در پی برگزاری کنفرانس ویدیویی با وزرای خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، عباس عراقچی، معاون پیشین وزارت خارجه ایران، با لحنی صریح مواضع تهران را در قبال مذاکرات هستهای تبیین کرد. او گفت تنها زمانی میتوان به مذاکرات جدید امید داشت که طرفهای غربی واقعاً به دنبال توافقی عادلانه و متوازن باشند. این پاسخی قاطع از مست تهران به تهدیدهای اروپایی است. زمینه: بازگشت به بنبست در دیپلماسی هستهای مذاکرات هستهای ایران و غرب، که پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال 2018 وارد دورهای از بیاعتمادی شد، در سالهای اخیر با میانجیگری اروپا بار دیگر روی میز قرار گرفت. اما بنبستهای مکرر و اولتیماتومهای طرف غربی، چشمانداز هرگونه توافق را بهشدت تیره کرده است. در این میان، عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد سابق ایران، بار دیگر تأکید کرد که سیاست ایران نه بر خروج از مذاکرات، بلکه بر دستیابی به توافقی عادلانه و متقابل بنا شده است. مواضع صریح عراقچی عراقچی در این نشست ویدیویی اعلام کرد:«این ایالات متحده بود که از توافقی که طی دو سال و با هماهنگی اتحادیه اروپا در سال 2015 حاصل شده بود، خارج شد — نه ایران.» «در ژوئن امسال، این آمریکا بود که میز مذاکره را ترک کرد و بهجای دیپلماسی، گزینه نظامی را انتخاب کرد — نه ایران.» او همچنین هشدار داد که:«هر دور جدیدی از مذاکرات فقط زمانی ممکن خواهد بود که طرف مقابل برای یک توافق هستهای عادلانه، متوازن و مبتنی بر منافع متقابل آمادگی داشته باشد.» تحلیل: آیا اروپا میتواند میانجی بماند؟ اظهارات عراقچی یک پیام روشن برای اروپا دارد: اگر کشورهای اروپایی بهدنبال ایفای نقش میانجی هستند، باید از سیاستهای فشار و تهدید فاصله بگیرند. اشاره مستقیم او به مکانیسم «اسنپ بک» نیز نشان میدهد که ایران چنین ابزارهایی را نه مشروع میداند و نه مؤثر: «تهدید به اجرای سازوکار 'اسنپ بک' فاقد مبنای اخلاقی و حقوقی است و صرفاً تنشزا خواهد بود.» چشمانداز مذاکرات: بازگشت سخت، اما ممکن با توجه به شرایط فعلی، بازگشت سریع به میز مذاکرات بعید بهنظر میرسد، مگر آنکه آمریکا و اروپا رویکردی جدید در پیش گیرند — رویکردی مبتنی بر منافع مشترک، نه فشار یکجانبه. اظهارات عراقچی نشان میدهد که توپ اکنون در زمین غرب است و آینده توافق هستهای بیش از هر زمان دیگری به تصمیمات استراتژیک آنها بستگی دارد. |