به نقل از ایسنا بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، طی تیرماه سال جاری تهران هشت روز هوای قابل قبول، 17 روز هوای ناسالم برای گروه های حساس، سه روز هوای ناسالم برای همه، یک روز هوای بسیار ناسالم و دو روز هوای خطرناک را به خود دید. آلاینده شاخص هوا طی این ماه ذرات معلق کوچک تر از 2.5 میکرون بود که 19 روز هوای پایتخت را آلوده کرد البته ازن نیز 14 روز و ذرات معلق کوچک تر از 10 میکرون 12 روز فراتر از شرایط قابل قبول رفت.

16 تیرماه آلوده ترین هوای تهران در سال جاری تنفس شد، به گونه ای که شاخص کیفیت هوا به عدد 318 رسید و در شرایط خطرناک قرار گرفت.

طی تیرماه سال 1403 کیفیت هوای تهران طی 17 روز در شرایط قابل قبول و طی 14 روز در شرایط ناسالم برای گروه های حساس قرار داشت. بیشینه آلودگی هوای تهران طی تیرماه سال گذشته، 15 تیرماه ثبت شد که در این روز غلظت آلاینده ازن به 137 رسید.

پایتخت نشینان طی چهار روز از تیرماه 1403همزمان دو آلاینده را فراتر از میزان مجاز تنفس کردند، به گونه ای که طی 10 تیرماه ذرات معلق کوچک تر از 2.5 میکرون و ذرات معلق کوچک تر از 10 میکرون و در روزهای 14، 15 و 16 تیرماه آلاینده های ازن و ذرات معلق کوچک تر از 2.5 میکرون در شرایط ناسالم برای گروه های حساس قرار گرفتند.

طی تیرماه سال 1402 هوای تهران 12 روز قابل قبول و 18 روز ناسالم برای گروه های حساس و یک روز ناسالم برای همه بود. ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون، ازن و ذرات معلق کمتر از 10 میکرون به ترتیب شاخص ترین آلاینده های هوای پایتخت بودند.

آلوده ترین هوای پایتخت طی این ماه اول تیرماه به ثبت رسید و آلاینده ازن با رسیدن به عدد 154 در شرایط ناسالم برای همه قرار گرفت.

سال 1401 تهرانی ها هوای نامطلوب تری را تجربه کرده بودند، به گونه ای که میانگین کیفیت هوا دو روز در شرایط قابل قبول، 25 روز در شرایط ناسالم برای گروه های حساس و سه روز در شرایط ناسالم برای همه بود. آلاینده شاخص هوای تیرماه سال 1401 ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون بود و هوای تهران 20 روز با این آلاینده شاخص آلودگی هوا را تجربه کرد. 16 روز آلاینده ازن و هفت روز ذرات معلق کمتر از 10 میکرون هوای تهران را آلوده کرد و در برخی روزها بیش از یک آلاینده فراتر از حد مجاز قرار گرفتند.

کیفیت هوای تهران طی تیر ماه 1400، 17 روز در شرایط قابل قبول، 13 روز در شرایط ناسالم برای گروه های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای همه گروه ها قرار داشت و در این میان آلاینده ازن 10 روز و آلاینده ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون نیز چهار روز هوای تهران را آلوده کردند.

آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می دهد تیر ماه سال 99 هوای تهران 11 روز در شرایط قابل قبول، 19 روز در شرایط ناسالم برای گروه های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای همه گروه ها قرار داشت که آلاینده ازن 19 روز و ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون یک روز هوای پایتخت را آلوده کرده بودند.

کیفیت هوای پایتخت طی تیر ماه 98، 18 روز قابل قبول، 12 روز ناسالم برای گروه های حساس و یک روز ناسالم برای همه گروه ها گزارش شد و ازن تنها آلاینده ای بود که در این یک ماه هوای پایتخت را آلوده کرد.

از ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون و 10 میکرون و ازن چه می دانیم؟

بر اساس این گزارش در تیرماه سال جاری ذرات معلق و ازن هوای پایتخت را آلوده کردند.

ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون دارای قطر 2.5 میکرون و یا کمتر است که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می شود. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می شود. این ذرات هم به طور مستقیم ساطع می شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می گیرند.

به طور کلی عمده ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می کند.

ذرات معلق کوچک تر از 10 میکرون ذرات جامد یا مایع موجود در هوا هستند که دارای قطری کمتر از 10 میکرون هستند و بر اثر سوزاندن چوب، احتراق ناقص در ترکیبات هیدروکربنی، احتراق سوخت موتورهای دیزل، واحدهای صنعتی، کشاورزی، جاده های آسفالت نشده و فعالیت های ساختمان سازی و آلاینده های غیر گازی ایجاد و منتشر می شود. این ذرات به علت ابعاد ریز خود می توانند از سیستم دفاعی مجاری تنفسی عبور کنند.

ازن آلاینده ثانویه ای است که پیش سازهای آن VOC ها یا همان ترکیبات آلی فرار و ناکس هستند. این آلاینده ها با تابش شدید و مستقیم نور خورشید آلاینده ازن را تولید می کنند. از سویی دیگر می توان گفت که به نوعی خودروهای دیزلی، موتورسیکلت های فرسوده و بخارات بنزین پیش سازهای ازن هستند همچنین استفاده از سوخت های غیر استاندارد در نیروگاه ها و پالایشگاه ها می تواند در افزایش غلظت ازن نقش داشته باشد.

علاوه بر این آلاینده ازن سبب کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مانند سرفه، تنگی نفس، تشدید آسم و سایر بیماری های ریوی می شود. ازن در مرگ ومیر زودرس نیز تاثیرگذار است.

اعداد شاخص کیفیت هوا چه می گویند؟

شاخص کیفیت هوا (AQI) به شش دسته اصلی تقسیم بندی می شود. بر اساس این تقسیم بندی از عدد صفر تا 50 هوا پاک، از 51 تا 100 هوا قابل قبول یا متوسط، از 101 تا 150 هوا ناسالم برای گروه های حساس، از 151 تا 200 هوا ناسالم برای همه گروه ها، از 201 تا 300 هوا بسیار ناسالم و از 301 تا 500 شرایط کیفی هوا خطرناک است.