قلقلک دادن کودکان، از دیرباز به عنوان رفتاری سرگرم کننده و محبت آمیز شناخته شده است. بسیاری از والدین و مراقبان کودک تصور می کنند که خنده های کودک در حین قلقلک نشانه ی لذت و شادی است. اما مطالعات روان شناسی و علوم اعصاب نشان داده اند که این خنده ها اغلب واکنشی غیرارادی و ناشی از تحریک سیستم عصبی هستند، نه لذت واقعی.

خنده غیرارادی؛ واکنش عصبی نه رضایت

خنده در هنگام قلقلک، برخلاف تصور رایج، اغلب نتیجه ی تحریک گیرنده های حسی و فعال سازی سیستم عصبی خودمختار است. کودک ممکن است بخندد اما در واقع احساس ناراحتی یا ناتوانی کند. این خنده ها بیشتر شبیه واکنش های دفاعی هستند تا نشانه ی رضایت. به گفته ی متخصصان، قلقلک نوعی تحریک شدید است که می تواند باعث احساس خفگی، اضطراب و حتی حملات پانیک شود.

نقض حریم بدنی و نبود رضایت

یکی از مهم ترین دلایل پرهیز از قلقلک دادن کودک، نقض حریم بدنی اوست. کودک اغلب نمی تواند به درستی نه بگوید یا رفتار را متوقف کند، حتی اگر ناراحت باشد. این تجربه می تواند پیام اشتباهی به کودک منتقل کند: اینکه بزرگ ترها می توانند بدون رضایت او وارد فضای فیزیکی اش شوند. این موضوع در شکل گیری مفهوم رضایت بدنی و اعتماد به نفس کودک تأثیر منفی دارد.

اثرات روانی و اضطراب

مطالعات نشان داده اند که قلقلک شدید یا مکرر می تواند باعث اضطراب، ترس و احساس ناتوانی در کودک شود. برخی کودکان حتی خاطرات ناخوشایندی از قلقلک در دوران کودکی دارند که با احساس تحقیر یا ترس همراه بوده است. این تجربه می تواند رابطه ی کودک با والد یا مراقب را خدشه دار کند و حس امنیت را کاهش دهد.

عوارض جسمی و تنفسی

قلقلک شدید ممکن است باعث مشکلات جسمی مانند گرفتگی عضلات، درد شکم، تهوع یا حتی اختلال در تنفس شود. در موارد نادر، واکنش های شدید مانند بی هوشی یا بی اختیاری ادرار نیز گزارش شده اند. پزشکان کودکان توصیه می کنند که از قلقلک به عنوان ابزار سرگرمی یا محبت ورزی استفاده نشود، به ویژه در کودکان حساس یا دارای اختلالات عصبی.

جایگزین های سالم

به جای قلقلک، می توان از روش های محبت آمیز و ایمن تری برای ارتباط با کودک استفاده کرد:

- در آغوش گرفتن با رضایت

- بازی های تعاملی و خلاقانه

- لمس ملایم دست یا مو با اجازه ی کودک

- گفت وگوی محبت آمیز و توجه به احساسات کودک

ایجاد فضای امن و قابل پیش بینی برای کودک، به رشد روانی سالم و تقویت اعتماد کمک می کند.

احترام به حریم بدنی کودک، توجه به نشانه های ناراحتی و جایگزینی این رفتار با روش های ارتباطی سالم تر، گامی مهم در تربیت آگاهانه و حمایت گرانه است. کودک باید بیاموزد که بدنش متعلق به خودش است و هیچ کس -حتی با نیت خوب- نباید بدون رضایت وارد آن شود.

انتهای پیام