به نقل از تسنیم، الهام علی اف، رییس جمهور آذربایجان، در مصاحبه ای تفصیلی با شبکه العربیه ، توافقنامه امضا شده در واشنگتن با ارمنستان را به منزله پایان جنگی 30 ساله توصیف کرد و هشدار داد که هر دولت آینده ای در ارمنستان که این توافق را زیر پا بگذارد، با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه توازن قدرت در منطقه کاملاً به نفع باکو است، از عملیاتی شدن قریب الوقوع کریدور زنگه زور خبر داد و ضمن تشریح روابط بسیار سازنده با دولت ایران، از واکنش روسیه به سرنگونی هواپیمای مسافربری آذربایجان به شدت انتقاد کرد.

کریدور زنگه زور (مسیر ترامپ) چگونه شکل گرفت؟

خبرنگار: جناب رییس جمهور، یکی از مسائل اصلی ناشی از این توافق، تحقق کریدور زنگه زور است که آرزوی آذربایجان بوده و برخی آن را مسیر ترامپ می نامند. سؤال من این است: چگونه ایده مسیر ترامپ مطرح شد؟ این مسیر چه مراحلی را برای آذربایجان نوید می دهد؟ و البته این با حمایت شما محقق خواهد شد. آیا این گذرگاه نقش استراتژیک مهمی بین آذربایجان و اروپا ایفا خواهد کرد؟

الهام علی اف: برای پاسخ به این سؤال، باید کمی به تاریخ نگاه کنم و برای بینندگان توضیح دهم که چگونه آذربایجان به دو قسمت تقسیم شد. این در اولین ماه های شوروی شدن آذربایجان رخ داد. پس از فروپاشی امپراتوری روسیه در سال 1917، جمهوری دموکراتیک آذربایجان تأسیس شد. این اولین جمهوری دموکراتیک در جهان اسلام بود که در ماه مه 1918 تأسیس شد. اما تنها تا آوریل 1920 دوام آورد: زمانی که ارتش روسیه وارد آذربایجان شد و آن را اشغال کرد. در نوامبر همان سال، دولت روسیه شوروی تصمیم گرفت که زنگه زور منطقه ای که ما آن را زنگه زور غربی می نامیم را از آذربایجان گرفته و به ارمنستان بدهد. بدین ترتیب آذربایجان به دو قسمت تقسیم شد: بخش اصلی و نخجوان و زنگه زور غربی بین آن ها قرار گرفت.

در دوران شوروی، این مشکلی نبود، زیرا مرزی وجود نداشت، جنگی هم نبود. مردم با خودرو یا قطار آزادانه از بخش اصلی آذربایجان به نخجوان سفر می کردند. اما پس از آنکه ارمنستان تجاوز علیه آذربایجان را آغاز کرد، این خط ارتباطی را قطع کرد. ارمنی ها کریدور را بستند.

امروز برای رفتن به نخجوان، یا باید با هواپیما پرواز کنیم، یا با اتوبوس و خودرو از خاک ایران عبور کنیم. یا از مسیری طولانی تر از طریق خاک گرجستان و ترکیه وارد نخجوان شویم. این ناراحتی و مشکلات زیادی ایجاد می کند.

پس از آنکه جنگ دوم قره باغ با پیروزی ما به پایان رسید، می توانستیم این مسیر را به زور تصرف کنیم. در آن زمان، ارتش ارمنستان از نظر روحی کاملاً در هم شکسته بود. ارتش ارمنستان 12 هزار فراری از جنگ داشت، در حالی که ارتش آذربایجان صفر. در ارتش آذربایجان روحیه بالایی وجود داشت و هیچ کس نمی توانست جلوی ما بایستد.

ما در 10 نوامبر 2020، صرفاً در مرز خود متوقف شدیم و این مسیر را به زور تصرف نکردیم، اما به ارمنستان اطلاع دادیم که آن ها نمی توانند ارتباط ما با نخجوان را قطع کنند.

حدود پنج سال در مورد این خطوط ارتباطی با آن ها مذاکره کردیم. در این مدت، ما شروع به ساخت راه آهن و بزرگراه تا مرز ارمنستان برای اتصال به نخجوان کردیم. انتظار داریم پروژه های بزرگراه و همچنین راه آهن شاید سال آینده آماده شوند.

اما در طول تقریباً پنج سال، ارمنستان موضع سازنده ای در برابر خواسته ها و مطالبات قانونی ما نشان نداد. به همین دلیل، زمانی که پرزیدنت ترامپ و تیمش درگیر این فرآیند شدند و خواستند میانجی گری کنند، ما این پیام را به آن ها دادیم: کریدور زنگه زور باید فعال و امن باشد، یعنی شهروندان آذربایجان باید بتوانند این مسافت بیش از 40 کیلومتر را با امنیت طی کنند و باید تضمین های امنیتی قوی وجود داشته باشد.

دولت ترامپ این نگرانی قانونی را به درستی پذیرفت و در نتیجه آن، TRIPP (مسیر صلح و رفاه بین المللی ترامپ) به وجود آمد. پس از اینکه پرزیدنت ترامپ نام خود را به کریدور زنگه زور داد، من مطمئن هستم که این پروژه به زودی محقق خواهد شد. ساخت زیرساخت فیزیکی، یعنی راه آهن، نباید زمان زیادی ببرد، زیرا مسافت فقط 42 کیلومتر است. اگر ما آن را بسازیم، ظرف یک سال آن را تکمیل می کنیم.

امروز، یک شاخه از کریدور میانی مسیری که از آسیا از طریق دریای خزر می گذرد از آذربایجان به گرجستان، ترکیه و سپس به اروپا و همچنین به بنادر گرجستان می رسد. این تنها راهی است که آسیا را از طریق خاک آذربایجان به اروپا متصل می کند. کریدور زنگه زور یا مسیر ترامپ یک جایگزین ایجاد خواهد کرد.

کریدور دوم از خاک ارمنستان عبور خواهد کرد. این برای ارمنستان مفید است. من سعی کرده ام این پیام را به همکاران ارمنی خود برسانم که در نتیجه آن ها به یک کشور ترانزیتی تبدیل خواهند شد.

هر کشوری، اگر پتانسیل داشته باشد، سعی می کند به یک کشور ترانزیتی تبدیل شود. به لطف کریدور زنگه زور، ارمنستان از حمل ونقل حق ترانزیت دریافت خواهد کرد. با توجه به اینکه حجم بارهایی که از آسیا از طریق خاک آذربایجان به اروپا حمل می شود هر سال در حال افزایش است، من مطمئن هستم که کریدور زنگه زور به یک ارتباط حمل ونقل مهم برای اتصال قاره ها تبدیل خواهد شد.

روابط با ایران بسیار سازنده است

خبرنگار: جناب رییس جمهور، شما از اهمیت زنگه زور صحبت کردید. پس از آن امضا، دو طرف وجود دارند: روسیه و ایران. بگذارید از ایران شروع کنم. تا جایی که می دانم، رییس جمهور ایران به آذربایجان سفر کرده است. ریشه های او به آذربایجانی ها برمی گردد. او اینجا به زبان آذربایجانی صحبت می کرد. پس از تغییرات ژئوپلیتیکی کنونی، روابط بین آذربایجان و ایران را چگونه می بینید؟

الهام علی اف: بله، حق با شماست. رییس جمهور ایران به آذربایجان سفر کرده، درواقع دو بار. اولی یک سفر رسمی بود و دومی برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی در شهر خانکندی، در قره باغ آزاد شده. ما روابط کاری بسیار خوبی با او برقرار کرده ایم.

بله، شما کاملاً حق دارید، او آذربایجانی است. او همان خونی را دارد که من دارم. ما به یک زبان صحبت می کنیم. نیازی به مترجم نداریم. این واقعاً فرصت خوبی است. فکر می کنم روابط شخصی ما و روابط بین دولت او و دولت من بسیار سازنده و بسیار دوستانه است. در مورد موضع رسمی ایران در قبال رویدادهای جدید، ما آن را بسیار منطقی و بسیار مثبت ارزیابی می کنیم. وقتی می گویم موضع رسمی، منظورم موضع رییس جمهور و وزیر امور خارجه است. این موضع رسمی محسوب می شود.

موضع رییس جمهور ایران کاملاً منطقی است و بر این اساس استوار است که کریدور زنگه زور به هیچ وجه تهدیدی برای ایران نیست. شایعات زیادی در برخی رسانه ها و وب سایت ها در مورد برنامه های آذربایجان برای اشغال زنگه زور و قطع مرز ایران و ارمنستان منتشر شده است. این کاملاً دروغ است. ما چنین قصدی نداریم. به هر حال، اگر می خواستیم این کار را بکنیم، می کردیم. انجام این کار در نوامبر 2020 بسیار آسان بود.

در طول این پنج سال که ارمنستان مانع از باز شدن کریدور زنگه زور شد، ما با دولت ایران به توافق بین دولتی رسیدیم که یک جاده اضافی در خاک ایران ساخته شود و آن به نام رود ارس کریدور ارس نامیده شد. آذربایجان برای دور زدن ارمنستان، سرمایه گذاری زیادی برای ساخت پل بر روی رود ارس انجام می دهد. این پروژه در حال حاضر در مرحله اجراست. وقتی کریدور از طریق ارمنستان باز شود، ما دو مسیر خواهیم داشت، فرصت های بیشتری برای تحویل بار خواهیم داشت - یکی از طریق ایران و دیگری از طریق ارمنستان.

در واقع، کریدور زنگه زور نه تنها یک کریدور حمل ونقل شرق به غرب، بلکه شمال به جنوب نیز خواهد بود. بنابراین، علاوه بر مسیر شمال-جنوب از روسیه به آذربایجان و ایران، ما مسیر دیگری نیز خواهیم داشت: از روسیه به آذربایجان، ارمنستان، نخجوان و ایران. بنابراین، من فکر می کنم که برای کل منطقه یک وضعیت برد-برد ایجاد خواهد شد و هیچ کس از این ضرر نخواهد کرد. می دانم که دولت ایران این را درک می کند و آذربایجان هر کاری برای تقویت همکاری های منطقه ای بین همه کشورهای منطقه انجام خواهد داد.

انتهای پیام/