به نقل از همشهری آنلاین، در سال های گذشته بارها موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده اما هیچ گاه به ثبات نرسیده است. حتی در دولت سیزدهم نیز وزیر صمت وقت، رییس سازمان بورس و مدیران خودروسازان دیدگاه های متفاوتی ارائه دادند. برخی آن را راه حل خروج از نظام قرعه کشی و قیمت گذاری دستوری می دانستند، اما شورا با قاطعیت آن را غیرقانونی دانست و مانع اجرا شد. حالا در تازه ترین رویداد بورس کالا از پذیرش سه محصول ایران خودرو در بورس کالا خبر داده است.

بر اساس نامه احمد رحیم، مدیر پذیرش و عرضه بازار فیزیکی بورس کالا، خطاب به عادل پیرمحمدی مدیرعامل ایران خودرو، هیأت پذیرش کالا و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود با عرضه سه محصول این شرکت موافقت کرده است.

این موافقت مشروط به دو شرط کلیدی است:

1. عرضه حداقل 100 درصد تولید سالیانه خودروهای مذکور (پس از کسر تعهدات قانونی) در بورس کالا.

2. عرضه حداقل یک بار در ماه برای جلوگیری از کمبود مصنوعی یا عرضه محدود.

همچنین تأکید شده است اگر در شش ماه نخست عرضه ای صورت نگیرد، پذیرش لغو خواهد شد.

مدافعان عرضه خودرو در بورس کالا بر چند مزیت مهم تأکید می کنند:

شفافیت قیمتی: ورود خودرو به بورس به کشف قیمت عادلانه و بر اساس عرضه و تقاضای واقعی منجر می شود.

حذف واسطه گری: دلالان و واسطه هایی که از اختلاف قیمت کارخانه و بازار سود می برند، عملاً از چرخه فروش کنار گذاشته می شوند.

توزیع عادلانه تر: با تعریف قواعد شفاف در بورس، امکان دسترسی خریداران واقعی بیشتر فراهم می شود و شانس سفته بازی کاهش می یابد.

جذب سرمایه گذاری و نقدینگی: عرضه در بورس می تواند منابع جدیدی برای صنعت خودروسازی فراهم کند و روند تأمین مالی شرکت ها را تسهیل نماید.

با وجود این مزایا، شورای رقابت همچنان مخالف جدی است. این شورا با استناد به دستورالعمل 784 و مصوبه 543 تأکید دارد که عرضه خودروی سواری در بورس کالا غیرقانونی است.

به گفته شورای رقابت، تنها مرجع تعیین مصادیق انحصار، شورا است و هر گونه عرضه خارج از چارچوب مصوبات شورا، تخلف محسوب می شود.

شورا همچنین معتقد است بازار خودرو به دلیل ساختار انحصاری و سهم بالای چند شرکت محدود، امکان رقابت واقعی ندارد و بنابراین ورود آن به بورس کالا با ماهیت این بازار در تضاد است.

اکنون با پذیرش سه محصول ایران خودرو در بورس کالا، دوباره این پرسش مطرح شده است: آیا این بار عرضه خودرو واقعاً عملیاتی خواهد شد؟ یا مخالفت ها همچنان مانع اصلی خواهد بود؟

آنچه مسلم است، مزایای عرضه در بورس کالا برای بازار خودرو انکارناپذیر است؛ اما بدون همراهی نهادهای قانونی و تغییر در مصوبات شورای رقابت، این مزایا در عمل محقق نخواهند شد.