چهار سال پس از اعتماد کامل زلنسکی به وعده‌های ناتو، او امروز با واقعیتی تلخ روبه‌رو است و علاوه بر اینکه بخش‌هایی از خاک اوکراین را باید به روسیه واگذار کند، برای تضمین امنیت کشورش نیز بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد

جوان آنلاین: چهار سال پس از اعتماد کامل زلنسکی به وعده‌های ناتو، او امروز با واقعیتی تلخ روبه‌رو است و علاوه بر اینکه بخش‌هایی از خاک اوکراین را باید به روسیه واگذار کند، برای تضمین امنیت کشورش نیز بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد. رییس‌جمهور اوکراین در نشست کاخ سفید از چک 150میلیارد دلاری رونمایی کرد که شامل خرید گسترده سلاح‌های امریکایی و توسعه پهپاد است و در مقابل، واشینگتن متعهد به حمایت از کی‌یف می‌شود. این تحولات نشان می‌دهد مسیری که اوکراین با اتکا به همبستگی غربی آغاز کرد، امروز به نقطه‌ای ‌رسیده که امنیت اوکراین نه از مسیر همبستگی غربی بلکه با معامله‌های میلیاردی خریداری می‌شود. این وضعیت نشانه افول غرب در برابر شرق است، ائتلافی که با تمام ابزار‌های نظامی، اقتصادی و مالی خود نه تنها نتوانست مرز‌های روسیه را تهدید کند بلکه رقیب را به دروازه‌های ناتو نزدیک‌تر کرد. 

به گزارش «جوان»، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا دوشنبه‌شب رییس‌جمهور اوکراین و رهبران اروپا را در کاخ سفید گردهم آورده بود تا درباره روند توقف جنگ در اوکراین با آنها گفت‌و‌گو کند. ترامپ پس از پایان این دیدارها، گفت که چشم‌انداز جنگ اوکراین ظرف یکی دو هفته مشخص می‌شود. ترامپ با این حال گفت: این احتمال نیز وجود دارد که توافقی حاصل نشود. ‌ترامپ تأکید کرد: «جلسه بسیار خوبی با مهمانان محترم، ولادیمیر زلنسکی، امانوئل ماکرون، الکساندر استاب، ‌جورجیا ملونی، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، فریدریش مرتس، رییس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین ‌و دبیرکل ناتو، مارک روته در کاخ سفید داشتم». ‌ رییس‌جمهور امریکا گفت: در پایان جلسات، با رییس‌جمهور پوتین تماس گرفتم و مقدمات جلسه‌ای را در مکانی که بعداً مشخص خواهد شد، بین رییس‌جمهور پوتین و رییس‌جمهور زلنسکی آغاز کردم. ترامپ اعلام کرد که به اعتقاد او پوتین می‌خواهد که جنگ تمام شود و ابراز امیدواری کرد که نشست سه‌جانبه‌ای بین واشینگتن، مسکو و کی‌یف برگزار شود. یکی از دستیاران کرملین هم در همین راستا گفته پوتین از ایده مذاکرات مستقیم با اوکراین استقبال می‌کند. 

«تضمین امنیتی» محور نشست‌های کاخ سفید 

ترامپ پیش از دیدار با مقامات اروپایی، نشست جداگانه‌ای با ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین داشت. ‌مهم‌ترین بحث در این دیدار‌ها تصمیم‌گیری بر سر سرزمین‌های اشغالی اوکراین و ارائه تضمین‌های امنیتی بود که در این زمینه نیز روزنامه «وال استریت ژورنال» به نقل از مقام‌های اروپایی گزارش داد که زلنسکی در جریان نشست خود با ‌ترامپ با طرح موضوع «تبادل اراضی» که از سوی ترامپ مطرح شد، موافقت کرده است. زلنسکی در این باره به خبرنگاران گفت: «موضوع قلمرو تنها بین من و پوتین مطرح خواهد شد.»

زلنسکی اعلام کرد که گفت‌وگویی طولانی با ترامپ درباره نقشه موجود در اتاق بیضی کاخ سفید درباره مناطق ‌تصرف‌شده اوکراین توسط روسیه داشته است‎. او گفت: «من درباره درصد‌های (مناطق تصرف‌شده) روی ‌نقشه صحبت کردم، چراکه درباره این درصد‌ها خیلی خوب می‌دانم». زلنسکی افزود که با ترامپ در این ‌خصوص گفت‌وگویی گرم و معنادار داشته است. زلنسکی گفت: «ما در خصوص امنیت اوکراین رایزنی ‌کردیم و امنیت اوکراین به رهبران ‌امریکا و اروپا برمی‌گردد». ‌زلنسکی بار‌ها تأکید کرده بود که قانون اساسی اوکراین اجازه واگذاری سرزمین به طرف‌های دیگر را نمی‌دهد‎، اما الان وضعیت به گونه‌ای است که باید از بخشی از قلمرو خود چشم‌پوشی کند، زیرا از دید ترامپ و رهبران اروپایی، دادن سرزمین‌های اشغالی به روسیه، تنها راه توقف جنگ در این برهه تاریخی است، زیرا غربی‌ها به خوبی می‌دانند که باز پس‌گیری این قلمرو‌ها از دست روسیه غیرممکن است و ادامه جنگ نیز تنها هزینه‌های کی‌یف و متحدانش را افزایش خواهد داد. 

دادن سرزمین به روسیه منوط به گرفتن تضمین‌های امنیتی از غرب است که رهبران کی‌یف روی این مسئله به عنوان مقدمه صلح اصرار دارند. بنابراین، ترامپ در این باره خاطرنشان کرد: «در طول جلسه، ما در مورد ضمانت‌های امنیتی برای اوکراین که توسط کشور‌های مختلف اروپایی با هماهنگی ایالات متحده ارائه خواهد شد، بحث و تبادل نظر کردیم.»

همزمان، دبیرکل ناتو پس از نشست کاخ سفید اعلام کرد بیش از 30 کشور روی چارچوب تضمین‌های امنیتی برای اوکراین همکاری دارند و تأ‌کید کرد که امریکا در حال حاضر برای این ابتکارعمل مشترک آماده شده است. مارک روته در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز گفت: «این کشور‌ها روی تضمین‌های امنیتی تمرکز دارند که پس از آتش‌بس یا یک توافق صلح بین روسیه و اوکراین به جریان می‌افتد». فردریش مرتس، صدراعظم آالمان نیز اظهار داشت: «ما از صحبت‌های ترامپ در مورد تضمین‌های امنیتی برای اوکراین استقبال می‌کنیم.»

با وجود آنکه غربی‌ها در پی ارائه تضمین‌های امنیتی به اوکراین هستند تا پس از هر توافق صلح احتمالی بتواند روی حمایت‌های آنها حساب کند، شواهد و محتوای دیدار‌های کاخ سفید نشان می‌دهد که این حمایت‌ها بدون هزینه و رایگان به کی‌یف نخواهد رسید. روزنامه فایننشال‌تایمز روز سه‌شنبه به نقل از یکی از مقامات هیئت مذاکره‌کننده اوکراینی خبر داد که کی‌یف به دنبال خریداری 100 میلیارد دلار تسلیحات امریکایی به هزینه اروپاست تا پس از توافق صلح با روسیه، تضمین‌های امنیتی واشینگتن را کسب کند. بر اساس این گزارش، اوکراین و امریکا همچنین یک قرارداد 50میلیارد دلاری نیز برای تولید پهپاد با شرکت‌های اوکراینی منعقد خواهند کرد. در این سند ذکر نشده که اوکراین در این معامله به دنبال خرید چه سلاح‌هایی خواهد بود، اما دولت زلنسکی پیش‌تر و به صراحت تمایل خود را برای خرید دست‌کم 10سامانه پدافند هوایی پاتریوت ساخت امریکا به همراه موشک‌ها و تجهیزات مربوطه اعلام کرده بود. در این سند همچنین مشخص نشده که چه مقدار از قرارداد پهپادی صرف خرید یا سرمایه‌گذاری خواهد شد. باتوجه به نتایج نشست‌های آلاسکا و کاخ سفید، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که چهار سال جنگ برای اوکراین نه‌تنها پیروزی به همراه نداشت بلکه بخشی از سرزمین‌های خود را نیز از دست داد. زلنسکی که با اعتماد کامل به وعده‌های غرب وارد میدان تقابل با مسکو شد، حالا برای به دست آوردن تضمین‌های امنیتی مجبور است آن را از شرکای غربی گدایی کند. این تضمین‌ها هم بدون هزینه نیست و کی‌یف باید ده‌ها میلیارد دلار صرف خرید تسلیحات امریکایی و قرارداد‌های پرهزینه نظامی کند تا شاید واشینگتن امنیتی «اجاره‌ای» برای اوکراین فراهم آورد. 

اوکراین که با رؤیای پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا وارد میدان نبرد شد، اکنون به کشوری ویران بدل شده است. صد‌ها هزار کشته، ویرانی زیرساخت‌ها و از دست رفتن بخشی از خاک، دستاوردی جز ناامیدی برای کی‌یف نداشت. نه در‌های ناتو باز شد و نه اتحادیه اروپا عضویت اوکراین را پذیرفت و امروز زلنسکی در شرایطی قرار دارد که برای بقا ناچار است به وعده‌های مبهم و نسیه غربی‌ها تکیه کند، وعده‌هایی که بیشتر به «چک سفید‌امضا» شبیه‌اند تا تضمینی واقعی. جنگی که با شعار استقلال آغاز شد، امروز به معامله‌ای پرهزینه برای بقای سیاسی اوکراینی‌ها ختم شده است. 

با اینکه جنگ برای اوکراین بازی دوسر باخت بود ولی برای امریکای ترامپ، به لحاظ اقتصادی مزایای زیادی داشته است. ترامپ نیز بار‌ها به صراحت اعلام کرده که امریکا چیزی را مجانی به اوکراین نخواهد داد و هرگونه کمک امنیتی یا نظامی باید در قالب قرارداد‌های پرسود برای صنایع دفاعی امریکا تعریف شود. اکنون، صحنه جنگ اوکراین بیش از آنکه میدان نبرد نظامی باشد به عرصه‌ای برای معاملات چندجانبه تبدیل شده است.

منبع: روزنامه جوان