در شرایط جنگی و وقوع حملات مختلف، رنگ دود ناشی از انفجار می تواند سرنخی درباره نوع ماده منفجره و شدت حمله ارائه دهد. شناخت این رنگ ها برای ایمنی حیاتی است، زیرا هر کدام نشان دهنده شرایط متفاوتی هستند. در ادامه، رنگ های رایج دود و اقدامات لازم برای مواجهه با آن ها بررسی می شود.

دود سفید

دود سفید معمولاً از انفجار مواد مثل باروت یا مواد آتش زا با احتراق کامل تولید می شود. این دود نشان دهنده آزاد شدن گازهای داغ و کم خطرتر است، اما ممکن است همراه با مواد شیمیایی سمی مثل مونوکسید کربن باشد. شدت انفجار، بسته به مقدار ماده، ممکن است متوسط تا بالا باشد.

اقدامات لازم: سریعاً از محل دور شوید، ماسک تنفسی (اگر در دسترس است) بزنید و در فضای باز با جریان هوا پناه بگیرید. از تماس با دود خودداری کنید، چون ممکن است ریه ها را تحریک کند.

دود زرد یا نارنجی

دود زرد یا نارنجی، خطرناک ترین نوع دود است و اغلب از مواد شیمیایی خاص مثل نیترات ها یا مواد فسفری تولید می شود که در سلاح های پیشرفته استفاده می شوند. این رنگ نشان دهنده حضور گازهای سمی مثل کلرین یا فسژن است و خطر بسیار بالایی دارد و استنشاق آن پیامدهای جدی برای سلامت انسان دارد.

اقدامات لازم: فوراً به پناهگاه کاملاً بسته بروید و از هرگونه تماس با دود خودداری کنید. ماسک شیمیایی (اگر موجود است) ضروری است. پنجره ها را مهر و موم کنید و منتظر کمک حرفه ای باشید. قرار گرفتن در معرض این دود می تواند کشنده باشد، پس تماس با اورژانس حیاتی است.

مراقب دود نارنجی رنگ باشید/ رنگ دودهای ناشی از انفجار چه معنا و مفهومی دارد؟/ اقدامات لازم در مواجهه با هر رنگ

دود سیاه

دود سیاه اغلب از انفجار مواد نفتی، پلاستیک، یا مواد شیمیایی سنگین مثل TNT ایجاد می شود. این رنگ نشان دهنده احتراق ناقص و آزاد شدن ذرات کربن و گازهای سمی مثل دی اکسید گوگرد است. معمولاً با انفجارهای قوی و مخرب همراه است.

اقدامات لازم: فوراً به پناهگاه ایمن بروید و درها و پنجره ها را ببندید. از ماسک ضدگاز یا پارچه مرطوب برای محافظت از ریه ها استفاده کنید. از نزدیک شدن به منبع دود پرهیز کنید، چون سمیت بالایش می تواند منجر به مسمومیت شدید یا مرگ شود.

دود خاکستری

دود خاکستری معمولاً ترکیبی از مواد مختلف مثل فلزات یا مواد آلی سوخته است و ممکن است از انفجارهای ترکیبی (مثل بمب های دست ساز) ناشی شود. این دود نشان دهنده سطح متوسط خطر است، اما می تواند حاوی ذرات معلق خطرناک باشد.

اقدامات لازم: به سرعت از منطقه خارج شوید و از تنفس دود اجتناب کنید. اگر در فضای بسته هستید، تهویه را قطع کنید و با پارچه مرطوب دهان و بینی را بپوشانید. در صورت بروز علائم مثل سرفه یا سرگیجه، به اورژانس مراجعه کنید.

دود سبز

دود سبز معمولاً از مواد شیمیایی خاص مثل باریوم یا رنگ دانه های نظامی برای سیگنال دهی تولید می شود. این دود ممکن است نشان دهنده انفجار کنترل شده یا علامت دهی باشد، اما می تواند سمی باشد اگر مواد شیمیایی خاص در آن آزاد شوند.

اقدامات لازم: از نزدیک شدن به منبع دود پرهیز کنید و در صورت امکان از ماسک استفاده کنید. اگر بوی تند احساس کردید، به سرعت به فضای باز یا پناهگاه بروید. در صورت بروز علائم مسمومیت (مثل تهوع)، فوراً کمک پزشکی بخواهید.

عوامل تأثیرگذار و ایمنی کلی

رنگ دود به نوع ماده منفجره، شرایط محیطی (مثل رطوبت) و ترکیبات شیمیایی بستگی دارد. در زمان جنگ، تشخیص سریع و واکنش مناسب جان افراد را نجات می دهد. دودهای رنگی ممکن است با مواد سیگنال دهنده یا شیمیایی مخلوط شوند، پس همیشه فرض را بر خطر بالا بگذارید.