استمرار موج گرما در ایران، نه تنها آژیر هشدار را در 9 استان به صدا درآورده که به سبب تابش شدید نور خورشید و افزایش غلظت شاخص ازن کیفیت هوا را نیز در برخی از شهرها کاهش داده است؛ یکی از شهرها تهران، پایتخت ایران است که هوایش حالا به سبب کاهش کیفیت در شرایط «ناسالم» قرار گرفته است.

به گزارش ایسنا، صبح امروز یکشنبه (12 مردادماه) آلاینده شاخص پایتخت «ذرات معلق کمتر از 2.5میکرون» بود و اگر چه هوا در شرایط پاک نبود، اما در شرایط «قابل قبول» قرار داشت؛ با گذشت چند ساعت اما حالا کیفیت هوای تهران به شرایط «ناسالم» رسیده و آلاینده شاخص آن نیز «ازن» است.

«ازن» سطحی که اغلب در ساعات اوج تابش و در حضور گرما و نور خورشید تشکیل می‌شود، آلاینده‌ای ثانویه محسوب می‌شود و همراه با افزایش تابش پرتو فرابنفش که در روزهای گرم سال نیز بیشتر اتفاق می‌افتد، ریسک‌ بیشتری را ایجاد کند.

اتم‌های اکسیژن بر اثر افزایش تابش فرابنفش خورشید به رادیکال‌های اکسیژن تبدیل می‌شود. این رادیکال‌ها سپس به اکسیژن دو مولکولی تبدیل و ازن تشکیل می‌شود. این فرایند در تابستان به دلیل شدت گرما و تابش فرابنفش تشدید می‌شود. به همین سبب غلظت ازن نیز در هوا افزایش می‌یابد.

از سوی دیگر سطح بالای پرتو فرابنفش نیز به خودی خود نیز خطرآفرین است، در ماه‌های گرم سال است که از اواخر فصل بهار آغاز می شود و در طول تابستان ادامه دارد اما در سال‌های گذشته با افزایش دمای جهانی و اثر تغییرات اقلیمی، تعداد روزهای گرم افزایش یافته است.

باید گفت شاخص پرتو فرابنفش متاثر از پارامترهایی همچون ارتفاع از سطح زمین، زاویه تابش خورشیدی، میزان ابرناکی، آلایندگی و... است و در روز جاری مقدار این شاخص حدودا از ساعت 9 و 30 دقیقه در استان ‌های نیمه شرقی و جنوبی کشور و نیز ارتفاعات شمال تهران و البرز، نیمه شرقی کهگیلویه‌ و بویراحمد، سمنان (به‌ جز غرب)، اصفهان (به‌ جز شمال) و جنوب مازندران و گلستان و مرکزی در محدوده 7 تا 11 قرار پیش‌بینی شده بود؛ عدد 11 نیز خطرناک‌ترین میزان برای سلامت انسان است.

در همین شرایط بود که سازمان هواشناسی کشور نیز طی روز جاری یکشنبه (12 مردادماه)‌ برای تداوم رخداد موج گرمایی در 9 استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، البرز، زنجان، قزوین، گیلان، مازندران و گلستان هشدار سطح نارنجی صادر کرد و از استمرار بی‌هنجاری شدید دما در مقایسه با میانگین بلند مدت، از امروز تا پنج‌شنبه (16 مردادماه) خبر داد.

شرایطی که از یک سو زمینه‌ساز افزایش سطح پرتو فرابنفش، به همان نسبت افزایش سطح آلاینده ازن خواهد شد و از سوی دیگر احتمال گرمازدگی و آفتاب‌سوختگی برای افراد در معرض اشعه مستقیم خورشید، آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌ها، آسیب شدید به محصولات کشاورزی و تنش دمایی در سالن‌های پرورشی را نیز در پی دارد. 

سازمان هواشناسی در عین حال در این شرایط بر صرفه‌جویی و مدیریت بهینه در مصرف انرژی، پرهیز از ترددهای غیرضروری در فضای باز در ساعات گرم روز، خودداری از برپا کردن آتش و رها کردن زباله‌های براق در عرصه‌های طبیعی و همچنین تدارک برق اضطراری در واحدهای صنعتی و تولیدی و کنترل دما و رطوبت در سالن‌های پرورشی تاکید کرده است.