پرداخت مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی از سوی دولت در آستانه اجراست. سخنگوی طرح اعلام کرد هنوز تصمیمی برای حذف دهک‌های پردرآمد گرفته نشده است.

طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از سیاست‌های کلیدی دولت برای حمایت از معیشت خانوارها در برابر تورم و نوسانات بازار است. این طرح از سال گذشته با هدف جایگزینی بخشی از یارانه نقدی آغاز شد و تاکنون سه مرحله آن اجرا شده است. اکنون خبرها حاکی از آن است که مرحله چهارم کالابرگ نیز در راه است و دولت تصمیم دارد روند پرداخت را ادامه دهد. اما پرسش مهم این است: آیا دهک‌های پردرآمد از فهرست دریافت‌کنندگان حذف خواهند شد؟

به گفته مرجان دبیری، سخنگوی طرح کالابرگ الکترونیکی، تا امروز بیش از 19 میلیون سرپرست خانوار از مرحله سوم این طرح استفاده کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد بخش زیادی از مردم همچنان کالابرگ را به‌عنوان ابزاری برای خرید کالاهای اساسی ترجیح می‌دهند.

طرح سوم تا پایان شهریورماه معتبر است و خانوارها می‌توانند با استفاده از کارت‌های یارانه‌ای خود، کالاهای مشخص‌شده را از فروشگاه‌های طرف قرارداد تهیه کنند.

هرچند اجرای مرحله چهارم کالابرگ قطعی به نظر می‌رسد، اما هنوز تصمیم نهایی درباره گروه‌های هدف اعلام نشده است. دبیری تأکید کرده که فعلاً هیچ مصوبه‌ای برای محدود کردن طرح به 3 دهک یا 7 دهک کم‌درآمد وجود ندارد.

این موضوع به معنی آن است که دولت در حال بررسی مدل‌های مختلف پرداخت است؛ از جمله تداوم پرداخت به همه دهک‌ها یا تمرکز روی گروه‌های کم‌درآمد به‌منظور کاهش فشار بودجه‌ای.

یکی از مهم‌ترین سؤالات مردم، وضعیت دهک‌های پردرآمد است. آیا آن‌ها از فهرست حذف خواهند شد؟ سخنگوی وزارت تعاون اعلام کرده هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده است. در عین حال، احتمال دارد در آینده و در صورت محدودیت منابع، پرداخت صرفاً به دهک‌های پایین اختصاص پیدا کند.

کارشناسان اقتصادی معتقدند حذف دهک‌های بالای درآمدی می‌تواند منابع مالی طرح را برای حمایت هدفمندتر از اقشار ضعیف آزاد کند، اما از سوی دیگر، ممکن است باعث اعتراض و نارضایتی بخشی از جامعه شود.

بر اساس آمار رسمی، در حال حاضر بیش از 242 هزار فروشگاه خرد و 12 هزار فروشگاه زنجیره‌ای در سراسر کشور با طرح کالابرگ الکترونیکی همکاری دارند. این شبکه گسترده باعث شده دسترسی خانوارها به کالاهای اساسی راحت‌تر شود.

با این حال، سخنگوی طرح اعلام کرده که حدود 3500 فروشگاه به دلیل تخلف از چرخه طرح خارج و کد ترمینال آن‌ها مسدود شده است. این اقدام در راستای جلوگیری از سوءاستفاده و تضمین شفافیت در اجرای طرح صورت گرفته است.

کارشناسان رفاه اجتماعی معتقدند که کالابرگ الکترونیکی چند مزیت مهم نسبت به یارانه نقدی دارد:

ایجاد امنیت غذایی: خانوارها می‌توانند به‌طور مستقیم کالاهای ضروری مانند برنج، روغن، گوشت و لبنیات را خریداری کنند.

کاهش اثر تورم: در شرایطی که یارانه نقدی به سرعت ارزش خود را از دست می‌دهد، کالابرگ دسترسی مستقیم به کالاها را تضمین می‌کند.

شفافیت بیشتر: دولت می‌تواند با رصد تراکنش‌ها از هدررفت منابع جلوگیری کند.

با وجود مزایا، طرح کالابرگ نیز با چالش‌هایی همراه بوده است:

محدودیت در انتخاب کالاها؛ برخی خانوارها ترجیح می‌دهند یارانه نقدی بگیرند تا اختیار بیشتری در هزینه‌کرد داشته باشند.

مشکلات فنی و زیرساختی؛ گزارش‌هایی از قطعی دستگاه‌های کارت‌خوان یا عدم پذیرش کارت‌ها در برخی فروشگاه‌ها وجود دارد.

احتمال تخلف فروشندگان؛ گرچه دولت بخشی از فروشگاه‌ها را به دلیل تخلف مسدود کرده، اما همچنان نگرانی‌هایی درباره قیمت‌گذاری وجود دارد.

به نظر می‌رسد دولت برای مرحله چهارم با دو گزینه مواجه است:

گسترش طرح به همه دهک‌ها و حفظ شکل فعلی.

محدود کردن طرح به دهک‌های کم‌درآمد برای مدیریت بهتر منابع.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در صورت تداوم فشارهای بودجه‌ای، دولت ناچار به تمرکز بر دهک‌های پایین خواهد شد. اما در نهایت، تصمیم نهایی به سیاست‌های کلان اقتصادی و منابع مالی بستگی دارد.

مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی در آستانه اجراست، اما هنوز وضعیت دهک‌های پردرآمد و مشمولان نهایی مشخص نشده است. این طرح تاکنون با استقبال 19 میلیون خانوار مواجه شده و بیش از 250 هزار فروشگاه در آن همکاری دارند.

آنچه روشن است اینکه کالابرگ الکترونیکی به‌عنوان سیاستی حمایتی، نقشی مهم در امنیت غذایی و کاهش فشار تورمی برای خانوارها دارد. حال باید دید دولت در ادامه مسیر، چه تصمیمی برای اجرای مرحله چهارم خواهد گرفت: پرداخت به همه یا تمرکز بر اقشار کم‌درآمد؟

خبرآنلاین

ایرنا

تسنیم

فارس