نابه سامانی قیمت برنج هرچند در هفته گذشته دادستان مرکز گلستان را به بازار کشاند و با برخی متخلفان هم برخورد کرد اما آثار این حضور و برخوردها تأثیری بر این بازار بی‌ثبات نداشته تا جایی که هنوز برخی فروشگاه‌ها از زدن قیمت بر روی محصول خودداری می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، در روزهایی که زندگی روزمره مردم تحت فشار اقتصادی قرار گرفته، بازار برنج در استان گلستان به کانون توجه و نگرانی تبدیل شده است. افزایش بی‌سابقه قیمت برنج، محصولی که بخش عمده‌ای از سفره مردم را تشکیل می‌دهد، در کنار کاهش قدرت خرید خانوارها، شرایط را برای خانوارها سخت و سخت‌تر کرده است.

با نگاهی به بازار، برنج طارم در برخی از مغازه‌های گرگان به قیمت 300 هزار تومان برای هر کیلوگرم رسیده است. برنج هاشمی کشت اول نیز در برخی از فروشگاه‌ها تا 370 هزار تومان نیز فروخته می‌شود. برنج فجر سوزنی نیز تا 250 هزار تومان خرید و فروش می‌شود که نسبت به ماه‌های گذشته افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. حتی برنج نیم‌دانه و لاشه که در گذشته به عنوان گزینه‌های اقتصادی‌تر شناخته می‌شدند، اکنون در بازار گلستان به قیمت‌های 150 تا 180 هزار تومان رسیده‌اند و این موضوع، توان خرید اقشار کم‌درآمد را به شدت کاهش داده است.

این شرایط سبب شد تا اواخر هفته گذشته دادستان عمومی و انقلاب مرکز گلستان  سری به بازار برنج استان بزند که نتیجه آن برخورد با چند متخلف بود و این امید وجود داشت که این حضور بتواند جلوی گرانی افسار گسیخته این کالای اساسی را در استان بگیرد. اتفاقی که البته تا کنون نیفتاده و مشاهدات میدانی خبرنگار ما نشان می‌دهد برخی از فروشگاه‌ها حتی از زدن قیمت بر روی محصول خودداری می‌کنند و قیمت یک نوع برنج در فروشگاه‌های مختلف تفاوت معناداری دارد.

فشار بر مردم و کاهش قدرت خرید

یکی از شهروندان که مادر یک خانواده 5 نفره است، با نگرانی می‌گوید: قبل‌تر با حقوقی که داشتیم، می‌توانستیم یک کیسه 10 کیلویی برنج بخریم و مدتی دغدغه نداشته باشیم، اما حالا حتی به سختی می‌توانم دو یا سه کیلو برنج تهیه کنم. این گرانی‌ها خیلی روی زندگی‌مان تاثیر گذاشته و مجبور شده‌ایم از خیلی چیزها صرف نظر کنیم.

این وضعیت تنها مختص خانواده‌ها نیست؛ فروشندگان بازار نیز از کاهش قابل توجه مشتریان خود می‌گویند. آقای رستمی که در یکی از فروشگاه‌های باسابقه بازار برنج گرگان کار می‌کند، در این باره توضیح می‌دهد: مشتریان ما روز به روز کمتر شده‌اند. قبلاً روزانه چند کیسه برنج فروش داشتیم، اما الان اکثر مردم فقط قیمت‌ها را می‌پرسند و کمتر خرید می‌کنند. مردم می‌گویند دیگر توان خرید ندارند و حتی به دنبال خریدهای چند کیلویی هستند.

با توجه به این شرایط، مسئولان استانی اعلام کرده‌اند که قرار است برنج تنظیم بازاری در اختیار مردم قرار گیرد. بر اساس این طرح، هر کارت ملی می‌تواند یک کیسه 10 کیلویی برنج خارجی دریافت کند تا بخشی از فشار اقتصادی مردم کاهش یابد. 

علل گرانی؛ خشکسالی، هزینه تولید و دلالان

کارشناسان و فعالان بازار برنج افزایش قیمت‌ها را ناشی از چند عامل اصلی می‌دانند. نخست، کاهش عرضه به دلیل خشکسالی و مشکلات آب در استان‌های تولیدکننده است که باعث کاهش سطح زیر کشت برنج شده است. دوم، افزایش هزینه‌های تولید، از جمله گران شدن کود، سم، نیروی کار و هزینه حمل و نقل است که قیمت تمام شده برنج را بالا برده است.

از سوی دیگر، نوسانات نرخ ارز موجب افزایش قیمت واردات برنج شده و این موضوع نیز بر قیمت‌های داخلی تاثیر گذاشته است. به علاوه، دلالان و سودجویان با انبار کردن برنج و کنترل بازار باعث شده‌اند قیمت‌ها به صورت غیرواقعی افزایش یابد.

خالی شدن سفره‌ها

گرانی بی‌سابقه برنج باعث شده بسیاری از خانواده‌ها برای تامین مایحتاج غذایی خود دچار مشکل شوند. کاهش مصرف برنج مرغوب و روی آوردن به نمونه‌های کم‌کیفیت‌تر، سلامت خانواده‌ها را تهدید می‌کند. این بازار نابه سامان نه فقط شرایط را برای مردم به عنوان مصرف کننده سخت کرده بلکه فروشندگان را هم با چالش جدی مواجه کرده‌ است.

 یکی از فروشندگان هم می‌گوید: وقتی قیمت برنج از سمت تولیدکننده گران می‌شود، ما چاره‌ای جز افزایش قیمت نداریم. اما اگر نظارت شود و دلالان کنترل شوند، بازار به تعادل می‌رسد. مردم نیز انتظار دارند دولت علاوه بر توزیع برنج تنظیم بازاری، برنامه‌های حمایتی و سیاست‌های کنترل بازار را به شکل موثر و واقعی اجرا کند تا این بار فشار از روی سفره‌هایشان برداشته شود.