به نقل از تسنیم، در سال های اخیر با افزایش فشارهای معیشتی و رشد مداوم تورم، بسیاری از کارگران ایرانی ناچار شده اند برای تأمین هزینه های زندگی به سراغ چندشغله شدن بروند. اشتغال هم زمان در دو یا چند کار، که گاه به فعالیت های غیررسمی و کاذب نیز کشیده می شود، امروز به یکی از واقعیت های تلخ بازار کار کشور تبدیل شده است.

چرا کارگران چندشغله می شوند؟

کارشناسان دلایل اصلی چندشغله بودن نیروی کار را ناهماهنگی میان دستمزدها و هزینه های زندگی عنوان می کنند. بر اساس آمارهای رسمی، حداقل دستمزد مصوب کارگران کفاف کمتر از نیمی از هزینه های خانوار را می دهد. از سوی دیگر، نبود امنیت شغلی، تأخیر در پرداخت حقوق و هزینه های بالای مسکن و درمان، کارگران را وادار کرده است که به سراغ مشاغل دوم و سوم بروند.

حمید حاجی اسماعیلی, فعال کارگری معتقد است که مطابق گزارش میدانی, حدود 60درصد افراد شغل دوم یا سوم دارند. طبیعتاً بحران اقتصادی، تورم، گرانی و مشکلات عدیده در سال های اخیر کارگران را مجبور به شغل بعدی کرده است تا بتوانند با درآمدی دیگر از پس هزینه های زندگی بر بیایند. اما یکی از مشکلات این است که کارمندان، کارگران و حتی بازنشستگان اگر شغلی رسمی پیدا نکنند، معمولاً در فعالیت های غیررسمی مانند رانندگی، حمل و نقل و دلالی کاری برای خود دست و پا می کنند.

حاجی اسماعیلی افزود: بنابراین جنبه اقتصادی چندشغله بودن برای عموم مردم مهم است. چون در سال های اخیر درآمد و قدرت خرید آنها بصورت روزانه کاهش یافته که ناشی از ساختار بیمار اقتصاد کشور است.متأسفانه، سیاست گذاران نیز نتوانستند تناسبی بین تورم و حقوق و دستمزد ایجاد کنند و شاهد هستیم که ارزش حقوق ها نسبت به تورم روند کاهشی به خود گرفته است.

به گزارش تسنیم, بخش قابل توجهی از این فعالیت های جانبی، در قالب مشاغل کاذب و غیررسمی مانند دست فروشی، رانندگی در تاکسی های اینترنتی، یا کارهای فصلی و خدماتی صورت می گیرد. این نوع اشتغال اگرچه درآمد اندکی را نصیب کارگران می کند، اما به دلیل نبود بیمه، فقدان امنیت شغلی و استهلاک بالای جسمی، فشار مضاعفی بر زندگی آنان وارد می سازد.

چندشغله بودن، علاوه بر کاهش کیفیت کار و بازدهی نیروی کار، پیامدهای اجتماعی نیز دارد. کارگران با ساعات طولانی کار، از زندگی خانوادگی و استراحت کافی محروم می شوند و این مسئله سلامت جسمی و روحی آنان را تهدید می کند. همچنین افزایش اشتغال غیررسمی می تواند تعادل بازار کار و فرصت های شغلی پایدار را بر هم بزند.

افزایش حقوق و دستمزدها,بهبود شرایط شغلی،اجرای طرح های حمایتی و توجه به سلامت کارگران را می توان به عنوان راهکارها برای کاهش چند شغله بودن کارگران به کار برد. تنظیم دستمزدها بر اساس نرخ تورم و هزینه های واقعی زندگی می تواند نیاز به چند شغله بودن را کاهش دهد. ایجاد شغل های پایدار و باکیفیت همراه با حمایت های اجتماعی از کارگران ضروری است.دولت می تواند از طریق ارائه یارانه، تسهیلات ارزان قیمت و خدمات اجتماعی، به کاهش فشار اقتصادی بر کارگران کمک کند.ارائه برنامه های سلامت و حمایت روانی می تواند از تأثیرات منفی چند شغله بودن بکاهد.

کارشناسان معتقدند چند شغله بودن کارگران اگرچه پاسخی به مشکلات اقتصادی است، اما نباید به یک رویه دائمی تبدیل شود. نیاز است که دولت، کارفرمایان و جامعه به طور جدی به مسائل معیشتی کارگران توجه کنند تا شرایطی فراهم شود که آنها بتوانند بدون فشار مضاعف، زندگی باکیفیت و با ثباتی داشته باشند. این اقدام نه تنها به نفع کارگران بلکه به نفع کل جامعه خواهد بود.

کارشناسان معتقدند که حل معضل چندشغله بودن کارگران تنها از مسیر اصلاح دستمزدها و ارتقای کیفیت مشاغل رسمی امکان پذیر است. افزایش واقعی مزد متناسب با هزینه های زندگی، حمایت های بیمه ای و رفاهی، و ایجاد فرصت های شغلی پایدار از جمله اقداماتی است که می تواند کارگران را از ناچار شدن به فعالیت های چندگانه نجات دهد.