صبح نو نوشت: روز دوشنبه، جمهوری اسلامی ایران در اقدامی مهم، میزبان نشستی در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو شد که با حضور رؤسای مجالس کشورهایی چون روسیه، عربستان سعودی، قطر و چین و در حاشیه ششمین اجلاس سران مجالس جهان برگزار شد. این رویداد که در بستر تشدید بحران‌های منطقه‌ای و جهانی به‌ویژه نسل‌کشی جاری در غزه و تجاوز مستقیم رژیم صهیونیستی به خاک ایران صورت گرفت، فرصتی استراتژیک برای جمهوری اسلامی جهت تبیین دیدگاه‌های خود در سطح بین‌المللی به‌شمار می‌رود.

زمینه سیاسی نشست: تقابل چندجانبه‌گرایی با یک‌جانبه‌گرایی غربی

برگزاری این نشست با شعار «همکاری پارلمانی و چندجانبه‌گرایی در جهانی آشفته» در فضایی انجام شد که ساختار نظم بین‌الملل بیش از گذشته دچار شکاف و بی‌ثباتی شده است. محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، در اظهارات پیش از سفر خود به ژنو با اشاره به فضای حاکم بر روابط بین‌الملل، تأکید کرد که یک‌جانبه‌گرایی قدرت‌های غربی و مداخله‌جویی نظامی و اقتصادی آن‌ها، نه‌تنها موجب تنش‌های منطقه‌ای شده، بلکه نهادهای بین‌المللی را نیز از ایفای نقش خود در حمایت از صلح و عدالت باز داشته است.

قالیباف و دیپلماسی پارلمانی فعال در ژنو

قالیباف در نطق اصلی خود در نشست ژنو که به ‌گفته محمدسعید احدیان با استقبال گسترده و کم‌نظیر نمایندگان همراه بود، از زبان دیپلماسی اما با صراحتی راهبردی، رژیم صهیونیستی را «نازیسم قرن بیست‌ویکم» خواند؛ عبارتی که یادآور یکی از ژرف‌ترین استعاره‌های تاریخ معاصر برای توصیف شر مطلق است. او تصریح کرد که تجاوز مستقیم اسراییل به خاک ایران که با مشارکت آمریکا صورت گرفت، با پاسخ قاطع و بازدارنده جمهوری اسلامی مواجه شد و این پاسخ حامل پیامی جهانی است: مقاومت تنها راه مقابله با تجاوز است.

او همچنین بر لزوم بازخواست رسمی نهادهای بین‌المللی از رژیم صهیونیستی به ‌دلیل نسل‌کشی در غزه تأکید کرد و آن را آزمونی برای وجدان نهادهای بین‌المللی و رسالت انسانی جوامع دانست.

ابعاد انسانی، منطقه‌ای و بین‌المللی اجلاس

نشست ژنو در قالب ششمین اجلاس سران مجالس جهان، نه‌تنها محملی برای بیان مواضع رسمی کشورها، بلکه بستر تعامل و رایزنی میان نمایندگان ملت‌ها و نخبگان جهانی درباره مسائل اصلی عصر حاضر بود. از جمله موضوعات کلیدی نشست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشارکت زنان و جوانان در فضای قطبی‌شده سیاسی جهانی

آینده دیجیتال و نقش پارلمان‌ها در حکمرانی نوین

مقابله با تبعیض و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر

نوآوری برای صلح و تحقق اهداف توسعه پایدار تا 2030

در همین چارچوب، رییس مجلس ایران در دیدارهای دوجانبه و چندجانبه با مقامات کشورهای مختلف، بر ظرفیت‌های همکاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و نقش گفت‌وگوی پارلمانی در عبور از بحران‌های سیاسی و انسانی تأکید کرد. همچنین دیدار با نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور از جمله برنامه‌های جانبی سفر قالیباف بود که در راستای تقویت انسجام ملی و انتقال صدای ملت ایران به خارج از مرزها ارزیابی می‌شود.

تحلیل حضور کشورهای کلیدی: از چین تا عربستان

حضور نمایندگان مجالس چین، روسیه، عربستان سعودی و قطر در نشستی که به دعوت جمهوری اسلامی ایران برگزار شده، حامل پیام‌های ژئوپلیتیکی روشنی است. این ترکیب نشان‌دهنده همگرایی کشورهایی با منافع مشترک در مقابله با هژمونی غرب و تأکید بر چندجانبه‌گرایی واقعی است. به‌ویژه حضور عربستان، در ادامه روند گرم شدن روابط با تهران پس از توافق پکن، گواهی است بر عزم دو کشور برای گسترش همکاری در سطح پارلمانی و فراتر از آن، در جهت ایجاد نظم منطقه‌ای مستقل از اراده‌های فراآتلانتیکی.

ارزیابی رسانه‌ای و روایت‌های رسمی: صراحت در روایت، انسجام در پیام

واکنش رسانه‌ای به نطق قالیباف در ژنو، با محوریت دو کلیدواژه «مقاومت» و «نسل‌کشی» تنظیم شده است. استفاده از ادبیات نمادین، اما پرقدرت مانند «نازیسم قرن بیست‌ویکم» برای توصیف اسراییل، بیانگر عزم جمهوری اسلامی برای تغییر گفتمان حاکم در مجامع بین‌المللی است؛ گفتمانی که تاکنون با معیارهای دوگانه، رفتارهای رژیم صهیونیستی را توجیه یا نادیده گرفته است. این رویکرد، نه‌ فقط بازتاب سیاست رسمی ایران، بلکه تلاشی برای شکل‌ دادن به افکار عمومی جهانی بر محور حقیقت، عدالت و حقوق بشر است.

سخن پایانی: آغاز یک مسیر، نه پایان آن

نشست ژنو، نه صرفا یک اجلاس رسمی، بلکه تجلی تازه‌ای از دیپلماسی فعال و تهاجمی جمهوری اسلامی ایران در عرصه پارلمانی بین‌المللی بود.

حضور گسترده کشورها در این نشست، استقبال از نطق رییس مجلس و ظرفیت‌های شکل‌گرفته برای پیوندهای منطقه‌ای و انسانی، نشان می‌دهد که تهران به ‌درستی دریافته است که در عصر جنگ‌های ترکیبی و روایت‌محور، دیپلماسی پارلمانی می‌تواند مکملی جدی برای مقاومت میدانی باشد.

در نهایت، همان‌طور که قالیباف در اشاره‌ای احساسی اما راهبردی گفت: شاید امروز میدان نبرد ما سیاسی و رسانه‌ای باشد، اما «امیدواریم روزی صاحب مزاری باشیم که بر سنگ آن نوشته شود؛ سربازی که در راه مبارزه با اسراییل شهید شد.»؛ جمله‌ای که هم تلخ است و هم امیدبخش، هم ناظر به گذشته مقاومت است و هم چشم‌اندازی برای آینده‌ای بی‌ظلم.

 غزه، نقطه تلاقی انسانیت و بربریت

سخنرانی محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، در نشست بین‌المللی «پایبندی به حقوق بین‌الملل» در حاشیه ششمین کنفرانس رؤسای مجالس جهان در ژنو، با لحنی رسا و اخلاق‌محور، یکی از صریح‌ترین مواضع جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی پارلمانی علیه جنایات رژیم صهیونیستی بود. این سخنرانی با تمرکز بر شناسایی ماهیت نژادپرستانه، اشغالگرانه و نسل‌کشانه رژیم اسراییل، تلاش داشت سکوت جامعه جهانی را به چالش بکشد و جایگاه مقاومت ایران را در تقابل با «نازی‌های قرن بیست‌ویکم» برجسته سازد.

رژیم صهیونیستی به‌مثابه بازتولید نازیسم

قالیباف در بخش‌های آغازین سخنرانی خود، به ‌وضوح با استفاده از واژه‌هایی چون «نازی‌های قرن بیست‌ویکم»، رژیم صهیونیستی را با آلمان نازی مقایسه کرد. این تشبیه نه‌تنها بار روانی و تاریخی سنگینی دارد، بلکه در فضای بین‌المللی، به‌عنوان زبانی هشدارآمیز برای یادآوری فجایع هولوکاست و خطر تکرار آن در قالبی جدید به ‌کار می‌رود. استفاده از چنین ادبیاتی از سوی مقام عالی‌رتبه قانون‌گذار ایرانی، نوعی تلاش برای بازتعریف نژادپرستی و نسل‌کشی در قالبی امروزی و با تمرکز بر جنایات جاری در غزه است.

 گزارش‌های رسمی بین‌المللی به‌عنوان سند جنایت

قالیباف در بخش میانی سخنرانی، با استناد به گزارش‌های مهمی مانند گزارش فرانچسکا آلبانیز («آناتومی یک نسل‌کشی») و اسناد سازمان ملل («بیش از آنچه انسان بتواند تحمل کند») تلاش کرد ادعای نسل‌کشی را از سطح اتهام سیاسی به واقعیتی مستند ارتقا دهد. این ارجاعات، استدلال ایران را از منظر حقوق بین‌الملل و انسان‌دوستانه تقویت می‌کند و مسئولیت جامعه جهانی را به یاد می‌آورد. تکیه بر اسناد رسمی بین‌المللی همچنین به تقابل با مواضع دولت‌های غربی مشروعیت بیشتری می‌بخشد.

از گرسنگی تا قتل هدفمند کودکان

سخنرانی قالیباف آکنده از توصیف‌های احساسی، دقیق و تکان‌دهنده از واقعیت‌های جاری در غزه است؛ از مادران گرسنه، کودکان بی‌پناه و تک‌تیراندازهایی که عمدا کودکان را هدف می‌گیرند، تا اتاق‌های شکنجه، گورهای جمعی و تجاوزهای سازمان‌یافته. او از این صحنه‌ها برای برانگیختن وجدان جهانی و انتقال ابعاد ضدانسانی جنگ استفاده می‌کند. در روایت او، غزه به «کشتارگاه» و «صحنه جرم» بدل شده که ابزارهای جنگی آن فراتر از توپ و تانک، شامل «گرسنگی» و «تحقیر سیستماتیک» است.

نقد قاطع نهادهای بین‌المللی و سکوت قدرت‌های غربی

در بخش دیگری از سخنان، قالیباف ضمن اشاره به صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو توسط دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) و احکام  ICJ، این اقدامات را ناکافی و «کاغذهایی بی‌جان» خواند و دلیل استمرار جنایات را «سکوت غرب» و مصونیت سیاسی اسراییل دانست. این نقد، تلاش برای به چالش کشیدن مشروعیت ساختار نظم جهانی موجود و نهادهای مدعی حقوق بشر است. تهران با این مواضع، خود را به‌مثابه نیروی اخلاقی جایگزین معرفی می‌کند که تعهدش به عدالت صرفا زبانی نیست، بلکه با عمل همراه است.

 پیوند جنگ غزه با حمله به ایران: تقاطع مقاومت و امنیت ملی

در یک بخش کلیدی از سخنرانی، قالیباف حملات مستقیم اسراییل و آمریکا به تأسیسات صلح‌آمیز ایران را به موضوع غزه پیوند زد.

وی از حملات ژوئن 2025 به زیرساخت‌های ایران، از جمله شهادت 14 دانشمند و قربانیان غیرنظامی، به‌عنوان نمونه‌ای دیگر از خشونت بی‌مرز نازی‌های قرن بیست‌ویکم یاد کرد. این پیوند استراتژیک، سیاست دفاعی ایران را به‌عنوان امتدادی از دفاع از غزه و مقابله با تجاوز فراسرزمینی اسراییل توجیه می‌کند. در این چارچوب، پاسخ متقابل ایران، نه یک واکنش نظامی صرف، بلکه کنشی مشروع و متوازن در چارچوب حق دفاع مشروع توصیف شد.

غزه؛ خط مقدم نبرد میان وجدان بشری و بربریت نوین

قالیباف در بخش پایانی، با بیان اینکه «غزه امروز، خط مقدم نبرد میان انسانیت و بربریت» است، از مخاطبان خواست از موضع بی‌طرفی خارج شوند. این جمله، مخاطب جهانی را نه ‌فقط به‌عنوان مشاهده‌گر، بلکه به‌عنوان شریک بالقوه در جنایت یا عدالت فرا می‌خواند.