به نقل از خبرآنلاین، شرکت اسپیس ایکس ماسک با اینکه مهمترین بازیگر صنعت فضایی است و دو سوم ماهواره های فعال مدار پایینی زمین را به خود اختصاص داده است، در گام بعدی و برای پرتاب ماهواره هایی که ارتباط مستقیم با گوشی هوشمند را برقرار می کنند و وزن بسیار بالایی دارند، باید استارشیپ را برای پرتاب موفق آماده کند.

این شرکت با خرید طیف فرکانسی ارزشمند شرکت اکواستار به ارزش 17 میلیارد دلار، گام بزرگی در جهت توسعه اینترنت ماهواره ای مستقیم برای تلفن های همراه برداشته است و می تواند آینده بازار ارتباطات موبایلی را از طریق ارتباطات فضایی متحول کند. خرید این طیف فرکانسی، بزرگ ترین خرید تاریخ اسپیس ایکس محسوب می شود و به ماسک و شرکتش اجازه می دهد پروژه ای را که مدت ها در پی آن بود، یعنی اتصال کامل گوشی های هوشمند به شبکه های ماهواره ای، را با جدیت بیشتری دنبال کند.

بزرگ ترین خرید تاریخ اسپیس ایکس: گامی مهم در تحول ارتباطات موبایلی

تا به امروز اسپیس ایکس توانسته است دو سوم ماهواره های فعال در مدار پایین زمین را در اختیار خود بگیرد و امپراتوری استارلینک را برای ارائه اینترنت پهن باند تا حد زیادی تقویت کند و ارائه دهندگان فیبر را به ویژه در مناطق دور افتاده به چالش بکشد.

با این حال در بخشی که ارتباط مستقیم ماهواره با موبایل را شامل می شود، این شرکت همچنان وابسته اپراتورهای موبایلی است و همچنان با محدودیت های بزرگی مواجه است. این شرکت طی همکاری با تی موبایل در آمریکا خدمتی را در اختیار کاربران موبایلی گذاشته که گرچه قرار است در آینده شامل اینترنت و داده موبایلی شود، اما در حال حاضر تنها تنها اجازه تبادل پیامک را می دهد و خدمات تماس یا اینترنت پرسرعت موبایلی هنوز برای کاربران ممکن نیست.

طیف فرکانسی که اسپیس ایکس با قیمت 17 میلیارد دلار خریداری کرد دقیقا همان چیزی است که اسپیس ایکس برای رفع این محدودیت ها به آن نیاز دارد: یک مسیر فرکانس اختصاصی که از طریق آن می تواند سیگنال های پرقدرت را برای آنتن های ضعیف گوشی های هوشمند ارسال کند. این طیف 50 مگاهرتزی که در اصل برای خدمات ماهواره ای سیار کنار گذاشته شده بود، از نظر بازدهی در انتقال داده از فضا به زمین بی رقیب است. به همین دلیل، کارشناسان می گویند اکواستار در موقعیت مذاکره قدرتمندی قرار داشت و اسپیس ایکس چاره ای جز پذیرش این معامله با قیمت هنگفت نداشت.

نقش کلیدی استارشیپ در موفقیت اسپیس ایکس

اما خرید طیف فرکانسی به تنهایی برای ورود موفق اسپیس ایکس به عرصه ارتباطات موبایلی کافی نیست. موفقیت این پروژه به سرنوشت موشک غول پیکر استارشیپ گره خورده است. نسل جدید ماهواره های اسپیس ایکس که برای ارتباط مستقیم با گوشی ها طراحی شده اند، به مراتب بزرگ تر و قدرتمندتر از آن هستند که موشک فالکون 9 بتواند آنها را در تعداد زیاد به مدار ببرد. بنابراین تنها استارشیپ با ظرفیت حمل 100 تُن محموله توان اجرای موفق این ماموریت را دارد.

کارشناسانی همچون کالب هنری از شرکت Quilty Space می گویند اگر استارشیپ نتواند طبق وعده ها عمل کند، تمام پروژه اسپیس ایکس با مشکل جدی روبه رو خواهد شد. تاکنون چندین پرتاب آزمایشی استارشیپ به انفجارهای بزرگ منجر و با شکست همراه شده است، اما آخرین پرتاب آزمایشی این موشک نسبتا موفقیت آمیز بود و شاید همین موفقیت جرقه خرید طیف فرکانسی از سوی اسپیس ایکس شد. با این حال حتی در صورت رفع مشکلات ایمنی، هنوز باید ثابت شود که استارشیپ می تواند هزینه پرتاب ها را به طور چشمگیری کاهش دهد و بار کامل 100 تُنی را سالم به مدار برساند.

گفتنی است گرچه 17 میلیارد دلار رقم هنگفتی به نظر می رسد، تحلیلگران می گویند این معامله بار مالی سنگینی برای اسپیس ایکس محسوب نمی شود. طبق برآورد شرکت، تنها در سال جاری حدود 15.5 میلیارد دلار درآمد پیش بینی شده است و با ارزش گذاری 400 میلیارد دلاری، جذب سرمایه یا تامین بدهی برای یکه تاز صنعت فضایی دشوار نخواهد بود. همچنین بخشی از این معامله شامل 8.5 میلیارد دلار اعطای سهام است که با توجه به اشتیاق سرمایه گذاران به اسپیس ایکس، عملا رایگان تلقی می شود. علاوه بر این، تنها اجاره بخشی از طیف فرکانسی برای استفاده زمینی به اپراتورها نیز می تواند بین 4 تا 5 میلیارد دلار سود سالانه نصیب این شرکت کند.

ریسک احتمالی و تاثیر بر رقبا

با وجود پتانسیل عظیم، بازده مالی این پروژه همچنان نامشخص است. سرویس تازه تی موبایل برای دسترسی به اینترنت ماهواره ای موبایلی تنها 10 دلار در ماه هزینه دارد و در اولین برآوردها تمام بازار اولیه آن حدود چند میلیارد دلار تخمین زده می شود. این میزان سودآوری در مقایسه با بهره برداری زمینی اپراتورهای بزرگ، رقم ناچیزی است. به گفته فیلیپ برنت، تحلیلگر New Street Research، اسپیس ایکس ناچار شد برای پروژه ای با بازگشت سرمایه نامعلوم، قیمتی معادل کاربرد زمینی طیف بپردازد.

اما این معامله علاوه بر اسیپس ایکس، تبعاتی را برای فعالان دیگر صنعت ارتباطات دارد. این معامله نه تنها اکواستار را از بحران بدهی و فشارهای کمیسیون فدرال ارتباطات (FCC) رها کرد، بلکه معادلات رقبای اسپیس ایکس را هم تغییر می دهد. کارشناسان معتقدند اپل که تاکنون برای توسعه خدمات ارتباط ماهواره ای مستقیم به گلوبال استار متکی بود، ممکن است با اضافه شدن این طیف به دارایی های اسپیس ایکس، مسیر خود را تغییر دهد و با ماسک همکاری کند. تیم فَرا، تحلیلگر مستقل، نیز معتقد است که اسپیس ایکس حالا یک گزینه منحصربه فرد در اختیار دارد و اپل ممکن است اسب برنده جدید را انتخاب کند.

آیا جایگزین کردن استارشیپ امکان پذیر است؟

تاثیر بیش از اندازه استارشیپ به معنای شکست کامل پروژه ماسک نیست، اسپیس ایکس در چنین صورتی ممکن است همانند آنچه در پروژه استارلینک شاهدش بودیم، نسخه کوچک تری از ماهواره های ارتباط موبایلی خود ساخته و با فالکون 9 پروژه خود را تا زمان موفقیت استارشیپ پیش ببرد. تجربه معرفی استارلینک V2 mini در سال 2023 نشان داد شرکت می تواند در شرایط بحرانی به راهکارهای جایگزین روی آورد، هرچند این گزینه کیفیت و ظرفیت مدنظر ماسک را نخواهد داشت.

مسیر پیشروی اسپیس ایکس هرچه که باشد، خرید این طیف فرکانسی از اکواستار نقطه عطفی در صنعت ارتباطات و اینترنت موبایلی است که شاید اپراتورهای سنتی و رقبای فناوری را تحت فشار بگذارد و سازوکار رقابت را پس از سال ها سلطه اپراتورهای زمینی بر ارتباطات موبایلی به کلی دگرگون کند. از سوی دیگر موفقیت این پروژه فرصت هایی تازه برای کاربران در مناطق دورافتاده است و همچنین اعمال محدودیت بر ارتباطات را تا حد زیدی دشوار می سازد.