور قانع کننده ای در دو مطالعه نشان داده اند. تاکنبرگ می گوید: یافته های ما نشان می دهند که سلول های بنیادی عصبی نه تنها نورون های جدید ایجاد می کنند، بلکه فرآیندهای بازسازی دیگری را نیز تحریک می کنند.

در این مطالعات از سلول های بنیادی عصبی انسانی استفاده شد؛ سلول هایی که می توانند انواع مختلف سلول های سیستم عصبی را تشکیل دهند. این سلول ها از سلول های بنیادی پرتوان القایی (iPSC) مشتق شده اند، که خود از سلول های معمولی بدن انسان ساخته می شوند. برای انجام این تحقیق، پژوهشگران سکته مغزی دائمی را در موش ها القا کردند؛ سکته ای که ویژگی های آن شباهت زیادی به سکته مغزی در انسان دارد. این حیوانات به گونه ای اصلاح ژنتیکی شده بودند که سلول های بنیادی انسانی را پس نزنند.

یک هفته پس از القای سکته، تیم تحقیقاتی سلول های بنیادی عصبی را به ناحیه آسیب دیده مغز پیوند زدند و با استفاده از روش های تصویربرداری و بیوشیمیایی مختلف، روندهای بعدی را بررسی کردند. تاکنبرگ می گوید: ما دریافتیم که سلول های بنیادی در طول دوره پنج هفته ای تحلیل زنده ماندند و بیشتر آن ها به نورون تبدیل شدند؛ نورون هایی که حتی با سلول های مغزی موجود ارتباط برقرار کردند.

پژوهشگران همچنین نشانه های دیگری از بازسازی را مشاهده کردند: تشکیل رگ های خونی جدید، کاهش فرآیندهای التهابی، و بهبود یکپارچگی سد خونی-مغزی. تاکنبرگ توضیح می دهد: تحلیل ما فراتر از محدوده مطالعات دیگر است که فقط بر اثرات فوری پس از پیوند تمرکز داشتند. خوشبختانه، پیوند سلول های بنیادی در موش ها همچنین اختلالات حرکتی ناشی از سکته را معکوس کرد. بخشی از اثبات این موضوع از طریق تحلیل حرکتی موش ها با کمک هوش مصنوعی به دست آمد.

تاکنبرگ از همان ابتدا مطالعات را با هدف کاربرد بالینی در انسان طراحی کرده بود. به همین دلیل، سلول های بنیادی بدون استفاده از مواد مشتق شده از حیوانات تولید شدند. تیم تحقیقاتی مستقر در زوریخ، با همکاری مرکز تحقیقات سلول های iPS در دانشگاه کیوتو، پروتکل دقیقی برای این منظور توسعه دادند. این موضوع برای کاربردهای درمانی بالقوه در انسان اهمیت زیادی دارد. یکی دیگر از یافته های جدید این بود که پیوند سلول های بنیادی زمانی بهتر عمل می کند که یک هفته پس از سکته انجام شود، نه بلافاصله؛ موضوعی که در مطالعه دوم تأیید شد. در محیط بالینی، این بازه زمانی می تواند آمادگی و اجرای درمان را بسیار آسان تر کند.

با وجود نتایج امیدوارکننده این مطالعات، تاکنبرگ هشدار می دهد که هنوز کارهای زیادی باقی مانده است. او می گوید: ما باید خطرات را به حداقل برسانیم و کاربرد بالقوه در انسان را ساده کنیم. گروه تاکنبرگ، بار دیگر با همکاری روسلان راست، در حال توسعه نوعی سیستم ایمنی هستند که از رشد کنترل نشده سلول های بنیادی در مغز جلوگیری می کند. همچنین، روش تزریق سلول های بنیادی از طریق رگ ها که بسیار عملی تر از پیوند مستقیم مغزی است — در دست توسعه قرار دارد. تاکنبرگ گزارش می دهد که آزمایش های بالینی اولیه برای درمان بیماری پارکینسون با سلول های بنیادی القایی در ژاپن آغاز شده اند. او می گوید: سکته مغزی می تواند یکی از بیماری های بعدی باشد که برای آن آزمایش بالینی ممکن شود.