به نقل از مشرق، با وجود اینکه خیلی از کشورها مصرف سیگارهای الکترونیک را به دلیل داشتن مواد شیمیایی و عوارض خطرناک آن منع کرده اند اما این روزها مصرف این سیگارها حتی در اماکن عمومی نیز به دلیل عطرآگین بودن آن و دود بخارگونه ای که دارد عادی شده است.

استفاده از سیگارهای الکترونیک متاسفانه به دلیل جذابیتی که این نوع سیگارها به دلیل طعم و بوی خوش و بخاری که به جای دود زننده تنباکو دارد، طرفداران زیادی را بین جوانان و نوجوانان پیدا کرده است.

خیلی از نوجوانان چون مصرف این نوع سیگار را راحت و جانمایی آن به دور از چشم والدین را آسان می بینند، رو به مصرف آن آورده اند به طوری که برخی دانش آموزان حتی آن را به کلاس های درس هم می برند.

این در حالی است که کارشناسان بهداشت و پژوهشگران اعتیاد هشدار می دهند مصرف سیگارهای الکترونیک به دلیل اثرات نامعلوم شیمیایی بسیار مضر بوده و ممکن است مرگ مصرف کننده را نیز رقم زند.

از طرفی عده ای دیگر فریب تبلیغات اغواکننده ای چون مصرف سیگارهای الکترونیک موجب ترک سیگار می شود را می خورند، در حالی که طبق بررسی های به عمل آمده این موضوع هیچ تاثیری بر ترک سیگار ندارد و افرادی که به مصرف سیگار الکترونیک برای ترک سیگار رو آورده اند پس از مدتی آن را کنار گذاشته و دوباره به سیگارهای سنتی رو آورده اند.

حمیدرضا شاهسون، دبیر اجرایی طرح ملی پیشگیری از استعمال دخانیات کشور گفت: ورود سیگارهای الکترونیک به کشور ممنوع است اما به صورت قاچاق وارد می شود و اکنون این نوع سیگارها به اشکال مختلف و طعم های متفاوت به وفور در جامعه دیده می شود.

این نوع سیگار که به دلیل برخورداری از مخزن مواد شیمیایی حاوی حجم زیاد نیکوتین، مواد معطر سرطان زا و سایر مواد شیمیایی دیگر است با استعمال آن این مواد به بدن مصرف کننده منتقل می شود.

وی با بیان اینکه اثرات سیگارهای الکترونیک به دلیل ناشناخته بودن آن به مراتب خطرناک تر از سیگارهای معمولی است، افزود: تحقیقات نشان می دهد استعمال این نوع سیگارها به دلیل آغشته بودن به مواد شیمیایی حتی می تواند خطر مرگ را برای مصرف کننده به دنبال داشته باشد، بنابراین نوجوانان نباید فریب این موضوع را بخورند که مصرف ویپ اعتیادآور نیست.

شاهسون تصریح کرد: متاسفانه طبق تحقیقات انجام شده از خیلی از مدارس، مدیران اعلام می کنند وسایل سیگارهای الکترونیک را از دانش آموزان کشف کرده اند، بنابراین این معضل زنگ خطری است که والدین باید با هوشیاری، فرزندان شان را نسبت به عوارض مصرف هر نوع سیگاری آگاه کنند تا مبادا به سمت این نوع سیگارها یا هر نوع سیگاری بروند.

دبیر اجرایی طرح ملی پیشگیری از استعمال دخانیات کشور در ادامه افزود: سود سرشار شرکت های تولیدکننده سیگارهای الکترونیک موجب شده است آنها به اشکال فریبنده مختلف زمینه مصرف عموم را با تبلیغات کاذب چون ترک سیگار با مصرف ویپ یا عدم اعتیاد به این نوع سیگار فراهم کنند اما طبق تحقیقات و پژوهش های به عمل آمده افرادی که برای ترک سیگار رو به مصرف ویپ آورده اند نه تنها سیگار را ترک نکرده اند بلکه این نوع سیگار را در کنار سیگارهای سنتی مصرف می کنند.

* سیگارهای الکترونیک، دروازه ای جدید به دنیای اعتیاد

متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت های بالینی با اشاره به افزایش مصرف سیگارهای الکترونیک در میان جوانان، اظهار داشت: این پدیده نه تنها جایگزین مناسبی برای سیگار نیست، بلکه بازار فروش جدیدی برای سودجویان و دروازه ای به سوی اعتیاد است.

دکتر فرخنده جمشیدی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: سودجویان مواد مخدر همواره به دنبال ایجاد ذائقه و بازار جدید هستند. همان طور که در گذشته ماده مخدر کراک به دلیل عوارض آن بر ظاهر فرد، با شیشه جایگزین شد تا ظاهر فرد مصرف کننده حفظ شود، امروز نیز سیگارهای الکترونیک با ایجاد یک ذائقه جدید در جوانان، به نوعی بازار فروش برای این افراد محسوب می شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در ادامه، مهم ترین دلایل اعتیاد را وابستگی فرد به مواد دانست و افزود: متاسفانه برخی جوانان به دلیل اختلالات روانی و اجتماعی، مصرف این مواد را نشانه ای از موقعیت اجتماعی بالا می دانند، در حالی که از نگاه متخصصان، این فرد یک معتاد است؛ هرگونه ماده مخدری، به صورت سنتی یا الکترونیک، نوعی اعتیاد به شمار می رود.

متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت های بالینی با اشاره به مطالعات انجام شده، مهم ترین گروه سنی در معرض خطر را نوجوانان معرفی کرد و توضیح داد: نوجوانی زمان بحران بلوغ و جست وجوی هویت است. فرد در این دوره ممکن است در مقابل خانواده قرار گیرد و به دلیل پنهان کاری، خانواده متوجه رفتارهای او نشوند. در چنین شرایطی، کافی است یک فرد سودجو او را برای یک بار به مصرف مواد ترغیب کند. این کنجکاوی، بویژه اگر در جمع دوستان باشد و فرد نگران تمسخر شدن باشد، می تواند به وابستگی فوری منجر شود.

جمشیدی به نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد نوجوانان و جوانان اشاره کرد و گفت: نوجوانانی که در خانواده ای صمیمی و با محبت کافی بزرگ می شوند و یک دوست صمیمی در میان اعضای خانواده دارند، به ندرت به سمت مواد مخدر گرایش پیدا می کنند اما افرادی که در خانواده خود احساس امنیت و محبت نمی کنند، جذب محبت های کاذب خیابانی می شوند و پذیرش پیشنهاد مصرف مواد از سوی هم سن وسالان نوجوان بسیار تاثیرگذارتر از بزرگسالان است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، سیگار و قلیان را دروازه ورود به اعتیاد دانست و اظهار داشت: یک پک قلیان معادل 200 نخ سیگار است و آسیب بسیاری به بدن وارد می کند. مصرف یک نخ سیگار در روز نیز ممکن است در ابتدا بی ضرر به نظر برسد اما با گذشت زمان وابستگی ایجاد می کند.

وی با اشاره به مصرف حشیش در میان جوانان، آن را یکی از توهم زاترین و آسیب زاترین مواد مخدر عنوان کرد و گفت: متاسفانه جوانان استفاده از ماری جوانا را نشانه ای از باکلاس بودن می دانند، در حالی که این مواد به شدت به مغز آسیب می رساند.

این متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت های بالینی متادون را به عنوان یک داروی درمانی موثر برای درمان اعتیاد معرفی کرد و گفت: متادون مانند شیشه و حشیش، همان حالت سرخوشی را به معتاد می دهد اما تصمیم به ترک را برای او راحت تر می کند.

البته مصرف متادون زیر نظر پزشک و به صورت کنترل شده برای برخی افراد می تواند تا پایان عمر نیز ادامه یابد. جمشیدی با تاکید بر لزوم مراجعه به مراکز مجاز ترک اعتیاد، افزود: استفاده خودسرانه از داروها، چه از داروخانه ها تهیه شوند و چه از عطاری ها، به هیچ عنوان توصیه نمی شود، چرا که می تواند منجر به بروز عوارض جبران ناپذیر شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با تاکید بر اینکه صحبت کردن و محبت مادرانه برای ترک اعتیاد کافی نیست، به خانواده ها توصیه کرد برای درمان اعتیاد، باید به روانپزشک فعال در حیطه مواد مخدر مراجعه کرد. خانواده ها باید فرزندان خود را غرق در محبت کنند، نشاط را در خانه رواج دهند تا انرژی آنها در خانه تخلیه شود و با دوستان ناباب ارتباط نگیرند.

بنا بر اعلام وزارت بهداشت، وی درباره مراکز درمانی ترک اعتیاد گفت: مرکز مشاوره ترک اعتیاد برای افراد زیر 18 سال در بیمارستان گلستان اهواز فعالیت می کند. همچنین وجود مراکز درمانی برای افراد بی بضاعت و زندانیان، از اقدامات موثر در جمع آوری و بازپروری معتادان است.

این افراد پس از طی مراحل درمانی و آموزشی، با کمک نهادهایی همچون سازمان فنی و حرفه ای و خیران دوباره به جامعه باز می گردند. متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت های بالینی اظهار داشت: در کشور به ازای هر 15 هزار نفر یک مرکز ترک اعتیاد وجود دارد.

در این مراکز، تیمی از پزشکان و پرستاران پس از انجام آزمایشات اولیه و بررسی مشکلات جسمی، روند درمان را آغاز می کنند اما مهم ترین شرط موفقیت در درمان، خواست و اراده خود فرد است.