یارانه نقدی در ایران همیشه یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی بوده است. در سال 1404 نیز تغییرات مهمی در نحوه پرداخت یارانه‌ها رخ می‌دهد که مستقیماً بر زندگی میلیون‌ها خانوار اثر می‌گذارد. طبق اعلام نمایندگان مجلس، یارانه دهک‌های 8، 9 و 10 حذف شده و مبالغ حاصل از آن به یارانه دهک‌های 1، 2 و 3 اضافه خواهد شد. این تصمیم به‌منظور تقویت حمایت از اقشار کم‌درآمد و کاهش فشار معیشتی آنان گرفته شده است. در این گزارش جامع به بررسی جزییات حذف و اضافه شدن یارانه‌ها، نحوه اعتراض به قطع یارانه، زمان واریز و تأثیرات این تغییرات بر اقتصاد خانوارها خواهیم پرداخت.

یارانه دهک‌های 8، 9 و 10 در سال 1404 حذف و به یارانه دهک‌های 1 تا 3 اضافه می‌شود. جزییات حذف یارانه نقدی ثروتمندان، افزایش یارانه فقرا، زمان واریز و نحوه اعتراض به قطع یارانه را در این گزارش فردانیوز بخوانید.

این گزارش تحلیلی–خبری به بررسی تصمیم جدید مجلس درباره حذف یارانه دهک‌های بالا و تقویت یارانه دهک‌های پایین می‌پردازد. تلاش شده است تا با ساختار سئویی و میان‌تیترهای پرسشی به تمامی جنبه‌ها پرداخته شود تا هم مخاطب درک دقیقی پیدا کند و هم متن برای موتورهای جستجو بهینه باشد.

محمد بیات، دبیر کمیسیون تلفیق بودجه، در گفت‌وگو با خبرفوری اعلام کرد که یارانه نقدی دهک‌های 8، 9 و 10 از سال 1404 حذف خواهد شد. این تصمیم در راستای بازتوزیع منابع و حمایت بیشتر از اقشار ضعیف اتخاذ شده است.

یارانه‌ای که پیش‌تر به دهک‌های بالای درآمدی پرداخت می‌شد، اکنون به دهک‌های 1، 2 و 3 منتقل می‌شود. این اقدام به معنای تقویت قدرت خرید خانوارهای کم‌درآمد است.

طبق اعلام نمایندگان، مبالغ دقیق افزایش یارانه دهک‌های پایین هنوز نهایی نشده است. اما پیش‌بینی می‌شود یارانه دهک‌های اول تا سوم حداقل 30 تا 50 درصد افزایش پیدا کند.

بیات تأکید کرده است که کالابرگ برای دهک‌های بالا فعلاً لغو شده است. چون وقتی یارانه نقدی برای این دهک‌ها پرداخت نشود، کالابرگ نیز موضوعیت ندارد. در نتیجه، دهک‌های بالا دیگر نه یارانه نقدی و نه کالابرگ دریافت نخواهند کرد.

دهک‌های 8، 9 و 10 شامل خانوارهایی هستند که سطح درآمد بالاتر، دارایی‌های بیشتر و تراکنش‌های مالی سنگین‌تری دارند. ملاک‌های اصلی برای تشخیص این دهک‌ها:

میزان حقوق و درآمد ماهانه

ارزش خودرو و ملک

تراکنش‌های بانکی و کارت‌های اعتباری

بیات تأکید کرده است: «کارگرانی که یارانه آن‌ها قطع شده است، باید اعتراض بزنند تا بازنگری شود.» در برخی موارد به دلیل خطای سیستمی یا استفاده از کارت بانکی کارپردازان برای شرکت‌ها، یارانه خانوارهای کم‌درآمد نیز قطع شده است.

برای اعتراض به قطع یارانه، افراد باید:

به سامانه حمایت معیشتی وزارت تعاون (hemayat.mcls.gov.ir) مراجعه کنند.

فرم اعتراض را تکمیل کنند.

مدارک درآمدی و هویتی خود را بارگذاری کنند.

نتیجه بررسی پس از چند هفته از طریق پیامک اعلام می‌شود.

دلایل اصلی:

عدالت اجتماعی: یارانه باید به اقشار ضعیف برسد، نه خانوارهای ثروتمند.

کاهش بار مالی دولت: حذف دهک‌های بالا منابع جدیدی برای حمایت از فقرا آزاد می‌کند.

کاهش فساد و خطا: تخصیص بهتر منابع به کسانی که نیاز واقعی دارند.

طبق برنامه‌ریزی دولت، یارانه‌های تقویت‌شده دهک‌های پایین همزمان با پرداخت یارانه شهریور یا مهر 1404 واریز خواهد شد.

مثبت: افزایش توان خرید دهک‌های پایین، کاهش نابرابری اقتصادی، حمایت از فقرا.

منفی: احتمال نارضایتی طبقه متوسط رو به بالا، احتمال افزایش مصرف در دهک‌های پایین بدون اصلاح ساختار.

چالش اصلی: شفافیت در دهک‌بندی و جلوگیری از خطا در شناسایی خانوارها.

بر اساس تصمیم جدید، یارانه نقدی دهک‌های بالا از سال 1404 حذف و به دهک‌های پایین اضافه خواهد شد. این اقدام هرچند با هدف عدالت اجتماعی صورت گرفته، اما ضرورت شفافیت در شناسایی دهک‌ها و رسیدگی به اعتراضات اهمیت بالایی دارد.
 

منابع خبری:

خبرفوری

اقتصادآنلاین

ایسنا

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی