دو دیپلمات آمریکایی به دنبال راهی برای پایان دادن به تنش در سوریه هستند اما نخست وزیر اسبق ترکیه، نسخه‌ای موذیانه پیشنهاد داده که می‌تواند شرایط را پیچیده‌تر کند.

به گزارش تسنیم، پرونده سوریه که در گذشته پیچیده و در هم تنیده بود، حالا باز هم با ابهامات بیشتری روبرو شده است. چرا که اقدامات تجاوزگرانه رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا، تمام کنشگران سوریه را در شرایطی مبهم و شکننده قرار داده است.

مقامات ترکیه این روزها تلاش می‌کنند تا با تمام امکانات امنیتی خود، از جولانی یا احمد الشرع حمایت کنند و اجازه ندهند که تشکیلات او سقوط کند. اما ظاهراً حتی آمریکایی‌ها نیز، راهی برای مهار اسراییل پیدا نکرده‌اند و یا وانمود می‌کنند که توان رویارویی با نتانیاهو را ندارند.

در عین حال، یکی از معماران سابق سیاست خارجی ترکیه درباره سوریه، سخن از نسخه و پیشنهادنامه موذیانه‌ای به میان آورده که می‌تواند شرایط را پیچیده‌تر کند.

در این گزرش تلاش می‌کنیم نظرات جیمز جفری دیپلمات شناخته شده آمریکایی در ترکیه و سوریه، تام باراک نماینده ویژه در پرونده سوریه و داود اوغلو رهبر حزب آینده را با هم مرور کنیم:

جفری از امکان بازگشت ایران می‌گوید

جیمز جفری، سفیر بازنشسته و نماینده ویژه سابق آمریکا در امور سوریه، در حال حاضر در گروه مشاورین بین الملل سازمان جاسوسی سیا فعالیت می‌کند.

روزنامه آکشام از جراید تحت امر حزب حاکم ترکیه، اظهاراتی از جفری را بیان کرده که در مصاحبه با خبرنگاران ترک در واشنگتن بر زبان آورده است.

او می‌گوید: «مداخلات نظامی شدید اسراییل، تمامیت دولت جدید سوریه را تهدید می‌کند و این وضعیت حتی به منافع خود اسراییل نیز آسیب می‌رساند. می‌توانم درک کنم که اسراییل در دو دهه گذشته تا چه اندازه در برابر قدرت ایران و حزب الله لبنان نگرانی امنیتی داشته اما در شرایط فعلی، هدف قرار دادن نیروهای وابسته به دولت مرکزی سوریه توسط ارتش اسراییل، اوضاع را بدتر می‌کند». 

جفری به این نیز اشاره کرده که با ابتکارات مارکو روبیو، آتش بس نیم بند به وجود آمده، اما سیاستی که نتانیاهو در پیش گرفته، تمامیت و موجودیت سوریه را تهدید می‌کند.

او می‌گوید: «ایجاد یک ساختار خودمختار مستقل توسط دروزی‌ها در جنوب با کمک یک قدرت خارجی، منجر به درخواست‌های مشابهی از سوی پ.ک.ک و علوی‌ها می‌شود و این امر راه را برای فروپاشی کشور هموار می‌کند. سوریه‌ای که نتواند تمامیت ارضی و وحدت خود را در سراسر کشور، از جمله مناطق دروزی نشین در جنوب، مناطق علوی نشین در غرب و مناطق کردنشین در شمال شرقی حفظ کند، نمی‌تواند دوام بیاورد».

کشور ترکیه , کشور سوریه , 

جفری به موضوع منطقه‌ای نیز اشاره کرده و می‌گوید: «اگر اسراییل به همین منوال ادامه دهد، پایان این داستان همزمان با از سرگیری جنگ داخلی، مداخله خارجی و بازگشت ایران خواهد بود. این وضعیت به نفع هیچ بازیگری در منطقه، به ویژه به نفع اسراییل، نخواهد بود. اسراییل، با حمایت آمریکا باید تصمیم بگیرد که در مرحله بعد می‌خواهد با دولت سوریه چه کند. این یک مسئله وجودی برای اسراییل است زیرا سوریه در حال حاضر مهمترین جبهه در خاورمیانه است. ولی ظاهراً مشخص نیست که اسراییل در سوریه چه کاری انجام می‌دهد».

دیپلمات مشهور آمریکایی درباره کردها نیز می‌گوید: «آمریکا از نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) حمایت می‌کند و تا حد مشخصی به این حمایت ادامه خواهد داد. ولی اگر این سازمان از طرح ادغام خود با دولت سوریه منحرف شود، حمایت واشنگتن را از دست خواهد داد. شبه نظامیان کُرد، می‌دانند که اگر این مسئله به طور مسالمت‌آمیز برای همه حل نشود، باید با ارتش بسیار قدرتمند ترکیه روبرو شوند. البته پ.ک.ک نماینده همه کردها نیست. واشنگتن از نزدیک اوضاع را زیر نظر دارد تا به آشتی بین دمشق و کردها دست یابد. چرا که ظهور یک دولت مستقل کُردی دارای ارتش در شمال شرقی سوریه برای وحدت این کشور کاملاً ویرانگر خواهد بود و خطر بزرگی برای روند آشتی با ترکیه و پ.ک.ک ایجاد خواهد کرد».

همه سلاح‌ها را زمین بگذارند

تام باراک سفیر آمریکا در آنکارا و فرستاده ویژه ترامپ در پرونده سوریه، درباره وقایع اخیر می‌گوید: «اقدامات وحشیانه بین جناح‌های متخاصم در میدان، اقتدار دولت را تضعیف و نظم را مختل کرده و اهداف شکننده دولت را تحت الشعاع یک شوک بزرگ قرار داده است. ولی جامعه بین‌المللی تا حد زیادی از دولت تازه تشکیل شده سوریه حمایت می‌کند و با خوش‌بینی محتاطانه‌ای نظاره‌گر تلاش دولت برای گذار از یک میراث دردناک به آینده‌ای امیدوارکننده است. همه طرف‌ها باید فوراً سلاح‌های خود را زمین بگذارند، به خصومت‌ها پایان دهند و چرخه‌های قبیله‌ای انتقام‌جویی را کنار بگذارند. سوریه در یک مقطع حیاتی قرار دارد که در آن صلح و گفتگو باید حاکم شود و این امر باید اکنون محقق شود».

کشور ترکیه , کشور سوریه , 

باراک در ادامه سخنان روبیو وزیر امور خارجه آمریکا را تکرار کرده که گفته بود: «اگر مقامات دمشق می‌خواهند شانسی برای دستیابی به یک سوریه متحد، فراگیر و صلح‌آمیز عاری از کنترل ایران داشته باشند، باید با استفاده از نیروهای امنیتی خود برای جلوگیری از ورود داعش و سایر جهادگرایان خشونت‌طلب به منطقه کمک کنند».

داود اوغلو، پیشنهادی موذیانه دارد

احمد داود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه، به عنوان دیپلمات و سیاستمداری شناخته می‌شود که اردوغان را به حمایت از معارضین مسلح اسد تشویق کرد. اما خود او معتقد است که اگر ترکیه در سوریه اشتباهاتی انجام داده، بر اساس تصمیم مشترک بوده است.

داود اوغلو حالا مسئولیت دولتی ندارد و رهبری حزب آینده را بر عهده دارد. اما او به دنبال استفاده از کانال‌های ارتباطی قبلی خود برای مداخله در مسائل سوریه است.

او دیروز در یک گفتگوی تلویزیونی، از این موضوع خبر داد که با ولید جنبلاط تماس تلفنی برقرار کرده و مساله دروزی‌ها را از نزدیک پیگیری می‌کند. 

کشور ترکیه , کشور سوریه , 

داود اوغلو درباره وضعیت سوریه می‌گوید: «ترکیه باید در مواجهه با تحولات میدانی سوریه، ابتکار عمل را در دست بگیرد و اجازه ندهد که نقش میانجی در مسئله دروزی‌ها به اسراییل واگذار شود. چرا که اسراییل تهدیدی برای همه کشورهای منطقه است و به زودی ترکیه را هم به یک هدف آشکار تبدیل می‌کند. من تمام رسانه‌های اسراییلی را دنبال می‌کنم. با روی کار آمدن ترامپ، اسراییل اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و با خود می‌گوید: من می‌توانم به هر کسی که بخواهم حمله کنم، می‌توانم به هر پایتختی که بخواهم حمله کنم. اسراییل تمام اصول تعیین‌شده توسط سازمان ملل را نقض کرده است. تمام جنایات علیه بشریت که توسط دیوان کیفری بین‌المللی تعیین شده، در کارنامه اسراییل موجود است و سند راهبردی امنیت ملی ما که هر پنج سال یکبار به‌روزرسانی می‌شود، باید با این وضعیت جدید تطبیق داده شود».

کشور ترکیه , کشور سوریه , 

نخست وزیر اسبق ترکیه درباره ظرفیت دخالت ترکیه در سوریه می‌گوید: «تمام سازمان‌های بین‌المللی جهان در حال فروپاشی هستند. با توجه به رویکرد روسیه نسبت به اوکراین و رویکرد اسراییل به منطقه، ترکیه به یک سند استراتژیک جدید نیاز دارد. ترکیه، ایران و مصر موازنه قدرت در خاورمیانه را تشکیل می‌دهند. ترکیه در هشت ماه گذشته بیشترین هزینه را برای آنچه در سوریه اتفاق افتاد، پرداخت کرد. با این حال، ترکیه نتوانسته با همه رابطه بگیرد. لازم بود پرچم ترکیه در درعا به اهتزاز درآید تا اسراییل نتواند نزدیک بشود. آشفتگی بزرگی در سوریه وجود دارد و ترکیه نباید ابتکار عمل را به کسی در آنجا واگذار کند. من به دوستانم در آنکارا می‌گویم که فوراً چهار کنسولگری در سوریه افتتاح و آنها را به بهترین شکل ممکن تجهیز کنند. احمد الشرع دارای ستاد نظامی نیست. آنجا به یک ذهن نظامی نیاز است. ترکیه نباید در این مورد تردید کند. ترکیه باید چهار کنسولگری در سوریه داشته باشد. در حلب، لاذقیه، دیرالزور، درعا. این چهار مرکز، شریان‌های حساس سوریه هستند. ما باید یک تیم اطلاعاتی نظامی بسیار قوی به آنجا بفرستیم. دوستان ما در سوریه در حال حاضر هیچ تجربه دولتی ندارند و ترکیه باید از آنها حمایت کند. ما کسانی هستیم که بیشترین هزینه را در مورد سوریه پرداخت کردیم».

این اظهارات داود اوغلو را می توان نمونه بارزی از تفکر نئوعثمانگرایی او قلمداد کرد. در مجموع باید گفت: توجه به سخنان مقامات آمریکا و ترکیه، به وضوح نشان داده که آنها خواهان استیلای اراده آزاد مردم سوریه بر کشورشان نیستند و فقط در جستجوی راهی برای افزایش مداخله و نفوذ هستند.