در حالی که بازگشت 6 قطعنامه شورای امنیت علیه ایران با استقبال صهیونیست‌ها، کانادا و اوکراین همراه بود، روسیه آن را از نظر حقوقی باطل و غیرقابل اجرا خواند و آمریکا هم باز خواستار مذاکره مستقیم با ایران شد.

گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، بامداد یکشنبه ششم مهرماه و در پی اقدام سه کشور اروپایی در استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک (بازگرداندن قطعنامه‌های مختومه شده شورای امنیت علیه ایران)، 6 قطعنامه شورای امنیت علیه ایران که در پی حصول برجام و قطعنامه 2231 مختومه اعلام شده بود، بازگردانده شد.

همان روز نیز سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که براساس فرآیند مقرر در بندهای 11 و 12 قطعنامه‌ 2231 شورای امنیت (2015) همه قطعنامه‌های 1696 (2006)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008) و 1929 (2010) به همان شیوه‌ای که قبل از تصویب قطعنامه 2231 (2015) در 20 ژوییه 2015 اعمال می‌شد، مجددا به اجرا درآمد.

جمعه شب چهارم مهرماه هم شاهد رای‌گیری در شورای امنیت در خصوص قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تمدید قطعنامه 2231 بودیم. قطعنامه‌ای برای تمدید فنی قطعنامه 2231 به مدت 6 ماه (18 آوریل 2026/ششم اردیبهشت 1405). چهار رای مثبت (روسیه، چین، پاکستان و الجزایر) دو رای ممتنع (کره جنوبی و گویان) و 9 رای منفی (فرانسه، انگلیس، آمریکا، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی) حاصل این رای گیری بود و در نهایت هم این قطعنامه رای نیاورد.

حال و با بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت شاهد واکنش‌هایی از سوی برخی کشورها بودیم.

وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای ادعای 3 کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت را رد و با بیان اینکه هیچ تعهدی برای اعضای سازمان ملل از جمله ایران، در قبال مفاد و سازوکارهای قطعنامه‌های لغو شده ایجاد نمی‌شود، اعلام کرد: به هر تحرکی برای ‌آسیب‌رساندن به منافع و حقوق ملت پاسخ قاطع می‌دهیم.

ایران پیش از این اعلام کرده بود که در صورتی مکانیسم فوق اجرا شود، تفاهم قاهره که 18 شهریورماه بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای شیوه‌نامه جدید همکاری بین ایران و این نهاد به امضا رسیده، تعلیق خواهد شد، یک روز قبل از اجرایی شدن مکانیسم فوق، سفرای خود در سه کشور اروپایی را برای مشورت به تهران فراخواند. 

سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در همین رابطه نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رییس شورای امنیت نوشت. وی در این نامه با بیان اینکه قطعنامه 2231 طبق توافق باید منقضی شود و همه محدودیت‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای ذیل قطعنامه در تاریخ 18 اکتبر 2025 به‌طور دائم پایان خواهد یافت، اعلام کرد: ایران هرگونه تلاش برای تمدید، احیا یا اجرای آن‌ها پس از این تاریخ را به‌رسمیت نخواهد شناخت.

او همچنین شب گذشته به همتایانش در سایر کشورها در این خوصص نامه نوشت. در این نامه آمده است: نه ایران و نه هیچ دولت عضو سازمان ملل هیچ الزامی برای تبعیت از این ادعاهای غیرقانونی ندارند و بالعکس، شناسایی یا اجرای چنین تدابیری خود نقض حقوق بین‌الملل است.

چین هم در نشست شورای امنیت که برای رای‌گیری در خصوص قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تمدید قطعنامه 2231 برگزار شد، از رد این پیش‌نویس ابراز تأسف کرد و از سه کشور اروپایی خواست وارد مذاکراتی با حسن نیت با ایران شوند. 

سرگیی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه هم در واکنش به این اقدام اروپایی‌ها گفت که این اقدام از نظر حقوقی باطل بوده و غیرقابل اجراست. وزیر امور خارجه روسیه همچنین در نامه‌ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل بر بی‌اعتباری قانونی و عدم اجرای تصمیم بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران تأکید کرده است.

از سوی دیگر، میخاییل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران از طریق اسنپ‌بک را باطل و بی اعتبار خواند.

سه کشور اروپایی هم در این خصوص بیانیه‌ای صادر و با اعلام اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، از ایران خواستند که پس از فعال شدن مجدد تحریم‌ها، از هرگونه اقدام تشدیدکننده خودداری کند. آلمان، فرانسه و انگلیس در بیانیه خود بار دیگر موضع تکراری خود را مبنی بر اینکه ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، تکرار کردند.

کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز یکشنبه ششم مهرماه در پیامی در ایکس اعلام کرد «سازمان ملل تحریم‌های ایران را به‌دلیل برنامه هسته‌ای این کشور دوباره اعمال کرد و اتحادیه اروپا هم از آن پیروی خواهد کرد. این نباید پایان دیپلماسی با ایران باشد. یک راه‌حل پایدار برای مسئله هسته‌ای ایران تنها از طریق مذاکره حاصل می‌شود».

امروز هم شورای اروپا در بیانیه‌ای از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و همچنین تحریم‌های این اتحادیه علیه ایران خبر داد.

وزارت امور خارجه آلمان شامگاه یکشنبه مدعی شد که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای پایبند نبوده و هیچ گزینه‌ای جز فعال‌سازی تحریم‌ها برای سه کشور اروپایی باقی نمانده بود. این وزارتخانه همچنین اعلام کرد: ما برای انجام مذاکرات با ایران با هدف دستیابی به توافقی جدید، آمادگی داریم.

«ژان نوئل بارو» وزیر خارجه فرانسه هم پس از اجرای اسنپ‌بک گفت: درهای دیپلماسی همچنان باز است. ما خواهان ادامه گفت‌وگویی هستیم که به ما امکان بدهد به جلو حرکت کنیم. به نفع ایران است که گفت‌وگو را دنبال کند. تحریم‌ها امروز دوباره اعمال شدند، اما گفت‌وگو ادامه دارد تا همه ضمانت‌ها از سوی ایران ارائه شود.

مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا هم با بیان اینکه بازگرداندن این تحریم‌ها تأیید می‌کند که جهان تسلیم تهدیدات ایران نخواهد شد و ایران پاسخگو خواهد بود، خواستار برگزاری مذاکرات مستقیم ایران با آمریکا شد.

وزیر امور خارجه انگلیس هم در اظهاراتی عنوان کرد که اسنپ‌بک پایان دیپلماسی با ایران نیست و کشورهای ما همچنان مسیرهای دیپلماتیک و مذاکره را دنبال خواهند کرد.

کانادا که چندی است رویکردی خصمانه را در قبال ایران در پیش گرفته، از همه کشورها خواست به این تحریم‌ها پایبند باشند. وزارت امور خارجه کانادا در این خصوص اعلام کرد که این کشور در کنار سه کشور اروپایی و آمریکا از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران حمایت می‌کند. کانادا همچنین در این بیانیه خواسته که ایران باید هر چه سریع‌تر به مذاکرات با آمریکا بازگردد.

ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهور اوکراین هم با ابراز خرسندی از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، گفت «ما از تصمیم قاطع شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران استقبال می‌کنیم».

وزارت خارجه رژیم صهیونیستی هم اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را «یک تحول قابل توجه» خواند و اعلام کرد: «جهان باید از همه ابزارها برای جلوگیری از توسعه سلاح‌های هسته‌ای ایران استفاده کند....»

و اما واکنش ژاپن به این تحولات ابراز تأسف بود. آنچنانکه تاکشی ایوایا وزیر خارجه ژاپن در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ژاپن همواره بر اهمیت حل این مسئله از طریق گفت‌وگو تأکید کرده است... بر اساس این موضع که توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران نباید هرگز امکان‌پذیر شود. تأسف‌بار است که طرف‌های درگیر نتوانستند به توافق برسند. موضوع هسته‌ای ایران در نقطه‌ای سرنوشت‌ساز قرار دارد. موضع ژاپن که اهمیت گفت‌وگو برای حل این مسئله را در اولویت می‌گذارد، همچنان بدون تغییر است و نباید شتاب و اراده برای ادامه این گفت‌وگوها از دست برود.»

وزارت امور خارجه کره جنوبی هم در بیانیه‌ای اعلام کرد بازگشت این تحریم‌ها تأثیر محدودی بر کره خواهد داشت. این وزارتخانه با بیان اینکه تجارت دوجانبه بین ایران و کره جنوبی همچنان کم باقی خواهد ماند، عنوان کرد: به‌عنوان یک عضو مسئول جامعه بین‌المللی، به تلاش‌های جهانی برای حل مسالمت‌آمیز مسئله هسته‌ای ایران و برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه ادامه خواهیم داد.