روزنامه الاخبار چاپ لبنان نوشت با توجه به مشخص نبودن میزان احتمال بازگشت مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در آینده نزدیک، به‌دلیل رویکرد فریبنده واشنگتن و با فشارهای تهاجمی اسراییل علیه تهران، به‌نظر می‌رسد ایران بیش از پیش بر تقویت اتحادهای راهبردی خود با «محور شرق» که به‌طور عمده شامل چین و روسیه است، تأکید دارد.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از روزنامه «الاخبار»، تحولات سیاسی و اقدامات دیپلماتیک اخیر ایران نشان می‌دهد ایران برای شکستن فشارهای غربی و پر کردن شکاف ایجادشده در جریان جنگ 12 روزه میان گفتمان سیاسی متحدان بزرگ ایران تلاش می‌کند.

در گزارش این روزنامه لبنانی آمده است: اگرچه این رویکرد به معنای کنار گذاشتن کامل مسیر دیپلماسی در پرونده هسته‌ای نیست- چرا که روسیه و چین همچنان از مذاکرات حمایت می‌کنند - اما نشان‌دهنده‌ی تلاش ایران برای تبدیل دستاوردهای سیاسی و نظامی‌اش در برابر آمریکا و اسراییل به حمایت‌های ملموس‌تر نظامی از سوی مسکو و پکن است؛ حمایتی که در صورت آغاز دوباره‌ی حملات علیه ایران، پشتوانه‌ی مهمی خواهد بود.

در همین راستا، سفر یکشنبه گذشته «علی لاریجانی» مشاور مقام معظم رهبری به مسکو یکی از مهم‌ترین تحولات محسوب می‌شود. به گفته‌ی «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین، لاریجانی در این دیدار براساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، ارزیابی‌هایی درباره بحران در خاورمیانه و وضعیت برنامه‌ی هسته‌ای را به مقامات روسیه منتقل کرده است.

الاخبار در ادامه نوشت: طبق ارزیابی ناظران، سفر لاریجانی هم‌زمان شده با تمایل مسکو به «بهبود مواضع خود» که در جریان رویارویی ایران و اسراییل آشکار شده بود و این ارزیابی با گزارش‌ها به نقل از محمود موسوی معاون عملیات ارتش جمهوری اسلامی ایران مبنی بر جایگزین شدن بخش‌هایی از سامانه‌های پدافند هوایی آسیب‌دیده و همچنین گزارش‌هایی منتشر شده مبنی بر فرود دست‌کم سه فروند هواپیمای باری نظامی روسی از نوع «ایل-76» در فرودگاه‌های ایران طی هفته گذشته، تناسب دارد.

با این حال، برخی‌ها بر این باورند که ایران با وجود پایبندی به روابط خود با مسکو به‌عنوان یک شریک بین‌المللی اصلی، ممکن است به دنبال «تنوع‌بخشی به ائتلاف‌های راهبردی‌اش» - هرچند در چارچوبی محدود - یا حتی «بازنگری در برخی ابعاد همکاری با روسیه» باشد.

روزنامه لبنانی در این باره در گزارش خود آورده است: از طرفی با توجه به محدود بودن گزینه‌های ایران در این زمینه، به‌ویژه با تأکید «علی شمخانی»، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی، مبنی بر اینکه «دکترین دفاعی ایران نیازمند بازسازی ساختاری در حوزه هوایی است» و اینکه «همکاری با چین صرفاً یک انتخاب تاکتیکی نیست، بلکه یک تحول راهبردی به‌شمار می‌آید» چین به‌عنوان نامزد اصلی برای تأمین تسلیحات پیشرفته مطرح می‌شود.

الاخبار ادامه داد: بر اساس گزارش منتشرشده در روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست» در تاریخ 26 ژوئن (پنجم تیر) گذشته، چین با تحویل 24 فروند جنگنده از نوع «J-10» از نسل چهارم، مجهز به فناوری‌های نسل پنجم، به ایران موافقت کرده است. این تحویل قرار است به‌صورت مرحله‌ای از پایان سال جاری آغاز شود. در صورت صحت این گزارش، این اقدام چین به‌منزله آغاز مرحله‌ای جدید از «دیپلماسی دفاعی» تلقی می‌شود؛ مرحله‌ای که بر اساس تحلیل منتشرشده از سوی مرکز مطالعات وابسته به وزارت دفاع آمریکا می‌تواند توازن سنتی قدرت را دگرگون کرده و سلطه واشنگتن بر امنیت خاورمیانه را به چالش بکشد.

برخی از محافل صهیونیستی نیز نگرانی‌های مشابهی را ابراز کرده‌اند؛ به‌طوری‌که وب‌سایت «ایندیا تودِی» به نقل از یک مقام سابق اطلاعات ارتش رژیم اشغالگر گزارش داد که این معامله «ممکن است شامل تبادل فناوری‌های نظامی حساس باشد». این مقام سابق صهیونیست گفت: «در اختیار داشتن جنگنده‌های J-10 توسط ایران می‌تواند در آینده حاشیه برتری هوایی اسراییل را کاهش دهد».

به نوشته این روزنامه لبنانی، کارشناسان غربی در خصوص پیامدهای راهبردی این اقدام چین هشدار داده‌اند که معاملات احتمالی تسلیحاتی میان چین و ایران - که بنا بر گزارش وب‌سایت «میدل ایست آی» ممکن است شامل سامانه‌های پدافند هوایی «HQ-9» نیز باشد - می‌تواند «پیامی آشکار به واشنگتن باشد مبنی بر اینکه نفوذ چین در خاورمیانه دیگر محدود به پروژه‌های زیرساختی نیست، بلکه به ابزارهای بازدارندگی سخت نیز گسترش یافته است». آنان همچنین معتقدند که پکن در آستانه ورود به مرحله‌ای جدید از جای‌گیری ژئوپلیتیکی در خاورمیانه است و به‌عنوان یک بازیگر امنیتی غیر قابل انکار است.