به نقل از ایسنا، دکتر آزاده نجارزاده اظهار کرد: الکل هیچ گونه نقشی در بهبود یا پیشگیری از سنگ کلیه ندارد و برعکس می تواند اثرات منفی قابل توجهی بر روند تشکیل و رشد این سنگ ها داشته باشد.

وی با بیان این که مصرف الکل به دلیل خاصیت ادرارآوری باعث افزایش دفع ادرار می شود و این افزایش در نهایت به کاهش حجم مایعات بدن و بروز کم آبی منجر خواهد شد، اظهار کرد: کاهش حجم آب بدن موجب غلیظ تر شدن ادرار می شود و این امر باعث افزایش غلظت مواد معدنی موجود در ادرار و تسهیل تشکیل بلورهایی می گردد که هسته اولیه سنگ کلیه محسوب می شوند و در نتیجه خطر ایجاد سنگ های جدید یا بزرگ تر شدن سنگ های موجود افزایش می یابد.

وی با بیان این که از سوی دیگر برخی نوشیدنی های الکلی به ویژه آب جو حاوی پورین هستند، گفت: پورین ها در بدن به اسید اوریک تبدیل می شوند و سطح بالای اسید اوریک در ادرار می تواند منجر به تشکیل سنگ های اسید اوریکی شود و علاوه بر این، در برخی موارد مشاهده شده است که مصرف الکل دفع اگزالات را در ادرار افزایش می دهد.

این متخصص تغذیه ضمن تاکید بر این که اگزالات با کلسیم ترکیب می شود و تشکیل دهنده یکی از شایع ترین انواع سنگ کلیه یعنی سنگ های کلسیم اگزالات است، گفت:الکل همچنین تعادل الکترولیت ها و مواد معدنی بدن را مختل می کند و به این ترتیب به طور غیرمستقیم در روند تشکیل سنگ کلیه نقش دارد.

مدیر گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی یزد اظهار کرد: در گذشته برخی باور داشتند که مصرف آب جو به دلیل داشتن محتوای آب بالا و خاصیت ادرارآوری می تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند، اما باید توجه داشت که اثر کم آبی ناشی از الکل در نهایت غالب می شود و خطر تشکیل سنگ را افزایش می دهد.

وی با بیان این که پورین بالای موجود در آب جو نیز ریسک تشکیل سنگ های اسید اوریکی را بالا می برد، اظهار کرد: بنابراین مصرف نوشیدنی های الکلی نه تنها درمان یا روش پیشگیری از سنگ کلیه محسوب نمی شود، بلکه به هیچ وجه توصیه نمی گردد.

نجارزاده با اشاره به این که الکل می تواند موجب افزایش فشار خون شود و فشار خون بالا به مرور به رگ های کلیه آسیب می زند و زمینه ساز بیماری مزمن کلیوی خواهد بود، گفت: از سوی دیگر، کم آبی ناشی از مصرف الکل باعث کاهش حجم خون می شود و در نتیجه جریان خون کلیوی کاهش می یابد.

این متخصص تغذیه ضمن تاکید بر این که کاهش جریان خون کلیوی می تواند منجر به آسیب حاد کلیه گردد، گفت: متابولیت های الکل مانند استالدیید نیز برای سلول های کلیوی خاصیت سمی دارند و مصرف طولانی مدت آن می تواند التهاب بافت کلیه و فیبروز کلیوی ایجاد کند.

نجارزاده ضمن بیان این که الکل قادر است بیماری های زمینه ای همچون دیابت و هپاتیت را تشدید کند و در افراد مبتلا به نارسایی کبدی به ویژه سیروز کبدی پیامدهای بسیار وخیمی داشته باشد، تصریح کرد: پرهیز کامل از مصرف الکل یکی از مهم ترین راهکارهای حفظ سلامت کلیه ها محسوب می شود، به ویژه در افرادی که سابقه فشار خون یا دیابت دارند.

وی با بیان این که برای پیشگیری از تشکیل یا عود سنگ کلیه، مصرف آب به میزان کافی اهمیت اساسی دارد، گفت: نوشیدن روزانه دو و نیم تا سه لیتر آب باعث رقیق شدن ادرار و کاهش غلظت مواد سنگ ساز می شود.

این متخصص تغذیه با تاکید بر این که مصرف آب لیمو و سایر مرکبات به دلیل داشتن سیترات و پتاسیم نقش مؤثری در جلوگیری از تشکیل سنگ های کلسیمی دارد، خاطرنشان کرد: آب انار نیز با داشتن آنتی اکسیدان ها اسیدیته ادرار را کاهش می دهد و خطر تشکیل سنگ را کم می کند.

وی با اشاره به این که دمنوش هایی مانند ریشه قاصدک و گزنه به دلیل خواص ادرارآور و ضدالتهابی در سلامت کلیه ها مؤثرند، گفت: استفاده از رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجاتی که پتاسیم بالایی دارند، مانند پرتقال، کیوی، بروکلی، هویج و موز، می تواند با کاهش دفع کلسیم خطر تشکیل سنگ کلیه را کم کند.

این متخصص تغذیه گفت: مصرف لبنیات کم چرب نیز برای تأمین کلسیم ضروری است، زیرا وجود کلسیم در رژیم غذایی از جذب بیش ازحد اگزالات جلوگیری می کند.

نجارزاده تاکید کرد: جایگزینی غلات کامل و حبوبات به جای پروتیین های حیوانی نیز توصیه می شود، چرا که مصرف زیاد گوشت احتمال تشکیل سنگ را افزایش می دهد.

وی با بیان این که سبزیجات سبزرنگ که منبع منیزیم هستند نیز از تشکیل سنگ های کلسیم اگزالات پیشگیری می کنند، گفت: کنترل وزن از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا چاقی خطر تشکیل سنگ های اسید اوریکی را افزایش می دهد.

مدیر گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی یزد اظهار کرد: مصرف مکمل های ویتامین C بیش از هزار میلی گرم در روز می تواند احتمال تشکیل سنگ را بیشتر کند، بنابراین باید از مصرف بیش ازحد آن اجتناب شود.

وی با تاکید بر این که در رژیم غذایی افراد مبتلا به سنگ کلیه لازم است نوع سنگ نیز در نظر گرفته شود، گفت: در سنگ های کلسیم اگزالات افزایش دریافت کلسیم غذایی و در عین حال کاهش مصرف خوراکی های پر اگزالات مانند ریواس، بادام زمینی، چغندر، اسفناج، کاکائو و قهوه اهمیت دارد.

وی اظهار کرد: در مجموع می توان گفت که مصرف الکل نه تنها هیچ سودی برای کلیه ها ندارد بلکه با مکانیسم های گوناگون از جمله ایجاد کم آبی، افزایش اسید اوریک، افزایش اگزالات و آسیب مستقیم به سلول های کلیوی موجب افزایش خطر تشکیل و تشدید سنگ کلیه می شود.

نجارزاده در پایان گفت: بهترین راهکار برای محافظت از کلیه ها پرهیز کامل از الکل همراه با رعایت رژیم غذایی مناسب، نوشیدن آب کافی، کنترل وزن، مدیریت بیماری های زمینه ای و مراجعه منظم به پزشک است.