ویتامین B12، که با نام کوبالامین نیز شناخته می شود، یکی از حیاتی ترین ویتامین های گروه B است که نقش کلیدی در عملکرد سیستم عصبی مرکزی ایفا می کند. این ویتامین محلول در آب، برای ساخت DNA، تولید گلبول های قرمز، و حفظ سلامت سلول های عصبی ضروری است. کمبود آن می تواند منجر به اختلالات شناختی، خستگی مزمن و حتی آسیب های عصبی برگشت ناپذیر شود.

نقش بیولوژیکی ویتامین B12 در مغز

ویتامین B12 در سنتز میلین (پوشش محافظ سلول های عصبی) نقش دارد. بدون میلین کافی، انتقال پیام های عصبی کند یا مختل می شود. همچنین B12 در متابولیسم هموسیستیین مؤثر است؛ سطح بالای هموسیستیین با افزایش خطر زوال شناختی و آلزایمر مرتبط است. این ویتامین همچنین در تولید انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین و دوپامین نقش دارد که بر خلق وخو، تمرکز و حافظه تأثیر می گذارند.

تأثیر بر حافظه، تمرکز و سلامت شناختی

مطالعات متعدد نشان داده اند که کمبود B12 می تواند با علائمی مانند فراموشی، گیجی، افسردگی و حتی توهم همراه باشد. در افراد مسن، کمبود مزمن B12 یکی از عوامل مهم در بروز زوال عقل و کاهش عملکرد شناختی است. در یک مطالعه مشخص شد که مکمل سازی با B12 در افراد با کمبود خفیف، منجر به بهبود حافظه و کاهش خستگی ذهنی می شود.

منابع غذایی و جذب

ویتامین B12 به طور طبیعی فقط در منابع حیوانی یافت می شود، از جمله:

- گوشت قرمز و مرغ

- ماهی و صدف

- تخم مرغ

- لبنیات (شیر، پنیر، ماست)

افراد گیاه خوار یا وگان در معرض خطر کمبود B12 هستند، زیرا رژیم غذایی آن ها فاقد منابع طبیعی این ویتامین است. در چنین مواردی، مصرف مکمل های B12 یا غذاهای غنی شده (مثل شیر سویا یا غلات صبحانه) توصیه می شود.

جذب B12 نیازمند عملکرد صحیح معده و روده است. عواملی مانند افزایش سن، جراحی های گوارشی، بیماری های خودایمنی (مانند کم خونی پرنیشیوز)، یا مصرف طولانی مدت داروهای ضداسید می توانند جذب B12 را مختل کنند. علائم کمبود شامل خستگی، بی حسی دست و پا، اختلال حافظه و افسردگی است.

منابع:

خبرآنلاین