به نقل از scitechdaily، پژوهشگران کالج ترینیتی دوبلین با بهره گیری از ابزارهای فوق حساس تلسکوپ جیمز وب، جو متلاطم این سیاره ی آزاد و شناور را بررسی کردند. این سیاره که در فضای بین ستاره ای سرگردان است، فاقد ستاره ی مادر بوده و به تنهایی در کهکشان حرکت می کند.

دانشمندان توانستند با اندازه گیری تغییرات بسیار جزیی در روشنایی این سیاره هنگام چرخش، اطلاعاتی درباره ی دمای سطح، پوشش ابری و ترکیب شیمیایی آن به دست آورند—نشانه هایی از فعالیت های جوی پیچیده و پدیده هایی که پیش تر فقط در سیارات منظومه شمسی دیده شده بودند.

در کشفی غیرمنتظره، داده های جدید نشان دادند که سیاره ی سرگردان SIMP-0136 شاهد فعالیت شدید شفق های قطبی است—نمایش هایی درخشان از نور که شباهت زیادی به شفق های شمالی زمین دارند و حتی از شفق های قدرتمند مشتری نیز فراتر می روند. این پدیده ها نقش مهمی در گرم شدن لایه های بالایی جو این سیاره ایفا می کنند.

دکتر اِوِرت ناسدکین، پژوهشگر پسادکترا در دانشکده فیزیک کالج ترینیتی دوبلین و نویسنده ی اصلی مقاله ای که به تازگی در ژورنال معتبر Astronomy & Astrophysics منتشر شده، می گوید: این ها دقیق ترین اندازه گیری هایی هستند که تاکنون از جو یک جرم فراخورشیدی انجام شده اند—و نخستین باری است که تغییرات در ویژگی های جوی به طور مستقیم ثبت شده اند.

او ادامه می دهد: با دمایی بیش از 1500 درجه ی سانتی گراد، SIMP-0136 موج گرمای تابستان امسال را کاملاً بی اهمیت جلوه می دهد. مشاهدات دقیق ما این امکان را فراهم کرد که تغییرات دمایی کمتر از 5 درجه را با دقت ثبت کنیم. این نوسانات دما با تغییرات ظریف در ترکیب شیمیایی جو این سیاره ی سرگردان مرتبط بودند—نشانه هایی از طوفان هایی مشابه لکه ی سرخ بزرگ مشتری که در حال چرخش و نمایان شدن هستند.

دکتر اِوِرت ناسدکین توضیح می دهد: طول موج های مختلف نور با ویژگی های متفاوتی از جو مرتبط هستند. درست مانند مشاهده ی تغییر رنگ ها در سطح زمین، تغییرات رنگی در سطح سیاره ی SIMP-0136 نیز ناشی از دگرگونی های جوی آن است. بنابراین با استفاده از مدل های پیشرفته، توانستیم دمای جو، ترکیب شیمیایی و موقعیت ابرها را استنباط کنیم.

پروفسور جوهانا وُس نیز می گوید: این پژوهش هیجان انگیز است، چون نشان می دهد با به کارگیری مدل سازی های پیشرفته روی داده های دقیق تلسکوپ جیمز وب، می توانیم فرآیندهایی را که آب و هوا را در سیارات خارج از منظومه شمسی شکل می دهند، بازسازی کنیم. درک این فرآیندهای جوی برای کشف و شناخت سیارات فراخورشیدی در آینده بسیار حیاتی خواهد بود.

در حال حاضر، این نوع مشاهدات طیفی متغیر تنها محدود به کوتوله های قهوه ای منزوی مانند SIMP-0136 هستند، اما در آینده، با بهره گیری از تلسکوپ بسیار بزرگ (ELT) و در نهایت رصدخانه ی جهان های قابل سکونت ، امکان مطالعه ی دینامیک جوی سیارات فراخورشیدی—از غول های گازی مشابه مشتری تا سیارات سنگی—فراهم خواهد شد.

این مقاله با عنوان گزارش آب و هوای JWST: بازیابی تغییرات دما، گرمایش ناشی از شفق قطبی، و پوشش ابری ثابت در SIMP-0136 توسط تیمی به سرپرستی اِوِرت ناسدکین و با همکاری پژوهشگران بین المللی از جمله شرادر، وُس، بیلر، برنینگهام، فاهرتی، مک کارتی، اوتول و دیگران، در تاریخ 26 سپتامبر 2025 در ژورنال Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.