معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده، خبر از آغاز طرح کارت مادرانه از سال 1405 داد. براساس این طرح، مادران ایرانی از بدو تولد فرزند اول تا دو سالگی او، ماهیانه دو میلیون تومان حمایت مالی دریافت می‌کنند. این تصمیم در راستای سیاست‌های جمعیتی کشور و تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری اتخاذ شده است.

طرح کارت مادرانه، بخشی از برنامه‌های دولت برای حمایت از خانواده‌ها و زنان است. در شرایطی که نرخ باروری در ایران کاهش یافته و نگرانی‌ها نسبت به آینده جمعیت کشور جدی‌تر شده است، این کارت می‌تواند نقش مهمی در کاهش فشار مالی خانواده‌ها ایفا کند.

کمک هزینه ماهیانه برای خرید ملزومات نوزاد

کاهش دغدغه‌های مادران در دو سال اول فرزندداری

تقویت انگیزه جوانان برای فرزندآوری

ایجاد بستر اقتصادی حمایتی در کنار سیاست‌های فرهنگی

زهرا بهروزآذر، معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده، در جلسه شورای اداری مازندران اعلام کرد:

پرداخت ماهیانه: 2 میلیون تومان

بازه زمانی: از تولد فرزند تا دو سالگی

شامل: از فرزند اول به بعد

مجری: ستاد جمعیت و دستگاه‌های اجرایی کشور

نحوه هزینه‌کرد: برای ملزومات کودک مانند پوشک، شیرخشک، دارو، لباس و خدمات بهداشتی

بهروزآذر تأکید کرد که زنان در تمام مراحل توسعه کشور از انقلاب و دفاع مقدس تا عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی نقش‌آفرینی کرده‌اند. به گفته او:

«برای رسیدن به قله‌های پیشرفت، ایران نیازمند دو بال توانمند زنان و مردان است و این مسیر بدون حضور فعال بانوان کامل نخواهد شد.»

آمارها نشان می‌دهد نرخ باروری در ایران به زیر سطح جایگزینی رسیده است. این به معنای آن است که جمعیت کشور به سمت سالخوردگی پیش می‌رود. برخی از دلایل کاهش نرخ فرزندآوری عبارتند از:

هزینه‌های سنگین نگهداری کودک

گرانی مسکن و بی‌ثباتی اقتصادی

افزایش سن ازدواج

اشتغال زنان و کمبود امکانات رفاهی

کارت مادرانه می‌تواند بخشی از این موانع اقتصادی را کاهش دهد و خانواده‌ها را به فرزندآوری تشویق کند.

هرچند جزییات کامل هنوز توسط ستاد جمعیت اعلام نشده است، اما پیش‌بینی می‌شود فرآیند دریافت کارت مادرانه مشابه سایر طرح‌های حمایتی دولت باشد:

ثبت تولد نوزاد در ثبت‌احوال

اعلام شماره حساب مادران در سامانه‌های حمایتی

صدور کارت مادرانه توسط بانک‌های عامل

واریز ماهیانه 2 میلیون تومان به‌صورت خودکار

اجرای چنین طرح گسترده‌ای، علاوه بر مزایا، با چالش‌هایی همراه خواهد بود:

تأمین مالی: با فرض تولد 1 میلیون نوزاد در سال، سالانه حدود 24 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است.

تأثیر تورمی: افزایش تقاضا برای کالاهای کودک می‌تواند قیمت‌ها را بالا ببرد.

نظارت بر هزینه‌کرد: احتمال سوءاستفاده از کارت در خریدهای غیرمرتبط وجود دارد.

پایداری طرح: در صورت محدودیت بودجه، ادامه‌دار بودن طرح زیر سوال می‌رود.

کشورهای بسیاری برای حمایت از خانواده‌ها و افزایش جمعیت، طرح‌های مشابه اجرا می‌کنند:

فرانسه: پرداخت کمک هزینه فرزند و معافیت‌های مالیاتی

آلمان: مرخصی طولانی‌مدت والدین همراه با حمایت مالی

روسیه: بسته‌های نقدی و غیرنقدی برای فرزندان دوم به بعد

ژاپن: کمک‌هزینه ماهانه و خدمات رایگان مراقبتی برای نوزادان

کارت مادرانه نیز در همین راستا طراحی شده و اگر به‌درستی اجرا شود، می‌تواند الگویی موفق برای ایران باشد.

طرح کارت مادرانه که از سال 1405 آغاز می‌شود، می‌تواند نقطه عطفی در حمایت‌های اقتصادی از مادران و خانواده‌ها باشد. این طرح با هدف کاهش فشار مالی در دو سال ابتدایی زندگی کودک، به مادران کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری وظیفه مادری را انجام دهند.

با این حال، موفقیت این طرح به تأمین مالی پایدار، شفافیت اجرایی و نظارت دقیق بستگی دارد. در غیر این صورت، کارت مادرانه صرفاً به یک وعده کوتاه‌مدت تبدیل خواهد شد.

منبع: خبرگزاری تسنیم