علی بیت اللهی، رییس بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به پدیده فرونشست اظهار کرد: در کشورهایی از جمله آمریکا، ژاپن، چین، هندوستان و ... پدیده فرونشست خیلی گسترش دارد.

وی با بیان این که عامل اصلی فرونشست زمین در ایران پایین رفتن سطح آب زیرزمینی است، گفت: در اطراف تهران جاهایی داشتیم که سطح آب 20 تا 30 متر بود، الان 120 متر هم چاه می زنیم، اما دیگر آب نیست. آب استخراج شده و جایگزین نشده، به این می گویند بیلان منفی آب.

وی افزود: وقتی سطح زمین آب را از دست می دهد، لایه های زیرین متراکم می شود و سطح زمین به تبع از دست دادن آب پایین می رود. ایران از نظر تعدد زون های فرونشست، جزو سه کشور دنیاست.

رییس بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: در این صورت آب های سطحی دیگر به زمین نفوذ پیدا نمی کند، آب خوان ها آب های خود را از دست می دهند و روان آب ها در سطح زمین جاری می شوند.

بیت اللهی بیان کرد: دشت های حاصلخیز که مواد مغذی آنها در همان نیم تا یک متر سطح زمین است در اثر روان آب ها شسته شده و اراضی حاصلخیز به بیابان های لم یزرع تبدیل می شوند.

وی یادآور شد: همراه با این پدیده بسیاری از مستحدثات ما آسیب می بیند. در خیلی از جاها آثار تاریخی از بین می رود. امروز نقش جهان اصفهان ترک خورده، مسجد سید اصفهان، پای نقش رستم، محوطه تخت جمشید و ... ترک خورده است. متاسفانه از حدود 67 میراث فرهنگی، 27 اثر در پهنه فرونشست قرار دارد.

به گفته وی، خطوط ریلی و جاده ها هم متاثر از فرونشست است.

وی با اشاره به این که خطوط ریلی در مسیر تهران مشهد و اصفهان تهران در همه زون ها پهنه فرونشست داریم، گفت: در مسیر ریل ساحل دریاچه ارومیه با از دست دادن آب دریاچه درست در آنجایی که انتظار نداشتیم، فرونشست داشتیم. در استان گلستان وسیع ترین پهنه فرونشستی را داریم. در مازندران نیز در جاهایی که باور نمی کردیم فرونشست داریم. فراگیری فرونشست در کشور بسیار زیاد است.

مقام مسئول وزارت راه و شهرسازی با اعلام این که پهنه فرونشست بیشتر در جاهایی هستند که سکونتگاه های جمعیتی قرار دارد و در کویر و کوهستان فرونشست زمین نداریم، اظهار کرد: در شهرهایی مانند مشهد (شمال غرب)، جنوب غرب تهران، جنوب شرق شیراز و نیمه شمالی اصفهان فرونشست توسعه یافته است. جا دارد توجه ویژه به این پدیده داشته باشیم چون جزیی از پایداری سرزمینی ایران است.

بیت اللهی با یادآوری آغاز فرونشست زمین در کشور گفت: کاهش منابع آب زیرزمینی ایران بر اساس نقشه ها از اواسط دهه 50 و همزمان با رشد جمعیت و توسعه کشاورزی آغاز شد، اما از اوایل دهه 70 افت سطح آب به طور ناگهانی شدت گرفت.

وی با اشاره به میزان آب زیرزمینی از دست رفته افزود: اگر کانالی از ساحل دریای مازندران تا دریای عمان با عمق 100 متر و پهنای 1000 (یک کیلومتر) تصور کنیم، حجم آبی که کشور از دست داده معادل پر شدن چنین کانالی است. این بیلان منفی آب خود را در قالب فرونشست نشان داده و اگر مدیریت نشود، طبیعت قطعاً پاسخ سختی خواهد داد.