در میانه تلاش‌های دیپلماتیک برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای، نخستین دور گفت‌و‌گو‌های ایران با وزرای خارجه سه کشور اروپایی پس از حملات اخیر امریکا و رژیم صهیونیستی برگزار شد

جوان آنلاین: در میانه تلاش‌های دیپلماتیک برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای، نخستین دور گفت‌و‌گو‌های ایران با وزرای خارجه سه کشور اروپایی پس از حملات اخیر امریکا و رژیم صهیونیستی برگزار شد. در این دیدار، عراقچی با تأکید بر ضرورت رویکردی منصفانه، به تروییکای اروپایی یادآور شد که آغاز هر دور جدید از مذاکرات، تنها در صورتی ممکن است که طرف‌های غربی برای توافقی عادلانه، متوازن و مبتنی بر منافع متقابل آمادگی داشته باشند. با این حال، امریکا همچنان با فرافکنی، تلاش دارد مسئولیت بن‌بست دیپلماتیک را متوجه ایران کند، چنان‌که سخنگوی وزارت خارجه این کشور مدعی شده ترامپ انتظار دارد تهران در این مسیر پیش‌قدم شود. اما پیام تهران روشن است گفت‌وگویی که مبتنی بر فشار و مطالبه‌گری یک‌سویه باشد راه به جایی نخواهد برد و با پاسخ قاطع ایران ‌مواجه خواهد شد. ‌ 

به گزارش «جوان»، درحالی‌که تروییکای اروپایی این روز‌ها از فعال‌سازی مکانیسم ماشه سخن می‌گوید، مقامات ایرانی می‌کوشند طرف‌های غربی را متقاعد کنند که هرگونه برخورد با جمهوری اسلامی باید با احتیاط و درک واقع‌بینانه از شرایط صورت گیرد، چرا که هشدار‌ها و تهدید‌ها نه‌تنها ایران را از مسیر صلح‌آمیز هسته‌ای عقب نمی‌راند، بلکه بر اراده تهران برای پیگیری حقوق خود می‌افزاید. 

سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران پنج‌شنبه شب در کنفرانس تلفنی مشترک با وزرای خارجه سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) و کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بار دیگر مواضع اصولی ایران را به طرف غربی به طور شفاف بیان کرد. عراقچی در شبکه اجتماعی ایکس درباره جزییات این گفت‌و‌گو‌ها نوشت: «در این گفت‌و‌گو نکات زیر را به روشنی بیان کردم. این ایالات متحده بود که از توافقی که طی دو سال و با هماهنگی اتحادیه اروپا در سال 2015 حاصل شده بود، خارج شد نه ایران؛ و این امریکا بود که در ژوئن امسال میز مذاکره را ترک کرد و به‌جای آن گزینه نظامی را برگزید، نه ایران». عراقچی همچنین تأکید کرد: «هر دور جدیدی از مذاکرات فقط زمانی ممکن خواهد بود که طرف مقابل برای یک توافق هسته‌ای عادلانه، متوازن و مبتنی بر منافع متقابل آمادگی داشته باشد. اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی می‌خواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند و از سیاست‌فرسوده تهدید و فشار، از جمله تهدید به اجرای سازوکار «اسنپ بک» که فاقد هرگونه مبنای اخلاقی و حقوقی برای آن هستند، دست بردارند.»

وزارت خارجه فرانسه روز جمعه خبر داد که دیپلمات‌های ارشد اروپایی به عراقچی گفته‌اند که درصورت عدم ‌پیشرفت در زمینه توافق هسته‌ای ایران تا پایان تابستان، برای ‌بازگردانی تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران، ‌مصمم هستند. ‎‌ هرچند اروپایی‌ها گفتند که گفت‌و‌گو‌ها با عراقچی پیشرفت داشته است، اما یک منبع دیپلماتیک در ‌وزارت خارجه فرانسه پس از این رایزنی‌ها توضیح نداد که منظور اروپایی‌ها از پیشرفت در این زمینه چیست‎. به گزارش رویترز، دو دیپلمات اروپایی ابراز امیدواری کرده‌اند که به‌منظور امکان ازسرگیری مذاکرات با ایران در آینده نزدیک، ‌‌راهبرد خود را با امریکا هماهنگ کنند. ‌با وجود امیدواری اروپایی‌ها به پیشرفت در روند گفت‌و‌گو‌های هسته‌ای، اما دیپلمات‌ها به رویترز گفتند: «حتی اگر ‌مذاکراتی در کار باشد، تا پایان ماه اوت، رسیدن به توافق جامع غیر واقع‌بینانه است، به ویژه اینکه بازرسان برای ‌ارزیابی آنچه از برنامه هسته‌ای ایران باقی مانده، در ایران حضور ندارند‎.»

تهدید اروپا به فعال‌سازی مکانیسم ماشه نه تنها روند مذاکرات آینده را با پیچیدگی و بی‌اعتمادی بیشتری مواجه خواهد کرد، بلکه با واکنش قاطع ایران روبه‌رو می‌شود، چرا که تهران توسل اروپا به اسنپ‌بک را فاقد وجاهت قانونی و نشانه‌ای از فشار سیاسی می‌داند و تأکید کرده در برابر اقدامات خصمانه، تصمیمات متقابل و بازدارنده اتخاذ خواهد کرد. 

 اقدام پیشدستانه واشینگتن 

در حالی‌که ایران به‌دلیل بی‌اعتمادی عمیق به کشور‌های غربی و در پی حملات اخیر به خاک خود هنوز تصمیمی برای بازگشت به میز مذاکرات اتخاذ نکرده، مقامات امریکایی تلاش دارند با پیشدستی رسانه‌ای، این‌گونه وانمود کنند که این واشینگتن است که تمایلی به آغاز دور جدید گفت‌و‌گو‌ها ندارد. تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا بامداد جمعه در مصاحبه با فاکس‌نیوز بار دیگر با تکرار ادعاها، توپ را به زمین تهران انداخت و مدعی شد: «ما عجله‌ای برای مذاکره نداریم، اما دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا انتطار دارد، آنها مذاکره را آغاز کنند، چون به نفع آنها است. این موضع ما از ابتدا بوده است و ترامپ آن را تعیین کرده و هدایت می‌کند.» 

تمی بروس مدعی شد که تهران باید شرایط و گزینه‌هایی را که پیش رو دارد، درک کند. این مقام وزارت خارجه امریکا با توجیه حمله امریکا به ایران مدعی شد: پیش از اقداماتی که ناگزیر به انجام آنها شدیم و همچنین پس از آن از رییس‌جمهور ترامپ شنیده‌اید که او به مذاکره با ایران تمایل دارد. بروس با بیان اینکه رییس‌جمهور ترامپ هدایت‌گر اصلی ما در نحوه برخورد با این وضعیت است، بار دیگر مدعی شد: «به اعتقاد ترامپ دیپلماسی در قبال ایران مؤثر است و ایران باید به طور کامل در این مقطع، درک کند که گزینه‌هایش چیست.»

ادعای مقامات واشینگتن درحالی است که در میانه مذاکرات هسته‌ای، امریکا و اسراییل با حمله به خاک ایران روند گفت‌و‌گو‌ها را مختل کردند و به همین دلیل تهران نسبت به دولتمردان واشینگتن بی‌اعتماد شده است و خواستار گرفتن تضمین‌هایی است که در دور جدید مذاکرات احتمالی، به جنگ‌افروزی ادامه ندهند. مقامات جمهوری اسلامی بار‌ها تأکید کرده‌اند که در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب، به‌ویژه در موضوع هسته‌ای، ‌تسلیم نخواهند شد و منافع ملی کشور خط قرمزی است که هرگز از آن عدول نخواهند کرد. تهران همواره اعلام ‌کرده که بازگشت به میز مذاکره تنها در صورتی ممکن است که طرف‌های مقابل با رویکردی واقع‌بینانه، اصول ‌احترام متقابل و حقوق مشروع ایران را بپذیرند. ‌

تجربه سال‌های گذشته، به‌ویژه خروج یکجانبه امریکا از برجام، به روشنی نشان داده که اعتمادسازی باید از سوی ‌غرب آغاز شود و تهران هرگز وارد روندی نخواهد شد که منافع ملی یا حقوق قانونی ملت ایران را نادیده بگیرد. ‌بر این اساس، جمهوری اسلامی نه مذاکره را رد می‌کند و نه از گفت‌و‌گو گریزان است، اما گفت‌وگویی که مبتنی بر ‌فشار، تهدید و مطالبه‌گری یک‌سویه باشد راه به جایی نخواهد برد و با پاسخ قاطع ایران مواجه خواهد شد. ‌

منبع: روزنامه جوان