به گزارش پارسینه سید جواد حسینی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به فعالیت های گسترده این سازمان از سال 1359، اظهار کرد: سازمان بهزیستی در ابتدای شروع فعالیت خود در سال 1359 حدود 8 فعالیت را برعهده داشت که اکنون به 170 محور فعالیت، در حوزه های مختلف اجتماعی رسیده است که یکی از محورهای این فعالیت مربوط به آسیب های اجتماعی و کودکان است که سازمان هم در زمینه مهارت آموزی، اشتغال، آموزش و نگهداری از کودکان و آسیب های کودکان کار و خیابان فعالیت می کند.

50 درصد کودکان کار "ایرانی" هستند

وی با تاکید بر اینکه دست کم 50 درصد کودکان کار ایرانی هستند، درباره تعداد خدمات گیرندگان تصریح کرد: طبق آمار سال 1403، حدود 12 هزار و 663 پرونده فعال در حوزه کودکان کار ثبت شده که از این تعداد، 9897 نفر در مراکز روزانه و 2766 نفر در مراکز نگهداری تحت پوشش بودند.

حسینی با بیان اینکه آنچه تحت عنوان کودکان کار شناخته می شود، تنها منحصر به کودکان خیابانی نیست، توضیح داد: بخش زیادی از این کودکان در مزارع، کوره های آجرپزی و کارگاه ها و سایر اماکن مشغول به کار هستند که معمولاً مورد غفلت قرار می گیرند در حالی که هنگام صحبت از کودکان کار، بیشتر توجه ها به کودکان خیابانی جلب می شود.

رییس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در سازمان دو نوع مرکز شامل مراکز نگهداری و مراکز روزانه برای حمایت از این کودکان وجود دارد، به ساختار حمایتی سازمان بهزیستی در این زمینه پرداخت و گفت: در حال حاضر 36 مرکز نگهداری وجود دارد که 18 مرکز دولتی و 18 مرکز غیردولتی هستند، علاوه بر این، 51 مرکز روزانه آموزشی، حمایتی و توانمندسازی نیز برای کودکان فعال هستند که به طور کلی سیاست سازمان بهزیستی، چه در حوزه کودکان، چه زنان و چه سالمندان، هدایت این افراد به مراکز روزانه است. به عبارتی از بخش مقیم بودن و شبانه روزی به سمت مراکز روزانه حرکت کنند.

حسینی با تأکید بر اینکه رویکرد سازمان بهزیستی، خانواده محوری است، تصریح کرد: با رویکرد خانواده محوری افراد در مراکز روزانه، در طول روز خدمات دریافت می کنند و شب به خانواده خود بازمی گردند و ارتباط با خانه قطع نمی شود.

مدت زمان نگهداری کودکان خیابانی در مراکز بهزیستی

وی در ادامه به تشریح جزییات مراکز نگهداری کودکان کار پرداخت و یادآور شد: مراکز نگهداری کودکان شامل چهار تیپ مراکز سرپایی ، مراکز نگهداری کوتاه مدت ، مراکز میان مدت و مراکز بلندمدت است. در مراکز سرپایی کودکانی که پس از شناسایی در همان روز، تعیین و تکلیف می شوند. در مراکز کوتاه مدت کودکان ممکن است مدت کوتاهی در آنجا نگهداری شوند و همچنین شناسایی شده و خدمات دریافت می کنند و سپس به خانواده ها تحویل داده می شوند و یا بعد از مدت کوتاهی به مراکز نگهداری منتقل می شوند که تا 21 روز امکان نگهداری در این مراکز کوتاه مدت وجود دارد. در مراکز میان مدت نیز تا سه ماه امکان نگهداری از کودک وجود دارد و مراکز بلندمدت نیز تا یکسال از کودکان نگهداری می شود.

95 تا 97 درصد کودکان خیابانی دارای "خانواده" هستند

رییس سازمان بهزیستی کشور گفت: در حال حاضر چرخش های تحول آفرینی در سازمان بهزیستی وجود دارد و یکی از آنها این است که مرکز محوری را به سمت خانواده و جامعه محوری حرکت دهیم، چراکه مطالعات سازمان بهزیستی نشان داده 95 تا 97 درصد این کودکان خانواده دارند و لذا باید این کودکان را به خانواده پیوند بزنیم بنابراین با رویکرد کاهش آسیب و توانمندسازی، مراکز روزانه را به جای مراکز شبانه روزی گسترش داده ایم.

وی افزود: برای تحقق این موضوع، باید مراکز روزانه توسعه یابد؛ لذا در مراکز روزانه دیگر نگهداری صرف صورت نمی گیرد، بلکه خدمات آموزشی، بهداشتی، مهارتی و توانمندسازی به کودکان ارائه می شود.

رییس سازمان بهزیستی با اشاره به اعتبارات اختصاص یافته، اظهار کرد: در سال 1403 حدود 93 میلیارد تومان و در سال 1404 تاکنون حدود 130 میلیارد تومان برای ساماندهی کودکان کار هزینه شده است.

ساماندهی 4000 کودک خیابانی

وی همچنین افزود: از اواخر سال 1402 و اوایل سال 1403 در تهران با هماهنگی نهادهایی مانند دادستانی، دادگستری و شهرداری، فرایند ساماندهی کودکان خیابانی با سرعت بیشتری دنبال شده و لذا از اواخر 1402 به طور محسوسی کودکان خیابانی در تهران کاهش یافته است. به طوریکه در تهران 4000 کودک در این طرح، ساماندهی شده اند که یکی از کانونهایی که در این زمینه بسیار کمک کننده بوده مرکز شوق زندگی بوده است.

البته در این زمینه از وجود چند چالش سخن گفت و ادامه داد: بیشتر مراکز ساماندهی در شهرهای بالای 200 هزار نفر فعال هستند البته تلاش داریم با بهره گیری از ظرفیت مراکز مثبت زندگی ، پوشش مناسبی در شهرهای کوچک تر نیز فراهم کنیم. از سوی دیگر، کار پیرامون کودکان کار و خیابان، موضوعی چندلایه و چندوجهی است و یک سازمان به طور مشخص نمی تواند در ساماندهی این کودکان موفق باشد و نهادهایی مانند آموزش و پرورش، کمیته امداد، وزارت کشور و شهرداری نقش آفرین هستند. گرچه در تهران این همبستگی میان نهاد شکل گرفته است اما نمی توان ادعا کرد که در دیگر کلان شهرها این اتفاق و اتحاد به این شکل وجود دارد و باید این موضوع را حل کرد.

وی در پایان درباره وظایف قانونی سازمان بهزیستی در این زمینه اشاره کرد و افزود: در قانون وظایف و تکالیفی برای سازمان بهزیستی در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابانی در نظر گرفته شده است، اما امکانات، ساختار و اعتبارات موجود، متناسب با این وظایف نیست. از سوی دیگر هنوز آنچنان که بایسته و شایسته است از ظرفیت سمن ها در بحث کودکان خیابانی استفاده نکرده ایم و استراتژی کنونی سازمان بهزیستی این است که به این سمت پیش برویم.