پاتریک وینتور خبرنگار گاردین نوشت: میان ویرانه های خانه ای در تهران که زمانی متعلق به دانشمند هسته ای ایران، احمدرضا ذوالفقاری بود، کارگران مشغول تخریب بقایای ساختمانی اند که در حمله غافلگیرانه اسراییل به منظور ترور نخبگان سیاسی، نظامی و هسته ای ایران، آن قدر آسیب دید که دیگر قابل تعمیر نیست.

به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: ذوالفقاری در دانشکده مهندسی هسته ای دانشگاه شهید بهشتی کار می کرد و سردبیر یک نشریه تخصصی انرژی هسته ای بود؛ همین کافی بود تا به هدف اسراییل بدل شود. او همراه با همسر و پسر بزرگسالش در میان آوار خانه اش کشته شد. سه ساختمان مجاور نیز ویران شدند که دست کم پنج قربانی دیگر برجای گذاشتند؛ از جمله یک کودک 11 ساله. روی یکی از ساختمان های آسیب دیده، پارچه آبی بزرگی آویزان است که روی آن نوشته: پاره ای از پیکر ایران .

کارگران با پتک روی تیرهای نیمه ویران بالا می روند تا بقیه خانه را فرو بریزند. آجرهای لق فرو می ریزند و گرد و غبار در هوا پخش می شود. کار خطرناک آن ها ـ تیرها زیر ضربه می لرزند ـ نمادی از کشوری است که همچنان در شوک به سر می برد؛ نه در جنگ و نه در صلح، اما نیازمند بازسازی.

در حمله اسراییل بیش از هزار ایرانی جان باختند. برخی جامعه شناسان می گویند نوعی ملی گرایی تازه به صحنه آمده است.

تصاویر سوگواری بر تابوت های پوشیده از پرچم اعضای نیروهای کشته شده در حملات اسراییل در تهران، شواهدی از این وضعیت است.

بی شک ظاهر تهران سریع تغییر می کند و از لحاظ اجتماعی، فاصله ای نوری با برداشت های غربی دارد. قانونی تازه برای حجاب که محافظه کاران در مجلس تصویب کرده بودند، توسط رییس جمهور اصلاح طلب اما اجماع گرا، مسعود پزشکیان، رد شد؛ او گفت اجرای آن موجب شورش خواهد شد.

خیابان های پرهیاهوی تهران در غروب، با وجود آلودگی، بیشتر، اکنون شبیه بیروت اند تا کابل. گام بعدی، شاید مجوز موتورسواری زنان باشد.

جامعه شناس فرهنگی و فارغ التحصیل مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی لندن (SOAS)، نعمت الله فاضلی، از ملی گرایی روزمره سخن می گوید؛ مفهومی که در بازگشت به شعر حماسی، پادکست های پرشنونده درباره تاریخ ایران و هزاران گفتگوی روزمره درباره هویت ایرانی نمود پیدا کرده است.

او توضیح می دهد: پیش از جنگ، ما ایران را دوست داشتیم، اما چندان آگاهانه نبود. پس از جنگ، ایران به محور گفت وگوهای ما بدل شد. همه جا می بینید مردم از ملت، هویت، جغرافیا و تاریخشان حرف می زنند. می خواهیم به هم یادآوری کنیم ایرانی هستیم. حس سرکوب ایران ـ ملت، سرزمین، فرهنگ و احساساتمان ـ توسط نظام جهانی و بیگانگان مهم بود. این باعث شد بخواهیم کنار هم باشیم و ایرانیت را بیان کنیم.

اما او می افزاید: ایدئولوژی جمهوری اسلامی، ایدئولوژی ملی گرایانه نیست. ایدئولوژی رسمی انقلاب علاقه ای به نمایاندن فرهنگ ایران باستان ندارد؛ در آموزش رسمی، تلویزیون و رادیو چنین چیزی دیده نمی شود. واکنش مردم به جنگ یک شوک و نوعی انسجام منفی بود. با وجود نارضایتی از دولت، مردم در برابر تجاوز خارجی ایستادند؛ برای دفاع از ایران. ما باور داریم بیش از 5000 سال است که یک ملت ارگانیک هستیم.

محمد فاضه، یک معلم، می گوید شاگردانش پرچم ایران را روی پروفایل شبکه های اجتماعی خود گذاشتند. دیگران به رونق پادکست های تاریخی و آوازهایی از عشق به ایران اشاره می کنند که حتی خوانندگانی چون همایون شجریان، اجرا کرده اند.

در میان مقام ها نیز واکنش هایی دیده می شود. عبدالکریم حسین زاده، معاون امور روستایی رییس جمهور، گفت: ایران با همه ما زیباست؛ دوستان نزدیک من ترک و کرد و بلوچ اند. با هم زیسته ایم، یکدیگر را دوست داشته ایم. ممکن است یکسان نیندیشیم یا یکسان باور نداشته باشیم، اما در ایران، عشق به وطن تردیدناپذیر است.

اکنون بحث در ایران این است که حاکمیت چگونه باید به تاب آوری مردم واکنش نشان دهد؛ چیزی که سخنگوی وزارت خارجه، اسماعیل بقایی، از آن با تعبیر روحیه ی لندن در جنگ یاد کرد.

علی اکبر ولایتی، مشاور رهبری، گفت: مردم خود را ثابت کردند؛ اکنون نوبت مسئولان است. روش های کهنه دیگر کافی نیست.

اما ترجمه این شعارها به واقعیت، در جامعه ای قطبی و سیاسی دشوار است. حتی کنسرت رایگان شجریان در میدان آزادی تهران، به دلیل جدل های سیاسی لغو شد؛ بحث این بود که آیا رویداد، فرصتی برای آرامش است یا ابزاری تبلیغاتی.

محافظه کاران می گویند انسجام اجتماعی حاصل از حملات نتانیاهو از آسمان، نشانه ای از محبوبیت سیاست خارجی ایدئولوژیک کشور است. اما اصلاح طلبان هشدار می دهند این میهن پرستی روزمره را تأییدی بر وضع موجود ندانید. یکی از آن ها گفت: چطور می توانیم آرام باشیم وقتی ارزش پول در یک هفته 25٪ سقوط کرده، فقر همه جا را گرفته، رسانه رسمی دروغ می گوید و هیچ کس نمی داند جنگ دیگری در راه است یا نه؟

اصلاح طلبان امیدوارند جنگ باعث یک تغییر پارادایم شود؛ همان که محمدجواد ظریف از آن سخن گفت. حسن روحانی، رییس جمهور پیشین، استراتژی ملی مبتنی بر اراده مردم را مطرح کرد: بازسازی بنیادهای حکمرانی، تقویت علمی و دفاعی، تنوع بخشی به رسانه با تلویزیون خصوصی و پایان دشمنی با جهان، از جمله کاهش خصومت با آمریکا.

علاوه بر سیاستمداران، 180 اقتصاددان خواستار حذف ارتش از اقتصاد و 78 دیپلمات سابق خواستار شتاب در سیاست خارجی شدند.

اما مقاومت هم وجود دارد. محافظه کاران قانونی سخت گیرانه برای سانسور اینترنت تصویب کردند.

مسعود پزشکیان، رییس جمهور، می کوشد از رویارویی مستقیم بپرهیزد؛ با این که همین احتیاط، اصلاح طلبانی را که او را برگزیدند ناامید کرده است. او می داند قدرتش محدود است.

خطر آن است که پزشکیان وفاق را به هدف تبدیل کند. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، از پزشکیان دفاع کرده و گفته او متعهد به گفت وگو و حل مسئله است. او وعده داد فیلتر شبکه هایی مثل تلگرام و اینستاگرام برداشته شود، هرچند جنگ مانع سفر مدیران تلگرام به تهران شد.

اما فضای لازم برای اصلاحات اقتصادی محدود است. خشم از آمریکا و اروپا ـ به دلیل سکوت در برابر بمباران اسراییل ـ دست بالا را به ضدغربی ها داده است. رضا نصری، حقوقدان بین المللی نزدیک به اصلاح طلبان، گفت: پیش از جنگ نگران بودیم ترامپ توافق را امضا نکند؛ حالا نگرانیم بمباران کند. مردم می پرسند چرا دوباره مذاکره کنیم وقتی نتیجه بمب بود؟

او افزود: موضوع غنی سازی اورانیوم نماد عزت است، نه بمب یا انرژی هسته ای.

کنار قبور قربانیان جنگ 12روزه در مسجد همت تجریش، محمد فاضه گفت: جامعه روی لبه زندگی کرده، اما اگر جنگ برگردد آماده ایم. از جنگ 12روزه درس گرفتیم: تسلیم نمی شویم و تحقیر نمی پذیریم.