به نقل از یورونیوز، گزارش محرمانه آژانس بین المللی انرژی اتمی که روز چهارشنبه در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت، به دست چندین خبرگزاری بین المللی از جمله آسوشیتد پرس و رویترز رسیده و بخش هایی از آن منتشر شده است.

با این حال، لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال جزییات جدیدی از این گزارش را در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد.

به گفته آقای نورمن به نقل از این گزارش، پس از آغاز حملات نظامی آمریکا و اسراییل به تاسیسات هسته ای ایران در ماه ژوئن، آژانس بین المللی انرژی اتمی با موافقت تهران، به دلایل ایمنی همه فعالیت های میدانی راستی آزمایی و نظارت در ایران را متوقف کرد.

بنابر این گزارش، ایران در ماه اوت معرفی نامه دو بازرس باتجربه آژانس را لغو و عملا آن ها را از ورود به کشور منع کرد. به گفته آقای نورمن به نقل از گزارش آژانس، این اقدام این بود که بازرسان اسنادی را که باید در محل کار آژانس در فردو باقی می ماند به اشتباه به وین برده بودند.

در گزارش آمده است: با توجه به این که طی این اتفاق محرمانه بودن اسناد نقض نشده است، آژانس تصمیم ایران برای لغو معرفی نامه این دو بازرس باتجربه را غیرموجه می داند.

مقامات ایرانی از زمان حملات اسراییل و آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به تاسیسات آسیب دیده را نداده اند.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه در گفتگو با گاردین گفت: میان بازرسان آژانس و ایران شکاف شدیدی از بی اعتمادی وجود دارد. نگرانی واقعی این است که اطلاعات جمع آوری شده توسط آژانس از تاسیسات هسته ای به اسراییل منتقل شود.

به گفته آقای نورمن به نقل از گزارش محرمانه آژانس، در تحقیق شش ساله این نهاد درباره مواد هسته ای اعلام نشده در ایران همچنان پیشرفتی حاصل نشده است. در گزارش آمده است: در این دوره گزارش دهی، هیچ تعاملی بین ایران و آژانس درباره مسائل حل نشده پادمانی که در گزارش پیشین مدیرکل به شورای حکام توصیف شده بود، صورت نگرفته است.

آژانس در گزارش های خود به جزییات برخی اختلافات با تهران بر سر نحوه انجام بازرسی ها اشاره کرده است. ایران پس از حملات آمریکا و اسراییل اعلام کرد که با توجه به مسائل امنیتی، شیوه جدیدی برای تعامل با آژانس در نظر گرفته است. آژانس نیز اعلام کرده است که هرگونه ترتیبات جدید برای درنظرگرفتن مسائل امنیتی ایران باید در چارچوب رژیم پادمانی باشد.

ایران در روز 14 اوت در نامه ای به آژانس ترتیبات جدید پیشنهادی خود را مطرح کرد و گفت که آژانس باید درخواست بازرسی از تاسیساتی که در حملات آمریکا و اسراییل آسیب ندیده اند را به صورت مورد به مورد ارائه کند.

تهران اعلام کرد که در مورد تاسیسات کلیدی آسیب دیده، تا یک ماه پس از نهایی شدن این ترتیبات جدید گزارشی ارائه خواهد داد. به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران پیشنهاد داده است که پس از ارائه چنین گزارشی، ایران و آژانس در مورد ترتیبات همکاری مذاکره و توافق کنند.

لارنس نورمن نوشت: این مساله کمی پیچیده به نظر می رسد، اما اگر درست متوجه شده باشم، ایران می گفت بازرسی به هیچ وجه از سایت های کلیدی آسیب دیده مجاز نیست و قرار بود یک ماه پس از موافقت آژانس با پیشنهاد تنظیم شده گزارشی ارائه دهد. سپس دو طرف در مورد چگونگی اقدام آژانس برای بررسی آنچه در گزارش ایران آمده بود و انجام بازرسی های بیشتر توافق می کردند.

بنابر این گزارش، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز 15 اوت در پاسخ به پیشنهاد ایران به روشنی اعلام کرد که آغاز مجدد فعالیت های پادمانی در ایران طبق توافق نامه پادمان منع اشاعه امری ضروری و فوری است و اجرای توافق نامه تحت هیچ شرایطی نمی تواند تعلیق شود.

آقای گروسی در عوض گام های مشخصی را از جمله تهیه گزارش های ویژه از سوی ایران در مورد وضعیت ذخایر اورانیوم با غنای بالا و پایین و تاسیسات آسیب دیده، پیشنهاد داد. او همچنین پیشنهاد داد که ایران پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) تاسیسات هسته ای را که شامل تمام اطلاعات فنی و طراحی این تاسیسات است را به روز کند.

ایران و آژانس در روز 22 اوت درباره پیشنهاد های آقای گروسی مذاکره کردند که بنابر گزارش آژانس بدون حصول توافق برای گام های عملی پایان یافت. آژانس سپس اعلام کرد که مذاکرات برای هفته های آتی در وین برنامه ریزی شده اند.

رافائل گروسی روز چهارشنبه به خبرگزاری رویترز گفت که گفتگوهای آژانس با ایران درباره ازسرگیری بازرسی ها در تاسیساتی که هدف حملات آمریکا و اسراییل قرار گرفته اند، نباید برای چندین ماه ادامه داشته باشند و لازم است توافقی سریع، حتی در همین هفته حاصل شود.

بنابر این گزارش، بازرسان آژانس قصد داشتند در روز 13 ژوئن، یعنی دقیقا روز نخست حملات اسراییل به ایران از تاسیسات غنی سازی اورانیم در اصفهان بازدید کنند که این برنامه به دلیل حملات لغو شد.

طبق برآورد آژانس، ذخیره اورانیوم 60 درصدی ایران در 13 ژوئن به 440.9 کیلوگرم می رسید که 32 کیلوگرم بیشتر از گزارش ماه مه است. ذخیره اورانیوم 20 درصدی نیز 184.1 کیلوگرم برآورد شد که نسبت به ماه مه 90.4 کیلوگرم کاهش نشان می دهد.

در این گزارش آمده است که آخرین حضور آژانس در فردو در روز 10 ژوئن بود و در آن روز تعداد آبشارهای سانتریفیوژ همانند گزارش ماه مه باقی مانده بود. اما ایران در 12 ژوئن آژانس را از برنامه جایگزینی سانتریفیوژهای IR-1 با نسل پیشرفته تر و قوی تر IR-6 خبر داد که به نظر می رسد حملات اسراییل این روند را متوقف کرده باشد.

بنابر این گزارش، آخرین حضور آژانس در تاسیسات غنی سازی نطنز در روز 27 مه بوده است و در آن زمان همان تعداد آبشارهای سانتریفیوژ قبلی در حال کار بودند. بازرسان آژانس در 11 ژوئن از تاسیسات آزمایشی نطنز بازدید کردند. با این حال به نظر می رسد بازرسان هنوز به پرسشنامه اطلاعات طراحی این تاسیسات جدید دسترسی پیدا نکرده اند، زیرا ایران گفته بود که این طرح را در اختیار آژانس قرار خواهد داد.